Zdrowsza dieta to jak przejście 4 tysięcy kroków ekstra?

Regularne ćwiczenia poprawiają wydolność krążeniowo-oddechową, niemniej wśród osób, które trenują taką samą ilość, istnieją różnice w poziomie sprawności. Powód? Znaczenie mają także inne czynniki poza ruchem. Badacze z Bostonu postanowili sprawdzić, czy pożywna dieta, która wiąże się z licznymi korzyściami zdrowotnymi, ma również związek ze sprawnością fizyczną.

– Nasze badanie dostarcza jednych z najsilniejszych dowodów potwierdzających związek zdrowszej diety z wyższą sprawnością fizyczną. Poprawa, którą zaobserwowaliśmy u uczestników z lepszą dietą, była podobna do efektu robienia 4 tysięcy dodatkowych kroków każdego dnia – powiedział autor badania, dr Michael Mi z Beth Israel Deaconess Medical Center w USA.

Oceniono sprawność w teście wysiłkowym i sposób odżywiania się

W badaniu wzięło udział 2380 osób objętych analizą Framingham Heart Study. Średnia wieku wynosiła 54 lata, a 54 proc. uczestników stanowiły kobiety. Wszyscy przeszli test wysiłkowy na ergometrze rowerowym, aby ocenić sprawność.

Uczestnicy wypełnili również kwestionariusz dotyczący sposobu odżywiana się, w którym oceniono częstość i ilość spożywanych 126 produktów dietetycznych w ciągu ostatniego roku. Informacje te wykorzystano do oceny jakości diety odnosząc je do wskaźnika alternatywnego zdrowego odżywiania (AHEI, w skali od 0 do 110) i wskaźnika diety śródziemnomorskiej (Mediterranean Diet Score, MDS, w skali od 0 do 25).

PRZECZYTAJ TAKŻE: Dieta niskotłuszczowa sprzyja dłuższemu życiu?

Wyższe wyniki wskazywały na dietę lepszej jakości, kładącą nacisk na warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, orzechy, rośliny strączkowe, ryby i zdrowe tłuszcze oraz ograniczającą spożycie czerwonego mięsa i alkoholu. Naukowcy ocenili związek między jakością diety a sprawnością fizyczną, po uwzględnieniu innych czynników, które mogą wpływać na tę zależność (wiek, płeć, kalorie przyjmowane w ciągu dnia, BMI, palenie, stężenie cholesterolu, ciśnienie, cukrzyca, poziomu rutynowej aktywności fizycznej).

Średnie wyniki w skalach AHEI i MDS wyniosły odpowiednio: 66,7 i 12,4. W porównaniu ze średnim wynikiem, wzrost o 13 punktów w skali AHEI i o 4,7 w skali MDS był związany w wynikach próby wysiłkowej odpowiednio z 5,2 proc. i 4,5 proc. większym VO2 max (maksymalna ilość tlenu, jaką jest w stanie pobrać organizm podczas intensywnego wysiłku).

– U osób w średnim wieku zdrowe wzorce żywieniowe były silnie i korzystnie powiązane ze sprawnością fizyczną, nawet po uwzględnieniu nawykowych poziomów aktywności. Zależność była podobna u kobiet i mężczyzn i bardziej wyraźna u osób poniżej 54 roku życia w porównaniu z osobami starszymi – dodaje dr Michael Mi.

Zdrowe odżywianie może się wiązać z lepszym zdrowiem metabolicznym

Aby odkryć potencjalne mechanizmy łączące dietę i sprawność fizyczną, naukowcy przeprowadzili dalsze analizy. Zbadali zatem związek między jakością diety, sprawnością fizyczną a metabolitami, czyli substancjami wytwarzanymi podczas procesów trawienia i uwalnianymi do krwi podczas ćwiczeń. W próbkach krwi pobranych od 1154 uczestników zmierzono łącznie 201 metabolitów (np. aminokwasów). Około 24 z nich było związanych albo ze złą dietą i sprawnością, albo z korzystną dietą i sprawnością, po uwzględnieniu tych samych czynników, które brano pod uwagę w poprzednich analizach.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Dieta keto-podobna istotnie zwiększa ryzyko chorób serca i naczyń [BADANIE]

Autorzy badania sugerują, że zdrowe odżywianie wiąże się z lepszym zdrowiem metabolicznym, co może być jednym z możliwych sposobów prowadzących do poprawy sprawności i zdolności do ćwiczeń. Jeśli chodzi o ograniczenia, zauważono, że było to badanie obserwacyjne i nie można na jego podstawie stwierdzić, że dobre odżywianie powoduje lepszą sprawność, ani wykluczyć możliwości odwrotnej zależności, tj. że sprawne osoby wybierają zdrową dietę.

Tekst na podstawie artykułu: Mi MY, Gajjar P, Walker ME, et al. Association of healthy dietary patterns and cardiorespiratory fitness in the community. Eur J Prev Cardiol. 2023. doi:10.1093/eurjpc/zwad113.