Celem prezentowanej publikacji była ocena całkowitej śmiertelności w populacji chorych na nowotwory złośliwe poprzez metaanalizę opublikowanych danych dotyczących przebiegu COVID-19 w tej grupie pacjentów oraz ocena czynników wpływających na śmiertelność.

Śmiertelność pacjentów z nowotworami, u których zdiagnozowano COVID-19 - materiał badawczy

Systematyczny przegląd został przeprowadzony przy użyciu baz danych Medline, Embase i CENTRAL oraz strony internetowej Światowej Organizacji Zdrowia w celu zidentyfikowania badań, analizujących śmiertelność i charakterystykę pacjentów z nowotworami, u których zdiagnozowano COVID-19. Głównym wynikiem badania była ocena śmiertelności, definiowanej jako zgon z jakiejkolwiek przyczyny lub zgon wewnątrzszpitalny w ciągu 30 dni od wstępnego rozpoznania COVID-19. Oszacowano połączony odsetek śmiertelności oraz dokonano analizy podgrup pod kątem cech charakterystycznych (np. guz lity vs nowotwór hematologiczny) po połączeniu wyników z każdej podgrupy.

W sumie zidentyfikowano 3033 badania z 5 źródeł. Po deduplikacji danych, 1764 badania zostały poddane przeglądowi tytułów i streszczeń, a 80 artykułów oceniono pod kątem kwalifikowalności do analizy. Do ostatecznego przeglądu jakościowego włączono osiemnaście badań.

Pacjenci z nowotworami złośliwymi i COVID-19 - wykazane współczynniki śmiertelności

Trzon metaanalizy stanowiło 13 badań, obejmujących głównie pacjentów hospitalizowanych. Wśród 2922 pacjentów z nowotworami złośliwymi, u których zdiagnozowano COVID-19, łączny współczynnik śmiertelności w ciągu 30 dni wyniósł 30 proc. (95 proc. CI, 25 proc. — 35 proc.; współczynnik I2 — 82 proc.). To oszacowanie różniło się znacząco od wyników 5 badań obejmujących 624 pacjentów z mieszanej populacji szpitalnej i ambulatoryjnej. W badaniach tych oszacowano śmiertelność w ciągu 30 dni na poziomie 15 proc. (95 proc. CI, 9 proc. — 22 proc.; I2 — 73 proc.). Ze względu na skrajne różnice w doborze pacjentów i wynikach leczenia nie przeprowadzono zbiorczego oszacowania ogólnego, a dalsza analiza dotyczyła wyłącznie grupy pacjentów hospitalizowanych.

W pierwszej kolejności zbadano typ nowotworu złośliwego (lity vs hematologiczny). Na potrzeby tej analizy wyodrębniono 2 badania. W sumie 2539 pacjentów z 9 badań stanowiło podgrupę z guzami litymi (zakres: 81-100 proc.), a 383 pacjentów z 6 badań stanowiło podgrupę z nowotworami hematologicznymi (100 proc.). Sumaryczny wskaźnik śmiertelności w ciągu 30 dni był znacząco wyższy w podgrupie hematologicznej (40 proc.; 95 proc. CI, 33 proc. — 47 proc.) w porównaniu z podgrupą z guzami litymi (26 proc.; 95 proc. CI, 22 proc. — 31 proc.). Pacjenci w podgrupie hematologicznej byli jednak starsi i otrzymywali bardziej aktywną terapię.

Przeprowadzono także metaregresję analizowanych badań, obejmującą liczbę uczestników, medianę wieku, odsetek mężczyzn i odsetek otrzymujących aktywną terapię przeciwnowotworową. W przypadku metaregresji liczby uczestników w badaniu, wielkość badania nie była powiązana z wyższym zgłaszanym odsetkiem śmiertelności. W przeciwieństwie do tego, wzrastający wiek, płeć męska i wyższy odsetek otrzymujących aktywne leczenie były istotnie związane ze zwiększeniem odsetka śmiertelności.

W metaregresji wieloczynnikowej stwierdzono związek między wyższą śmiertelnością a wyższym odsetkiem otrzymujących aktywną terapię w podgrupach ze starszą medianą wieku, ale nie w tych z młodszą medianą wieku. Płeć męska pozostawała niezależnym predyktorem wyższej śmiertelności, natomiast typ raka nie był już związany ze zwiększoną śmiertelnością.

Istotne wyniki obserwacji

W zaprezentowanym przeglądzie systematycznym i metaanalizie zaobserwowano, że ogólna śmiertelność wśród hospitalizowanych pacjentów z potwierdzoną chorobą nowotworową i COVID-19 wynosiła 30 proc. Porównując ją z szacunkami śmiertelności w ogólnej populacji hospitalizowanej (zakres: 21-22 proc.), należy stwierdzić, że hospitalizowani pacjenci z nowotworami złośliwymi mają większe ryzyko zgonu.

Dane te mają ważne implikacje dla pracowników systemu ochrony zdrowia, pacjentów i decydentów. Trwająca pandemia COVID-19 zakłóciła w znaczący sposób funkcjonowanie systemu, doprowadzając do opóźniania diagnozy i terapii onkologicznej oraz wstrzymywania badań klinicznych, co wpłynie w najbliższym czasie na wzrost śmiertelności z powodu chorób nowotworowych samych w sobie.

Źródło: Desai A., et all: Mortality in hospitalized patients with cancer and coronavirus disease 2019: A systematic review and meta-analysis of cohort studies. Cancer, 30 December 2020, https://doi.org/10.1002/cncr.33386

ZOBACZ TAKŻE: Szczepienia przeciw COVID-19 u chorych na nowotwory. Stanowisko ESMO

Konferencja „Polityka lekowa”. Nowotwory nie poczekają na koniec pandemii