Szczepienia przeciw COVID-19: jakie skutki uboczne najczęściej zgłaszają Polacy?

CBOS w sondażach przeprowadzonych w maju i czerwcu zapytał osoby, które zadeklarowały się jako zaszczepione przeciw COVID-19, o występowanie u nich skutków ubocznych po szczepieniu, czyli niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Przypomina, że zgodnie z definicją niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to zaburzenie stanu zdrowia, które występuje zazwyczaj w okresie czterech tygodni po podaniu szczepionki.

– W naszych badaniach nie precyzowaliśmy jednak okresu występowania skutków ubocznych od czasu przyjęcia szczepionki: pozostawiliśmy to subiektywnej ocenie respondentów - zaznaczono w opisie wyników badań.

Szczepienia przeciw COVID-19: która szczepionka jest najpopularniejsza?

Łącznie w majowym i czerwcowym sondażu ponad 1000 osób zadeklarowało, że przyjęło przynajmniej jedną dawkę szczepionki przeciw COVID-19.

• 61 proc. podało, że przyjęło preparat Pfizer-BioNTech,
• 22 proc. zaszczepiło się AstraZeneką,
• 12 proc. przyjęło szczepionkę Moderny,
• 3 proc. zaszczepiło się jednodawkowym preparatem Janssen (Johnson & Johnson).

Spośród przyjmujących preparaty dwudawkowe połowa (50 proc.) badanych przyjęła jedną dawkę szczepionki, a druga połowa (50 proc.) została w pełni zaszczepiona.

56 proc. respondentów, którzy przyjęli preparaty Pfizer-BioNTech oraz Moderna jest już w pełni zaszczepiona - przyjęła dwie dawki preparatu, natomiast 71 proc. szczepiący się AstraZeneką przyjęło dopiero jedną dawkę szczepionki. Jak podaje CBOS z analizy zróżnicowań społeczno-demograficznych wynika ponadto, że częściej niż pozostali w pełni zaszczepieni są najstarsi respondenci, w wieku 65 lat i więcej.

30 proc. zaszczepionych przeciw COVID-19 miało jakieś skutki uboczne [SONDAŻ CBOS]

Ogółem trzech na dziesięciu badanych, którzy zaszczepili się przynajmniej jedną dawką, zadeklarowało, że wystąpiły u nich jakieś skutki uboczne.

Wśród ankietowanych, którzy przed sondażem przyjęli dopiero jedną dawkę szczepionki 25 proc. podało, że wystąpił u niepożądany odczyn poszczepienny, 72 proc. podało, że nie mieli ich, 3 proc. wybrało odpowiedź "trudno powiedzieć"

Wśród badanych, którzy przyjęli dwie dawki szczepionki – 35 proc. procent podało, że wystąpiły u nich jakieś skutki uboczne, w tym 13 proc. podało, że mieli NOP po obu dawkach, 12 proc., że tylko po drugiej, a 10 proc., że tylko po pierwszej. 65 proc. podało, że mieli żadnych skutków ubocznych szczepienia.

Występowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych rzadziej deklarowali mężczyźni, osoby starsze, w wieku 65 lat i więcej, oraz badani gorzej wykształceni.

Z deklaracji badanych, którzy zaszczepili się już dwoma dawkami, wynika, że w przypadku szczepionki wektorowej AstraZeneca efekty uboczne częściej występowały po pierwszej niż po drugiej dawce, zaś w przypadku szczepionek opartych na technologii mRNA – odwrotnie.

W badanej próbie znalazło się 35 osób zaszczepionych preparatem Johnson & Johnson, spośród których 8 zadeklarowało wystąpienie niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Szczepienia przeciw COVID-19: jakie skutki uboczne najczęściej zgłaszają Polacy [SONDAŻ]

Respondenci, którzy już się zaszczepili przynajmniej jedną dawką jakiejś szczepionki przeciw COVID-19, zapytani o występowanie efektów ubocznych po szczepieniach, w swoich swobodnych wypowiedziach najczęściej wymieniali:

• podwyższoną temperaturę, gorączkę bądź stan podgorączkowy (14 proc. badanych),
• ból w miejscu wkłucia, ból ręki lub ramienia (13 proc.),
• ból mięśni, stawów, bóle mięśniowo-kostne (6 proc.),
• osłabienie i zmęczenie (6 proc.),
• wymieniło ból głowy (4 proc.),
• złe samopoczucie, rozbicie, rozkojarzenie (3 proc.),
• dreszcze (3 proc.),
• miejscowe – zaczerwienienie w miejscu wkłucia, obrzęk, siniak, swędzenie (2 proc.).

Po 1 proc. badanych wskazało na inne niepożądane objawy:

• objawy przeziębienia i grypy,
• zawroty głowy,
• pozostałe problemy neurologiczne: drgawki, omdlenia, utrata przytomności,
• problemy ze strony układu pokarmowego – nudności, wymioty, biegunka,
• problemy ze strony układu krążenia – skoki ciśnienia, zaburzenia rytmu serca.

Szczepionka przeciw COVID-19 Pfizer: jakie skutki uboczne najczęściej zgłaszali badani?

Z analizy CBOS wynika, że wśród osób, które przyjęły przynajmniej jedną dawkę preparatu Pfizer-BioNTech, wymienianymi odczynami były:

• ból w miejscu wkłucia, ból ręki lub ramienia (13 proc.),
• podwyższona temperatura (9 proc.),
• bóle mięśni, stawów, bóle mięśniowo-kostne oraz osłabienie i zmęczenie (po 4 proc.).

Szczepionka przeciw COVID-19 Moderna: jakie skutki uboczne najczęściej zgłaszali badani?

W przypadku preparatu Moderna ból w miejscu wkłucia, ból ręki lub ramienia zgłaszany był porównywalnie często co podwyższona temperatura (odpowiednio 19 proc. i 18 proc.). Stosunkowo często wymienianym skutkiem ubocznym po przyjęciu tej szczepionki było również osłabienie i zmęczenie (10 proc.).

Szczepionka przeciw COVID-19 AstraZeneca: jakie skutki uboczne najczęściej zgłaszali badani?

Natomiast w przypadku preparatu AstraZeneca zgłaszano kolejno:

• podwyższoną temperaturę (25 proc.),
• bóle mięśni, stawów, bóle mięśniowo-kostne (14 proc.),
• ból w miejscu wkłucia, ból ręki lub ramienia (10 proc.).
• osłabienie, zmęczenie (9 proc.),
• ból głowy (8 proc.),
• dreszcze (7 proc.).

PRZECZYTAJ TAKŻE: Szczepionki przeciw COVID-19 - czym się różnią? [PORÓWNANIE]

– Interpretując te dane należy wziąć pod uwagę fakt, że w przypadku szczepionki AstraZeneca niepożądane odczyny poszczepienne występują częściej po pierwszej dawce, można zatem zakładać, że przedstawione dane w znacznej mierze wyczerpują listę niepożądanych odczynów poszczepiennych po przyjęciu tego preparatu - czytamy w analizie.

Badania przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnych imiennych próbach pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanych z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera - metoda CAPI, wywiad telefoniczny CATI, samodzielne wypełnienie ankiety internetowej - CAWI. We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań oraz strukturę.

Badanie majowe zrealizowano w dniach od 6 do 16 maja 2021 roku na próbie liczącej 1163 osoby (54,8 proc. metodą CAPI, 30,0 proc. – CATI, 15,2 proc. – CAWI). Badanie czerwcowe zrealizowano w dniach od 7 do 17 czerwca 2021 roku na próbie liczącej 1218 osób (60,8 proc. metodą CAPI, 26,7 proc. – CATI, 12,6 proc – CAWI).

PRZECZYTAJ TAKŻE: Niedzielski: linia trendu nowych zakażeń COVID-19 przestała maleć

Wariant Delta już w prawie 100 krajach. Poważnie zagraża Europie