Długotrwała ekspozycja na chemikalia w miejscach pracy zwiększa ryzyko RZS [BADANIA]

• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) - prowadząca często do niepełnosprawności, bolesna choroba - dotyka ok. 1 proc. populacji. Wiadomo, że jej ryzyko rośnie np. z powodu palenia, ale brakowało informacji na temat działania innych zanieczyszczeń w powietrzu.
• Różnego typu gazy, pyły czy spaliny, z którymi można spotkać się w zakładach pracy, mogą zwiększać zagrożenie reumatoidalnym zapaleniem stawów - wskazuje badanie opublikowane właśnie w periodyku „Annals of the Rheumatic Diseases”.
• Naukowcy wymieniają m.in. krzemionkę, azbest, spaliny, tlenek węgla czy substancje grzybobójcze.

Ekspozycja na chemikalia to wyższe ryzyko zachorowania na RZS

Analiza zgromadzonych w Szwecji danych na temat ponad 4 tys. osób ze świeżo rozpoznanym RZS oraz ponad 6 tys. zdrowych ochotników wskazała na znaczenie wykonywanego zawodu i wdychaniem lotnych substancji.

Aż ok. 73 proc. osób z RZS miało w miejscu pracy kontakt z przynajmniej z jedną potencjalnie szkodliwą substancją, podczas gdy w grupie zdrowej odsetek ten wyniósł 67 proc.

Ekspozycja na chemikalia nie tylko wiązała się z większym ryzykiem zachorowania, ale wydaje się, że nasilała działanie innych czynników, takich jak palenie tytoniu czy predyspozycje genetyczne.

Jak wyjaśniają badacze, reumatoidalnemu zapaleniu stawów czasami towarzyszy obecność pewnych przeciwciał znanych jako ACPA (przeciwciała przeciw cytrulinowanemu peptydowi). Zwykle wiąże się ona wtedy z gorszymi rokowaniami i większymi uszkodzeniami stawów. W przypadku tej postaci schorzenia działanie jednej toksycznej substancji podnosiło zagrożenie o 25 proc. przy czym u mężczyzn rosło ono aż o 40 proc.

Czynniki genetyczne i środowiskowe: niebezpieczne połączenie

Z 32 uwzględnionych związków chemicznych 17 nasilało zagrożenie chorobą z przeciwciałami ACPA.

Wśród silnie działających chemikaliów naukowcy wymieniają m.in. krzemionkę, azbest, spaliny z silników Diesla, spaliny silnika benzynowego, tlenek węgla, fungicydy.

Jeśli chodzi o postać RZS bez wspomnianych przeciwciał, to zagrożenie rosło przy ekspozycji na krzemionkę, azbest oraz detergenty.

Jednocześnie, im więcej substancji oddziaływało na daną osobę oraz im dłuższy był czas ekspozycji, tym większe było ryzyko choroby. Najsilniejsze związki naukowcy zauważyli przy czasie od 8 do 15 lat.

Statystycznie mężczyźni byli częściej narażeni na działanie wielu związków jednocześnie, a ekspozycja była w ich przypadku dłuższa.

Z powodu wielu czynników działających naraz, zagrożenie bywało podniesione wielokrotnie.

Potrójna ekspozycja - na chemikalia w pracy razem z paleniem tytoniu i wysokim ryzykiem genetycznym wiązała się ze wzrostem zagrożenia chorobą z ACPA aż o 16 do 68 razy, w porównaniu do braku wymienionych czynników.

W przedstawionym powyżej układzie, przy działaniu spalin benzyny ryzyko rosło 45 razy, spalin z silnika Diesla - 28 razy, insektycydów - 68 razy, krzemionki - 32 razy.

Naukowcy zauważyli też, że różne czynniki chemiczne w inny sposób oddziałują z genami predysponującymi do RZS oraz z paleniem tytoniu.

Badanie tylko obserwacyjne, ale alarmujące dla osób genetycznie obciążonych ryzykiem RZS

Badanie miało charakter obserwacyjny i nie wskazywało zależności przyczynowo-skutkowych, a ze względu na różne związki działające zwykle jednocześnie, trudno było określić działanie pojedynczych substancji.

Mimo to naukowcy stwierdzają: „Nasze badanie wskazuje na wagę ochrony dróg oddechowych w miejscu pracy, szczególnie w przypadku osób genetycznie obciążonych ryzykiem RZS”.

W dołączonym do artykułu komentarzu dr Jeffrey Sparks z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie wskazał na trzy obszary profilaktyki: po pierwsze, należy zmniejszyć ekspozycję na działanie zanieczyszczeń w powietrzu, w tym tlenku węgla i spalin benzyny. Po drugie, ważne są inicjatywy związane ze zdrowiem pracowników, dotyczące m.in. obecności azbestu i detergentów w miejscu pracy. Po trzecie, inicjatywy z zakresu zdrowia publicznego powinny nadal przeciwdziałać paleniu.

Więcej informacji w publikacjach źródłowych:

• “Occupational inhalable agents constitute major risk factors for rheumatoid arthritis, particularly in the context of genetic predisposition and smoking“
• ”Occupational inhalants, genetics and the respiratory mucosal paradigm for ACPA-positive rheumatoid arthritis”

PRZECZYTAJ TAKŻE: Będzie przełom w leczeniu RZS? FDA uruchamia szybką ścieżkę dla nowej terapii