Post-COVID: na jakie objawy powinni zwracać uwagę ozdrowieńcy

Naukowcy z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii zauważają, że niektórzy ozdrowieńcy - już po przejściu COVID-19 - skarżą się na różne niepokojące objawy i zastanawiają, czy infekcja wirusem SARS-CoV-2 spowodowała poważne zmiany w ich organizmach. W krótkim poradniku dla ozdrowieńców eksperci podpowiadają, na co warto zwrócić uwagę oraz kiedy i w jaki sposób zareagować, by zadbać o zdrowie po przechorowaniu COVID-19.

Przede wszystkim przestrzegają przed podejmowaniem decyzji o przyjmowaniu leków na własną rękę bez konsultacji z lekarzem czy farmaceutą. Takie działanie może się okazać bardzo szkodliwe - uczulają naukowcy.

Warto też regularnie badać tętno, ciśnienie tętnicze i częstotliwość oddechów - sugerują.

Długotrwałe objawy post-COVID zazwyczaj dotyczą układu oddechowego i krwionośnego

Eksperci medyczni z Inicjatywy przeciw Pandemii zwracają uwagę, że długotrwałe objawy post-COVID zazwyczaj dotyczą układu oddechowego i krwionośnego, a zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie wartości mierzonych parametrów mogą być powodem do niepokoju.

Przypominają, że:

• prawidłowe ciśnienie skurczowe powinno wynosić 120-129 mmHg,
• prawidłowe ciśnienie rozkurczowe powinno wynosić 80-84 mmHg,
• prawidłowe tętno w spoczynku to 60-75 uderzeń serca na minutę,
• częstość oddechów w spoczynku u dorosłego człowieka powinna wynosić 12-17 oddechów na minutę.

Jeżeli pomiary tych parametrów wykazują znaczne odchylenie od normy, należy skontaktować się z lekarzem.

Jakie objawy u ozdrowieńców należy skonsultować ze specjalistą

Przewlekły ból w klatce piersiowej może być następstwem przechorowania COVID-19. Taki ból może wynikać z problemów funkcjonowania serca lub płuc. W razie jego wystąpienia należy się skonsultować z lekarzem rodzinnym. Lekarze zalecają także skorzystanie z porady pulmonologa i/lub kardiologa, ponieważ może być potrzebne przeprowadzenie dodatkowych badań diagnostycznych, w tym prześwietlenia lub tomografii klatki piersiowej.

W kontekście przechorowania COVID-19 należy zwracać uwagę na bóle głowy. "Ból głowy jest objawem bardzo nieswoistym - co oznacza, że może być powodowany przez wiele różnych czynników. Jeżeli pojawił się w okresie po przechorowaniu COVID-19, przede wszystkim dbaj o higieniczny styl życia, prawidłowy sen i nawodnienie. Kontroluj także ciśnienie tętnicze. Przy braku poprawy skontaktuj się ze swoim lekarzem" - piszą eksperci medyczni w poradniku.

Jak dodają, niektórzy ozdrowieńcy skarżą się na tzw. mgłę mózgową (problemy z koncentracją, upośledzenie zdolności intelektualnych, trudności z zapamiętywaniem itp.). W związku z tym należy zadbać o dietę, pić dużo płynów, unikać alkoholu, dbać o higienę snu. Angażować się w działania społeczne i nowe czynności poznawcze: słuchanie muzyki, gry pamięciowe. Jeżeli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy się skontaktować z neurologiem.

Autorzy poradnika zwracają uwagę, że problemy ze snem są jedynymi z najczęściej zgłaszanych problemów przez ozdrowieńców. Dotyczą zarówno trudności z zasypianiem, jak i częstych wybudzeń nocnych. U wielu osób problemy te utrzymują się nawet do 6 miesięcy. Ich obecność należy poddać konsultacji z lekarzem rodzinnym. Pomocna może być również konsultacja neurologiczna lub psychiatryczna.

Część pacjentów, zwłaszcza po cięższym przebiegu COVID-19, skarży się na podwyższony poziom lęku i cierpi na stany depresyjne. W razie wystąpienia podobnego problemu należy skontaktować się z psychologiem i/lub psychiatrą - zalecają naukowcy z Nauki przeciw Pandemii.

Może się też pojawić wysypka lub inne zmiany skórne i wypadanie włosów. W przypadku zaobserwowania tych objawów należy się zgłosić do dermatologa, który oceni ich podłoże.

Badania zalecane po przechorowaniu COVID-19

Naukowcy zachęcają do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych. Należą do nich m.in.:

• morfologia krwi,
• gospodarka lipidowa (całkowity cholesterol, HDL, LDL, trójglicerydy),
• stężenie glukozy,
• d-dimerów,
• kreatyniny,
• białka C-reaktywnego (CRP),
• enzymów wątrobowych (AST, ALT, GGT),
• witaminy D.

W przypadku wyników odbiegających od normy należy się skontaktować z lekarzem rodzinnym.

Rekonwalescencja po COVID-19: na co powinni zwracać uwagę ozdrowieńcy

We wszystkich chorobach przewlekłych oraz w trakcie rekonwalescencji istotne są tzw. czynniki behawioralne - podkreślają eksperci medyczni. I omawiają cztery najważniejsze.

Pierwszy to odpowiednia dieta. Sposób żywienia ma istotny wpływ na zdrowie, dlatego warto wprowadzić zdrowe nawyki. Ograniczenie spożycia słodyczy, w tym wysoko słodzonych napojów, eliminacja produktów typu fast-food oraz ograniczenie ilości przyjmowanych tłuszczów zwierzęcych to podstawa. Według autorów poradnika należy spożywać minimum 0,5 kg warzyw i owoców każdego dnia, a dieta ma być możliwie różnorodna.

Drugi ważny czynnik to ograniczenie konsumpcji alkoholu. Nadmiarowe spożywanie alkoholu ma negatywny wpływ na rekonwalescencję po różnych chorobach. Po przechorowaniu COVID-19, w razie złego samopoczucia, trzeba całkowicie wyeliminować spożycie alkoholu.

Kolejny to rzucenie palenia tytoniu. Palenie szkodzi zdrowiu, a palenie po przechorowaniu COVID-19 może je jedynie pogarszać i to w znaczącym stopniu. "Wykorzystaj czas rekonwalescencji, by rzucić palenie i zadbać o swoje zdrowie" - apelują naukowcy.

Zalecana jest też regularna aktywność fizyczna. Regularne ćwiczenia działają stymulująco na układ krążenia, układ oddechowy i poprawiają funkcjonowanie układu odpornościowego. "Postaraj się ćwiczyć na świeżym powietrzu, ale nie rezygnuj z ćwiczeń także w domu, wykonując w seriach przysiady, “brzuszki” i temu podobne. Pamiętaj o rozgrzewce, a jeśli nie jesteś przyzwyczajony do uprawiania sportu, zacznij od ćwiczeń o niskiej intensywności" - zalecają naukowcy z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii.

ZOBACZ TAKŻE: Mniej oczywiste powikłania COVID-19: wypadanie włosów, zespół czerwonego oka, problemy z libido

Neurologiczne następstwa COVID-19: od błahych dolegliwości po poważne komplikacje

COVID-19: przy zakażeniu wariantem Delta dominują inne objawy