Elektroniczne papierosy mają wpływ na stan zdrowia jamy ustnej
Używanie elektronicznych papierosów (e-papierosów, ang. vaping) zarówno przez młodzież, jak i dorosłych jest coraz częstszym zjawiskiem, które stało się nowym problemem zdrowia publicznego. Statystyki podają, że wzrosła częstość korzystania z tego typu urządzeń, zwłaszcza wśród młodzieży w wieku szkolnym.
Poziom wiedzy na temat szkodliwości korzystania z tego typu urządzeń, ich wpływu na zdrowie jest w społeczeństwie niewielki. Wiele osób uznaje je za nieszkodliwą lub lepszą alternatywę dla palenia konwencjonalnych papierosów oraz nie zdaje sobie sprawy z potencjału uzależniającego. Inni korzystają z e-papierosów, sądząc, że umożliwią im łatwiejsze odzwyczajenie się od nikotyny i zaprzestanie palenia. Z tego względu zalecane jest, aby w ramach minimalnej interwencji antynikotynowej lekarze i lekarze dentyści doradzali pacjentom zaprzestanie palenia e-papierosów.
E-papierosy: ich użytkownicy są narażeni na szkodliwe związki chemiczne
Negatywne skutki palenia konwencjonalnych papierosów są powszechnie znane, ponieważ były obserwowane i badane przez wiele lat. Powszechnie znany jest ich wpływ na odporność organizmu, a w jamie ustnej — na przebieg stanów zapalnych przyzębia oraz predysponowania do zmian przednowotworowych i nowotworowych. Jednocześnie w związku z krótkim czasem obserwacji powstało niewiele badań na temat wpływu e-papierosów na zdrowie jamy ustnej.
Dowiedziono, że w próbkach substancji ciekłych oraz par wdychanych przez użytkowników e-papierosów znajdują się liczne toksyczne związki chemiczne, w tym o potencjale nowotworowym, które są podobne do wykrywanych w konwencjonalnych papierosach. Pomimo często niższego stężenia tych substancji w elektronicznych papierosach, nie są one bezpieczne lub obojętne dla zdrowia i stanowią potencjalny czynnik karcynogenny. Ponadto nawet w cieczach oznaczonych jako niezwierające nikotyny, wykrywane są jej niewielkie stężenia.
Dodatkowo osoby użytkujące elektroniczne papierosy sięgają po nie częściej i mają jednorazowy kontakt z oparami przez dłuższy czas niż palacze konwencjonalnych papierosów, co skutkuje większą ekspozycją na szkodliwe związki chemiczne.
E-papierosy i ich wpływ na jamę ustną: od przebarwień szkliwa po choroby przyzębia
W jamie ustnej notuje się wiele zmian bezpośrednio zależnych od przewlekłego stosowania elektronicznych papierosów. Pierwszym problemem, który jest często najwcześniej zauważany przez pacjentów są przebarwienia powierzchni szkliwa zębów. Stanowią one przede wszystkim problem estetyczny, ale również są lokalizacją zwiększonej retencji biofilmu bateryjnego. Jeśli nie jest on konsekwentnie i dokładnie usuwany, tworzy ryzyko zapalenia dziąseł i przyzębia. Już niespełna trzymiesięczne, regularne użytkowanie elektronicznych papierosów wpływa na powstanie niewielkich, jednak możliwych do zaobserwowania przebarwień powierzchni zębów.
Wielu badaczy skupia obecnie uwagę na zagadnieniu wpływu e-papierosów na inicjację i przebieg próchnicy zębów. Zaobserwowano, że regularne użytkowanie elektronicznych papierosów sprzyjało zwiększeniu liczebności bakterii Streptococcus mutans, które należą do głównych czynników biorących udział patogenezie próchnicy. Dodatkowo zauważono, że stosowanie e-papierosów sprzyjało tworzeniu i retencji biofilmu bakteryjnego.
W przeprowadzonych dotychczas badaniach odnotowano również wpływ e-papierosów na przebieg choroby przyzębia. Zwrócono uwagę na bardziej nasilone objawy choroby przyzębia, które były wyrażone przez większą głębokość kieszonek przyzębnych w porównaniu z osobami niepalącymi.
E-papierosy mogą inicjować karcynogenezę
Nadal niedostępne są, niestety, długoterminowe badania na temat wpływu użytkowania elektronicznych papierosów na potencjał inicjowania zmian nowotworowych w jamie ustnej. Chociaż wstępne badania sugerują mniejsze ryzyko powstania tych zmian u osób stosujących e-papierosy w porównaniu z palaczami konwencjonalnych papierosów, zawartość substancji toksycznych w próbkach cieczy stosowanych w e-papierosach zwraca uwagę na możliwość inicjacji karcynogenezy.
Nawet jeżeli dalsze badania wykażą mniejszy negatywny wpływ użytkowania elektronicznych papierosów na zdrowie jamy ustnej i zdrowie ogólne w porównaniu z korzystaniem z konwencjonalnych papierosów, w każdym przypadku konieczne jest zastosowanie u wszystkich pacjentów minimalnej interwencji antynikotynowej, mającej na celu redukcję, a następnie całkowite zaprzestanie palenia.
Piśmiennictwo:
- Mungia R. et al.: Development of an E-Cigarettes Education and Cessation Program: A South Texas Oral Health Network Study. Health Promotion Practice 2021, 22.1: 18-20.
- Da Silva G.M, et al.: Assessment of oral changes resulting from the use of electronic cigarettes: Literature review. Res. Soc. Develop. 2021, 10.2: e14410212146-e14410212146.
- Dalrymple A. et al.: Enamel staining with e-cigarettes, tobacco heating products and modern oral nicotine products compared with cigarettes and snus: An in vitro study. Am. J. Dent. 2021, 34.1: 3-9.
- Rouabhia M., Semlali A.: Electronic cigarette vapor increases Streptococcus mutans growth, adhesion, biofilm formation, and expression of the biofilm‐associated genes. Oral Dis. 2021, 27.3: 639-647.
- Xu F. et al.: Comparative Effects of E-cigarette Aerosol on Periodontium. medRxiv, 2021.
- Rodrigo G. et al.: Cancer potencies and margin of exposure used for comparative risk assessment of heated tobacco products and electronic cigarettes aerosols with cigarette smoke. Arch. Toxicol. 2021, 95.1: 283-298.
Źródło: Puls Medycyny
