Szczecin: pierwsza w regionie allogeniczna transplantacja komórek krwiotwórczych
Dla pacjentów regionu Pomorza Zachodniego zmagających się z chorobami hematoonkologicznymi rok 2022 był przełomowy. W marcu w oddziale transplantacji szpiku SPSK Nr 1 PUM przeprowadzono pierwszą allogeniczną transplantację komórek krwiotwórczych od zgodnego dawcy spokrewnionego, w tym przypadku siostry pacjentki. Zabieg zakończył się sukcesem.
Dawcę spokrewnionego posiada mniej niż jedna czwarta pacjentów, ponieważ rodziny obecnie nie są zbyt liczne, a szansa zgodności tkankowej w zakresie HLA z rodzeństwem wynosi tylko 25 proc. Z tego powodu dawcą szpiku zostaje najczęściej osoba niespokrewniona, zgodna w zakresie HLA. Zabiegi przeszczepiania komórek krwiotwórczych w takiej konfiguracji stanowią ok. 70 proc. wszystkich allotransplantacji, a sposoby doboru potencjalnego dawcy są ciągle doskonalone.
Allogeniczna transplantacja komórek krwiotwórczych od dawcy niespokrewnionego
Obecnie służą do tego metody wykorzystujące techniki molekularne o wysokiej rozdzielczości, pomocne w zoptymalizowaniu procesu doboru, a tym samym zmniejszające ryzyko niepowodzenia zabiegu transplantacji.
W Polsce zarejestrowanych jest ok 1,7 mln potencjalnych dawców komórek krwiotwórczych. Gdy nie udaje się znaleźć odpowiedniego dawcy, a transplantację należy wykonać w trybie pilnym, można wykonać przeszczepienie od dawcy haploidentycznego. Jest to najbliższy krewny (rodzic, dorosłe dziecko), który jest w połowie zgodny w zakresie antygenów HLA z pacjentem. W takim przypadku stosuje się odpowiednie postępowanie, aby uzyskać dobry wynik takiego zabiegu.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Liczba potencjalnych dawców szpiku w Polsce jest coraz większa
W strategię rozwoju oddziału wpisuje się rozszerzenie zakresu przeprowadzanych zabiegów transplantacji o te najbardziej wymagające specjalistycznej wiedzy - mianowicie przeszczepienia szpiku od dawców niespokrewnionych. Pierwsze transplantacje szpiku od dawcy niespokrewnionego z sukcesem przeprowadzono w oddziale transplantacji szpiku SPSK Nr 1 PUM w 2022 r. W obu przypadkach pacjentami opiekował się dr Sławomir Milczarek. W leczeniu przygotowującym w niektórych przypadkach, oprócz chemioterapii stosowano radioterapię nowoczesną metodą we współpracy z klinicznym oddziałem radioterapii ZCO.
Transplantacja od dawcy spokrewnionego haploidentycznego
W październiku 2022 roku przeprowadzono natomiast zabieg transplantacji od dawcy spokrewnionego haploidentycznego. Te zabiegi zasługują na szczególną uwagę, gdyż wprowadziły swego rodzaju rewolucję w dziedzinie transplantacji komórek krwiotwórczych, znacznie poszerzając możliwości wyboru dawcy rodzinnego. Jak wspomniano, zastosowanie odpowiedniego postępowania immunosupresyjnego decyduje o powodzeniu tych przeszczepień.
Do końca 2022 roku w oddziale przeprowadzono łącznie osiem zabiegów allogenicznej transplantacji szpiku, w tym:
- trzy transplantacje od dawców spokrewnionych,
- trzy transplantacje od dawców niespokrewnionych,
- dwie od dawców haploidentycznych.
Dziś w OTS pobiera się również materiał komórkowy od zdrowych dawców szpiku dla pacjentów leczonych w innych ośrodkach w kraju i za granicą. Są to dawcy zapisani w rejestrach dawców szpiku.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Przeszczep szpiku wykorzystuje się w leczeniu ponad 70 chorób
Źródło: Puls Medycyny
