Instytut Psychiatrii i Neurologii będzie miał status państwowego instytutu badawczego

Zidentyfikowane potrzeby zdrowotne ludności kraju w pełni uzasadniają potrzebę utworzenie państwowego instytutu badawczego, którego przedmiotem zainteresowania będzie poprawa sytuacji zdrowotnej w zakresie psychiatrii i chorób neurologicznych.

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów 1 marca 2023 r. ukazał się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie nadania Instytutowi Psychiatrii i Neurologii statusu państwowego instytutu badawczego.

Osobą odpowiedzialną za przygotowanie projektu jest wiceminister zdrowia Waldemar Kraska, a planowany termin przyjęcia regulacji przez Radę Ministrów to III kwartał 2023 r.

Nowe zadania Instytutu Psychiatrii i Neurologii

Projekt rozporządzenia wyznacza instytut badawczy właściwy do realizacji badań naukowych, prac rozwojowych i wdrożeniowych oraz udział w kształtowaniu polityki zdrowotnej państwa w zakresie neurologii, neuropatologii, psychiatrii, psychiatrii dzieci i młodzieży, psychologii, zdrowia publicznego, genetyki, farmakologii, neurochirurgii, rehabilitacji i specjalności pokrewnych. Ponadto instytut będzie prowadził działalność leczniczą lub profilaktyczną w zakresie zaburzeń zdrowia psychicznego, chorób układu nerwowego, chorób genetycznych, uzależnień behawioralnych i od substancji psychoaktywnych.

Przekształcenie IPiN wynika m.in. z zobowiązań członkowskich w UE i WHO

Jak uzasadniono w opisie projektu, nadanie Instytutowi Psychiatrii i Neurologii statusu państwowego instytutu badawczego (PIB) jest kluczowe z punktu widzenia podniesienia rangi problematyki ochrony zdrowia psychicznego oraz chorób neurologicznych i podkreślenia znaczenia tego obszaru zdrowia. Pozwoli na wskazanie jednostki odpowiedzialnej za realizowanie zadań merytorycznych w ww. obszarach wynikających w szczególności z zobowiązań Polski jako państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz członkostwa w Organizacji Narodów Zjednoczonych, w zakresie podległym WHO, jak również w odniesieniu do wymogów krajowych regulacji. Udział w pracach wspomnianych gremiów międzynarodowych wymaga wysokiego poziomu fachowości, dostarczania danych i informacji opracowanych zgodnie z wymogami przyjętymi dla badań naukowych, a tym samym jest konieczne zabezpieczenie odpowiedniego zaplecza kadrowego, laboratoryjnego i analitycznego, zapewniającego ministrowi zdrowia zdolność wywiązania się z tych zadań.

“Mając na uwadze wieloletnie doświadczenie w obszarze psychiatrii i neurologii, a także wiedzę ekspercką pracowników Instytutu Psychiatrii i Neurologii (...) realizacja zaplanowanych działań przez ww. jednostkę gwarantuje ich wysoki poziom merytoryczny i pozwoli w sposób horyzontalny podejść do problematyki ochrony zdrowia psychicznego” - czytamy.

W Polsce choroby mózgu dotykają nawet 15 mln osób

Jak zaznaczono w opisie projektu, choroby mózgu – obejmujące zaburzenia dotychczas klasyfikowane jako neurologiczne i psychiczne – stanowią wyzwanie dla ochrony zdrowia na całym świecie. Według statystyk prowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) rocznie odnotowywanych jest około 700 milionów przypadków chorób psychicznych i neurologicznych. Aż 13% globalnego obciążenia chorobami generują właśnie choroby mózgu. Blisko 150 mln osób na całym świecie ma objawy depresji, 25 mln – schizofrenii, 38 mln choruje na padaczkę, a 90 mln jest uzależnionych od substancji psychoaktywnych.

W Polsce populacja osób z chorobami mózgu sięga nawet około 15 mln osób [1].

Największe obciążenie stanowią zaburzenia afektywne, uzależnienia, zaburzenia psychotyczne, choroba Alzheimera i inne otępienia, udar mózgu, migrena i bóle głowy oraz padaczka.

[1] A. Gustavsson A, Svensson M, Jacobi F, i wsp.: Cost of disorders of the brain in Europe 2010. Eur Neuropsychopharmacol. 2011; 21(10):718-79. doi: 10.1016/j.euroneuro.2011.08.008.