Minister wskazuje sukcesy

Dla Ministerstwa Zdrowia tegoroczne FOZ było doskonałą okazją do pochwalenia się dotychczasowymi dokonaniami i przedstawienia priorytetów pracy resortu. Podczas sesji inauguracyjnej minister Łukasz Szumowski przypomniał, że na forum w ubiegłym roku rozmawiano o zdrowiu jako wyzwaniu międzysektorowym, o innowacyjnych terapiach, finansowaniu ochrony zdrowia i konieczności przyspieszenia wzrostu nakładów w tej dziedzienie. „Myślę, że w ciągu tego roku wiele się zmieniło. Był to rok inwestowania w ludzi, w kadry. Udało się częściowo osiągnąć sukces” — powiedział minister Szumowski.

Zalicza do niego m.in. wzrost liczby pielęgniarek w systemie. W 2018 r., po raz pierwszy w historii, 100 proc. absolwentek pielęgniarstwa i położnictwa odebrało prawo wykonywania zawodu. Ponadto weszły w życie uregulowania dotyczące lekarzy rezydentów i specjalistów, w wielu szpitalach podpisano porozumienia płacowe z fizjoterapeutami i diagnostami. I można wreszcie sprawdzić, ilu lekarzy funkcjonuje w systemie, bo do tej pory ministerstwo — jak tłumaczył Łukasz Szumowski — miało niepełne i niespójne dane na ten temat. Dzięki wprowadzeniu elektronicznych recept wiadomo, ilu lekarzy je wystawia, co, zdaniem ministra, jest miernikiem, ilu lekarzy pracuje w Polsce.

„Ich liczba powoli wzrasta. Oczywiście, dzieje się to za wolno, bo chcielibyśmy, żeby było ich więcej. Stąd znaczne nakłady na zwiększenie liczby miejsc na studiach lekarskich” — zaznaczył Łukasz Szumowski.

Według niego, należy teraz zastanowić się, jak w rozsądny sposób zainwestować pieniądze wpływające na ochronę zdrowia. A tych pieniędzy, jak tłumaczył, jest znacznie więcej, niż wynika to z realizowanej „ustawy 6 proc.”. „W tym roku na zdrowie mamy 102 mld zł, a zakładaliśmy, że będzie 98 mld zł. W ustawie budżetowej na 2020 rok, która została przedłożona do konsultacji publicznych, na ochronę zdrowia zapisano 107 mld zł. Patrząc na 2018 r., gdzie zakładaliśmy 98 mld zł, a mamy 102 mld zł, to myślę, że jesteśmy w stanie w 2020 r. osiągnąć poziom około 112 mld zł. To pokazuje tempo wzrostu. To pokazuje, że nie tylko trzymamy się litery ustawy, ale że robimy znacznie więcej i chcemy robić znacznie więcej. Moim marzeniem jest, żeby w niedługiej przyszłości móc powiedzieć, że przeznaczamy już średnią europejską na ochronę zdrowia. Myślę, że patrząc na naszą gospodarkę, jest to możliwe do osiągnięcia” — stwierdził minister Szumowski.

Wspomniał również o Agencji Badań Medycznych i planie rozwoju badań klinicznych, dzięki którym „możemy ściągnąć do Polski kolejne miliardy złotych”. Skorzystają na tym pacjenci, którzy będą mieli dostęp do nowych technologii, a także szpitale, do których popłyną dodatkowe pieniądze.

Wyzwania na najbliższe cztery lata

Temat kondycji finansowej szpitali od dawna budzi w naszym kraju ogromne emocje. Mówił o tym również minister Szumowski, podsumowując cztery lata rządów Prawa i Sprawiedliwości. „Ta kadencja była nakierowana głównie na ratowanie katastrofalnej sytuacji w kadrach medycznych. Teraz jest czas na to, żeby ogromny wysiłek, który wykonały szpitale i przychodnie, zaczął się rekompensować w postaci zwiększających się, znacznie bardziej niż w tej chwili, przychodów” — powiedział szef resortu zdrowia, nawiązując do zbliżających się wyborów do parlamentu. Jak poinformował, w mijającej kadencji te przychody wzrosły o ponad 20 proc., ale w przyszłej powinny wzrosnąć jeszcze bardziej.

Wyzwaniem dla decydentów z sektora ochrony zdrowia jest przyszłość sieci szpitali. Według ministerstwa, ustawa o sieci szpitali zlikwidowała wiele absurdów w systemie i zapewniła szpitalom stabilność finansową. Jednak i ta regulacja wymaga zmian, m.in. po to, aby szpitale wysokospecjalistyczne zajmowały się takimi właśnie procedurami, nie ponosząc przy tym strat, a szpitale powiatowe „były bliżej ludzi” i przejmowały na siebie opiekę długoterminową oraz zapewniały opiekę osobom niesamodzielnym.

„Wiemy, że zdrowie jest bardzo ważne. Patrząc na preferencje Polaków, uważam, że Forum Ekonomiczne powinno odbywać się przy Forum Ochrony Zdrowia. Mam nadzieję, że w ciągu najbliższych kilku lat te role się odwrócą” — podsumował swoje wystąpienie minister Łukasz Szumowski, za co został nagrodzony brawami.

Praktycy są dalecy od optymizmu

W opinii uczestników jednego z najważniejszych tegorocznych paneli FOZ, który został zatytułowany „2010-2019: wyzwania systemowe z perspektywy 10 lat”, system ochrony zdrowia w Polsce nie działa prawidłowo. Jest źle zorganizowany (podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna opieka specjalistyczna i lecznictwo szpitalne działają oddzielnie, zamiast ze sobą współpracować), niedofinansowany, nieefektywny. Ten system nie docenia roli profilaktyki prozdrowotnej, nie ma wieloletniej strategii, polityki senioralnej, ma za to ogromny problem z brakiem kadr medycznych.

„6 proc. PKB na ochronę zdrowia to na pewno więcej niż 4,6 proc., ale my chcielibyśmy się porównywać z tym, co nas otacza. 6 proc. tu i teraz, w naszych warunkach geograficznych, to naprawdę nie jest dużo i na niedługo wystarczy. Potrzebne są dodatkowe źródła finansowania — ubezpieczenia” — stwierdził dr hab. n. med. Andrzej Fal, kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.

„Finansowanie jest kluczowym elementem, na nim wszystko się zaczyna i kończy, bo jeśli brakuje pieniędzy w systemie, to brakuje ich również na kadrę, świadczenia i odważne zainwestowanie w profilaktykę. Finansowanie ze środków publicznych należy połączyć z dodatkowymi, alternatywnymi źródłami” — dodała Anna Rulkiewicz, prezes zarządu Grupy Lux Med.

Marcin Kuta, dyrektor Specjalistycznego Szpitala w Tarnowie, za najważniejsze wyzwanie dla ochrony zdrowia uważa budowanie świadomości społeczeństwa na temat profilaktyki zdrowotnej. „Dominującym sportem wśród Polaków nie jest już dzisiaj piłka nożna i to nie tylko ta przed telewizorem, ale i na boiskach, lecz jazda na rowerze. I to daje ewidentne efekty w postaci na przykład mniejszej liczby pacjentów na ostrych dyżurach kardiologicznych, z ostrymi zawałami serca” — powiedział kierujący od ponad 15 lat tarnowskim szpitalem dyrektor Kuta.

Odnosząc się do wystąpienia ministra zdrowia, stwierdził, że regulacje dotyczące wzrostu wynagrodzeń pracowników w szpitalach skutkowały koniecznością ograniczenia liczby świadczeń medycznych dla pacjentów i wydatków na leczenie. „Finansowanie specjalistów pociąga za sobą cały szereg wydatków wśród innych grup zawodowych. Czeka nas, pracodawców, bardzo trudny czas i skok na głęboką wodę 1 stycznia 2020 r., kiedy minimalne wynagrodzenie będzie wynosić 2450 zł bez pochodnych. Efekty, które udało nam się osiągnąć przez ostatnie półtora roku w grupie lekarzy, pielęgniarek, diagnostów itd., zostaną spłaszczone. Nie wiem, jak sobie z tym poradzimy” — przyznawał Marcin Kuta.

Jako członek zarządu Ogólnopol-skiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych, dyrektor Kuta przekazał informację, że zadłużenie szpitali powiatowych na koniec czerwca 2019 r. przekroczyło już wysokość ich zadłużenia na koniec 2018 r. „Prowadzę szpital, który od 15 lat nie jest zadłużony, co roku się bilansuje, ale regulacje finansowe oparte tylko na płacy powodują, że inne rzeczy związane z prowadzeniem szpitala są trudne do dopięcia” — podkreślił.

Nie wystarczą doraźne działania

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Andrzej Matyja nie zostawił suchej nitki na systemie ochrony zdrowia. Uważa, że niewiele się w nim zmieniło od I Forum Ochrony Zdrowia. „Potwierdzają to wyniki badań niezależnych instytucji krajowych, takich jak Najwyższa Izba Kontroli, ale też europejskich czy światowych. Nie jestem takim optymistą jak pan minister Szumowski. Ochrona zdrowia to jedna z dziedzin najbardziej zaniedbanych w naszym kraju. Niepokojąca jest skuteczność onkologiczna — jesteśmy jednym z krajów, w których wzrosła umieralność z powodu raka piersi w ostatnim roku. Sytuacja musi ulec poprawie, bo taka jest wola Polaków i taki powinien być priorytet naszego rządu” — powiedział Andrzej Matyja.

Przyznał, że wiele zmieniło się na lepsze w ostatnim czasie, ale te zmiany nie są adekwatne do potrzeb pacjentów, pracowników ochrony zdrowia, kadr medycznych. „Te kroki, które zostały postawione w ostatnim okresie, są według mnie krokami doraźnymi, czasami niespójnymi i nie najistotniejszymi” — ocenił prezes Matyja. W jego ocenie, są trzy najważniejsze obszary ochrony zdrowia, którymi należałoby się zająć w pierwszej kolejności: finansowanie, organizacja i efektywność systemu oraz zasoby kadrowe.

Czy kierownictwo Ministerstwa Zdrowia weźmie pod uwagę opinie uczestników X Forum Ochrony Zdrowia, okaże się pewnie za rok, kiedy przyjdzie znów czas na podsumowania.

Profilaktyka w Strefie Zdrowia

Podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Krynicy Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego (PZPPF), w wyodrębnionej Strefie Zdrowia dał możliwość przebadania się wszystkim chętnym. W zaaranżowanych gabinetach lekarskich wykonano ponad 500 badań diagnostycznych, mających na celu wykrycie chorób układu krążenia i serca, które są najczęstszą przyczyną zgonów Polaków (badania stężeń lipidów, EKG z oceną ryzyka chorób sercowo-naczyniowych) oraz wczesne zdiagnozowanie cukrzycy (pomiary stężenia hemoglobiny glikowanej). Można było również skorzystać z bezpłatnych badań USG piersi, tarczycy i jamy brzusznej.

„Tym razem zdecydowaliśmy się na inną aktywność. Nie organizowaliśmy, jak do tej pory, debat, za to — zgodnie z naszym hasłem: „Dosyć gadania, czas na badania” — otworzyliśmy gabinety lekarskie. Jesteśmy ważnym elementem systemu ochrony zdrowia, nasz rynek jest dla nas priorytetowy, a polski pacjent najważniejszy. Aby o tym przypomnieć, postanowiliśmy podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Krynicy zorganizować bezpłatne badania profilaktyczne. Dbamy o zdrowie Polaków od lat, wiec mamy w tym spore doświadczenie” — powiedział Krzysztof Kopeć, prezes PZPPF.

Dodał, że PZPPF chciał też w ten sposób zwrócić uwagę kierownictwa Ministerstwa Zdrowia na to, że krajowe firmy traktują polski rynek jako priorytetowy i w razie kryzysu właśnie na niego w pierwszej kolejności dostarczą leki. „Mamy nadzieję, że resort będzie realizował program wsparcia produkcji farmaceutycznej w Polsce, co pozwoli firmom krajowym na rozwój, a zagranicznym stworzy dobre warunki do wytarzania u nas swoich leków” — podsumował Krzysztof Kopeć.

Gala zwycięzców Rankingu Zdrowia

Tradycyjnie podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy rozstrzygnięto konkurs dla najlepszych i najdynamiczniej rozwijających się firm z sektora ochrony zdrowia w 2018 r. Nagrody wręczyli laureatom minister zdrowia Łukasz Szumowski i przewodniczący Rady Instytutu Studiów Wschodnich Zygmunt Berdychowski.
W kategorii „Inwestor” zwyciężyła Grupa Lux Med — lider prywatnych usług medycznych w Polsce. Grupa zatrudnia ponad 14 tys. pracowników, w tym ok. 6,3 tys. lekarzy różnych specjalności. Pod jej opieką znajduje się 1,9 mln pacjentów. Posiada sieć ponad 200 placówek własnych i współpracuje z ponad 1,6 tys. placówkami partnerskimi.

Zwycięzcą w kategorii „Eksporter” została firma Essity Poland z Oławy, specjalizująca się m.in. w opracowywaniu, produkcji i sprzedaży środków ochrony osobistej (produkty higieniczne dla dzieci, kobiet, osób z problemem nietrzymania moczu i artykuły medyczne). Jej produkty są sprzedawane w 150 krajach.
W kategorii „Produkcja sprzętu i wyrobów medycznych” prowadziła spółka Synektik z Warszawy — krajowy lider w produkcji i dystrybucji radiofarmaceutyków do pozytonowej tomografii emisyjnej, wykorzystywanej w diagnostyce onkologicznej, kardiologicznej i neurologicznej.

Laureatem kategorii „Dystrybucja sprzętu” został Medtronic Poland, zawdzięczający swój sukces strategii, która kładzie nacisk na rozwój międzynarodowy, na jakość i niezawodność produktów oraz na rozwijanie i łączenie innowacyjnych technologii.

W kategorii „Szpitale i przychodnie” kapituła postanowiła przyznać dwie nagrody — Beskidzkiemu Centrum Medycznemu Sp. z o.o. z Bielska-Białej (w kategorii szpitale prywatne) i Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy (w kategorii szpitale publiczne).

W tym roku kapituła po raz pierwszy dokonała wyboru „Lidera Innowacyjności” i „Lidera Społecznej Odpowiedzialności”. Tytuł „Lidera Innowacyjności” przyznano firmie Polpharma i Centrum Onkologii — Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział Gliwice. „Liderem Społecznej Odpowiedzialności” zostało Centrum Słuchu i Mowy w Kajetanach.

Nagrodę specjalną otrzymała w tym roku firma MSD — za przełom w leczeniu immunoonkologicznym nowotworów płuca i czerniaka skóry. „Wprowadzenie immunoterapii do leczenia niedrobnokomórkowego raka płuca miało przełomowe znaczenie, ponieważ dotyczy grupy pacjentów, dla których wcześniej jedyną opcją była chemioterapia” — odczytano werdykt jurorów.

Organizatorami Rankingu Zdrowia są Instytut Studiów Wschodnich i Europejskie Centrum Strategii i Polityk w Ochronie Zdrowia. W tym roku Galę Rozdania Nagród uświetnił występ zespołu Autentikos z Mikołowa, którego liderem jest prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii w Gliwicach.