“Oblicza Medycyny”. Obserwowanie ptaków może działać leczniczo

Interwencje terapeutyczne oparte na kontakcie z naturą są przedmiotem coraz liczniejszych prac naukowych. Jednym z badanych kierunków jest ornitologia terapeutyczna, czyli etyczne podglądanie ptaków w ich naturalnym środowisku.

„Wraz z prof. Piotrem Tryjanowskim, kierownikiem katedry zoologii na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, przeprowadziliśmy badanie, w którym wzięli udział psychiatrzy, którzy w czasie wolnym obserwują ptaki. Okazało się, że w czasie lockdownu to hobby miało pozytywny wpływ na stabilizację emocji i zwiększało poczucie bezpieczeństwa” – mówi dr n. med. Sławomir Murawiec, specjalista psychiatrii, współautor książki „Ornitologia terapeutyczna”.

W piśmiennictwie naukowym można znaleźć prace, w których wykazano, że regularny kontakt z naturą redukuje objawy lekowe, depresyjne, a także poprawia funkcje poznawcze. „Są np. badania pokazujące, że osoby, które potrafią odróżniać gatunki ptaków czy sprawnie potrafią rozpoznać marki samochodów, cechują się lepszą pamięcią” – dodaje dr Sławomir Murawiec.

Obserwacja ptaków jest doskonałym treningiem poznawczym: wymaga zaangażowania nie tylko pamięci krótkotrwałej, ale także odwołania się do pamięci długotrwałej.

„Podglądanie ptaków to ćwiczenie umysłowe, które dodatkowo odbywa się w odciążeniu od nadmiaru bodźców, jakimi jesteśmy bombardowani na co dzień, żyjąc w mieście” – mówi specjalista.

Osobom, które mają problemy ze snem, ornitologia terapeutyczna może pomóc w wyciszeniu. Aktywność w ciągu dnia taka jak spacer w lesie czy parku sprzyja regulacji rytmu okołodobowego. Obserwacja ptaków to także doskonała praktyka mindfulness, czyli trening uważności.

“W nauce wyróżniamy dwa podstawowe stany umysłu: działania i spoczynku. Obserwacja ptaków jest pod tym względem specyficzna, bo łączy je oba. Z jednej strony musimy być aktywni: wypatrujemy ptaków, próbujemy odgadnąć, jaki napotkaliśmy gatunek, wsłuchujemy się w ich śpiew. Z drugiej strony pozostajemy w stanie zbliżonym do medytacji, jesteśmy sami ze sobą, myśli płyną swobodnie. To sprzyja autorefleksji” – przekonuje dr Murawiec, który sam jest zapalonym obserwatorem ptaków. I nie jest w tym hobby odosobniony, gdyż – jak mówi – ornitologia jest popularna także wśród kardiologów i neurologów.

Jak zacząć przygodę z ornitologią? Czy Alfred Hitchcock, kręcąc „Ptaki” przyczynił się do rozwoju ornitologii? Więcej w programie „Oblicza Medycyny”. Zapraszamy do oglądania!