Zapalenie przyzębia - niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych

W ostatnim czasie coraz częściej zwraca się uwagę na powiązanie zapalenia przyzębia z występowaniem chorób sercowo-naczyniowych (s-n) i zwiększonego ryzyka śmierci w ich następstwie. Najnowsze badania wykazały zwiększenie ryzyka pojawienia się chorób s-n u osób cierpiących na chorobę przyzębia i zakwalifikowały zapalenie przyzębia jako niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Choroby s-n, w tym choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego, niewydolność serca i udar mózgu należą do najczęstszych chorób niezakaźnych oraz stanowią główną przyczynę zgonów na całym świecie. W populacji europejskiej powikłania chorób sercowo-naczyniowych odpowiadają aż za 45 proc. zgonów rocznie. Z tego względu jest to ważny problem zdrowia publicznego, który obciąża społeczeństwo oraz ekonomię.

Zapalenie przyzębia: związek z nadciśnieniem tętniczym i zaburzeniami naczyń mózgowych

Dowody naukowe wskazują, że nadciśnienie tętnicze i zapalenie przyzębia mają wspólne podłoże genetyczne. W przebiegu nadciśnienia tętniczego dochodzi do aktywacji układu odpornościowego poprzez wywoływanie stanu zapalnego o niewielkim nasileniu. Pobudzenie odpowiedzi immunologicznej organizmu wraz z reakcją na biofilm bakteryjny jamy ustnej może mieć znaczący wpływ na przebieg i leczenie choroby.

Badania epidemiologiczne wskazują również na związek między zapaleniem przyzębia a zaburzeniami w obrębie naczyń mózgowych. Badania wykazują zwiększone ryzyko wystąpienia po raz pierwszy zdarzenia naczyniowo-mózgowego u pacjentów z klinicznie rozpoznanym zapaleniem przyzębia, w szczególności w zaawansowanych postaciach, w porównaniu z osobami, które nie mają tego zapalenia lub jedynie w niewielkim nasileniu i prawidłowo kontrolowane.

Dodatkowo stwierdzono istnienie związku pomiędzy występowaniem zapalenia przyzębia a udarem niedokrwiennym. Okazało się, że u osób z zapaleniem przyzębia aż dwukrotnie większe jest ryzyko udaru niedokrwiennego w porównaniu z osobami zdrowymi. Badania wykazują również, że skuteczne leczenie zapalenia przyzębia ma wyraźny wpływ na przebieg i skuteczność leczenia chorób sercowo-naczyniowych oraz ich progresję.

Choroby sercowo-naczyniowe jako czynnik ryzyka wystąpienia i rozwoju zapalenia przyzębia

Z drugiej strony odnotowano też nieliczne dowody wskazujące na choroby sercowo-naczyniowe jako czynnik ryzyka wystąpienia i rozwoju zapalenia przyzębia. Może mieć to bezpośredni związek z chorobą internistyczną lub pośredni, związany ze średnim wiekiem pacjentów oraz złym samopoczuciem, które utrudnia, a często nawet uniemożliwia prawidłowe i regularne wykonywanie czynności higienicznych.

W związku z tym niezwykle ważna jest profilaktyka zarówno pierwszo-, drugo-, jak i trzeciorzędowa zapalenia przyzębia u wszystkich pacjentów. Profilaktyka prozdrowotna nie może opierać się jedynie na promocji właściwej diety, ubogiej w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe, oraz odpowiedniej aktywności fizycznej. Potrzebne są regularne kontrolne wizyty stomatologiczne, zabiegi higienizacyjne oraz w uzasadnionych przypadkach leczenie zapalenia przyzębia. Do tego niezbędna jest odpowiednia edukacja prozdrowotna pacjentów mającą na celu uświadomienie konieczności dbałości o zdrowie jamy ustnej jako ważnego elementu zdrowia ogólnego. To wszystko stanowi konieczny element zarówno profilaktyki, jak i leczenia chorób sercowo-naczyniowych.

Piśmiennictwo:

1. Mazurek-Mochol M., et al.: IL-17F Gene rs763780 and IL-17A rs2275913 Polymorphisms in Patients with Periodontitis. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021, 18.3: 1081.
2. Monteiro M.F., et al.: Parents with periodontitis impact the subgingival colonization of their offspring. Sci. Rep. 2021, 11.1: 1-9.
3. Romandini M., et al.: Periodontitis, Edentulism, and Risk of Mortality: A Systematic Review with Meta-analyses. J. Dent. Res. 2021, 100.1: 37-49.
4. Tiensripojamarn N., et al.: Periodontitis is associated with cardiovascular diseases: A 13-year study. J. Clin. Periodontol. 2021, 48.3: 348-356.
5. Pająk-Łysek E., et al.: Associations between Pharmacotherapy for Cardiovascular Diseases and Periodontitis. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021, 18.2: 770.
6. Landi L., et al.: Hypertension and Periodontitis: An Upcoming Joint Report by the Italian Society of Hypertension (SIIA) and the Italian Society of Periodontology and Implantology (SIdP). 2021.
7. Bengtsson V.W., et al.: Periodontitis related to cardiovascular events and mortality: a long-time longitudinal study. Clin. Oral Investig. 2021, 1-11.
8. Abdullaev D.Sh., et al.: Determination of clinical changes in chronic generalised periodontitis in patients with cardiovascular insufficiency. In: Euro-Asia Conferences 2021, p. 222-224.
9. Ilango P., et al.: Evidence linking the role of periodontal viruses in coronary artery disease with and without periodontitis. J. Periodontol. 2021, 92.1: 113-122.
10. Sanz M., et al.: Periodontitis and cardiovascular diseases: Consensus report. J. Clin. Periodontol. 2020, 47.3: 268-288.