Jak pomóc pacjentowi kardiologicznemu z obrzękami?

• Obrzęki są jednym z najczęstszych objawów zgłaszanych przez pacjentów lub stwierdzanych przez lekarza w badaniu klinicznym.
• Niezwykle ważna jest diagnostyka różnicowa i znalezienie przyczyn ich powstania.
• W niektórych przypadkach najlepszym sposobem postępowania jest zmiana diety, a także konwersja między lekami.

– Obrzęki to - poza różnego rodzaju bólami i dusznościami - jeden z podstawowych objawów, z którymi pacjenci przychodzą do lekarza, czy to kardiologa, czy też lekarza pierwszego kontaktu. Trudno jest oszacować częstość ich występowania, ale myślę, że gdyby przyjrzeć się stu pacjentom, to kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu z nich zgłosiłoby obrzęki jako problem, a jeżeli nie, to objaw ten zostałby stwierdzony przez lekarza w badaniu klinicznym - mówi ekspert.

Prof. Rozentryt: Istotne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z chorym, który zgłasza się z obrzękami

W codziennej praktyce najczęstszą przyczyną powstawania obrzęków jest utrudnienie odpływu po stronie żylnej, związane m.in. z niewydolnością serca, procesami zakrzepowymi czy też niewydolnością łożyska żylnego. Jak zatem prowadzić diagnostykę różnicową obrzęków?

– Przede wszystkim z chorym należy przeprowadzić dokładny wywiad, na podstawie którego często można wywnioskować, jaki jest mechanizm ich powstawania. Drugim krokiem jest badanie kliniczne, podczas którego lekarz powinien aktywnie poszukiwać cech chorób, które mogą być związane z obecnością obrzęków. W końcu istnieje cały szereg badań dodatkowych, które mogą być pomocne w postawieniu diagnozy - mówi prof. Rozentryt.

Antagoniści wapnia to jedna z pięciu podstawowych grup leków na nadciśnienie tętnicze. Jak radzić sobie z obrzękami, które mogą wystąpić u pacjentów przyjmujących leki z tej grupy?

– Blokery wapnia powodują rozszerzenie przede wszystkim tętniczki doprowadzającej krew do mikrokrążenia, co powoduje przesączanie zwiększonej ilości płynu do śródmiąższu. Jeżeli organizm nie ma możliwości, aby skompensować ten napływ, czy to poprzez działanie układu chłonnego, czy poprzez interwencję farmakologiczną, to dochodzi do powstawania obrzęków - stwierdza specjalista. Dodaje, że w takim przypadku nie należy ich zwalczać poprzez zastosowanie diuretyków, ponieważ większość chorych nie ma nadmiaru płynu zewnątrzkomórkowego. Wręcz przeciwnie.

- Dobrym sposobem jest redukcja sodu w diecie, przede wszystkim ograniczenie wysoko przetworzonych produktów, a także konwersja między lekami - tłumaczy profesor.

W dalszej części wywiadu ekspert wyjaśnia, czy któryś lek z grupy antagonistów wapnia ma działanie nefroprotekcyjne, a także jak dobrze prowadzić terapię diuretykiem pętlowym w przypadku obrzęków spowodowanych zastoinową niewydolnością serca.

Rozmowę prowadzi Katarzyna Matusewicz. Zapraszamy do oglądania!