Wirusolog: uaktualnione szczepionki przeciw COVID-19 są skuteczne i bezpieczne

• Dawka przypominająca (drugi „booster”) będzie realizowana uaktualnionymi szczepionkami, ukierunkowany dodatkowo na mutację Omikron w wersji BA.1.

• Skuteczność uaktualnionych szczepionek przeciwko wariantowi Omikron jest wyższa niż monowalentnych, pierwotnych preparatów.

• Nie ma masowego testowania, więc nie wiadomo, ile jest zakażeń. Jeśli chodzi o domowe testy antygenowe, to ich sprzedaż w aptekach w sierpniu była największa od początku roku.

• Ekspert zauważa, że zbliża się trudny sezon jesienno-zimowy, kiedy nasza naturalna odporność spada i dosyć częste są ogólne zakażenia dróg oddechowych. Na to może się nakładać SARS-CoV-2.

Ruszają powszechne szczepienia drugą dawką przypominającą szczepionki przeciwko COVID-19 dla osób powyżej 12. roku życia. W nocy, z 15 na 16 września, miało zostać wystawionych ok. 5,8 mln e-skierowań na szczepienia drugim „boosterem”. Dawka przypominająca będzie realizowana uaktualnionymi szczepionkami, ukierunkowany na mutację Omikron w wersji BA.1. Co wiemy o tych preparatach: ich skuteczności, bezpieczeństwie?

– Profil bezpieczeństwa jest dokładnie taki sam, jak wszystkich dotychczas stosowanych szczepionek mRNA, czyli są to szczepionki bezpieczne. Mówię o tym, bo w przestrzeni medialnej pojawiły się głosy, jakoby nie były one „wystarczająco przetestowane”. By to obrazowo wyjaśnić, posłużę się metaforą. Jeżeli mamy samochód i jest potrzeba zmiany opon na zimowe, to je zmieniamy, a nie kupujemy nowy pojazd. Ze szczepionkami jest podobnie: po prostu została do nich dodana sekwencja mRNA wariantu Omikron. To dalej są szczepionki mRNA, których podano na całym świecie ponad 2 mld dawek – podkreśla dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, który gościł w programie „COVID-19: komentarz eksperta”.

Omikron: wariant „uciekinier”

Specjalista dodaje, że skuteczność uaktualnionych szczepionek przeciwko wariantowi Omikron jest wyższa niż monowalentnych, pierwotnych preparatów.

– Omikron wykazuje pewne tendencje do ucieczki przed układem odpornościowym gospodarza. Może się okazać, że szczepionki przeciwko subwariantom BA.1/BA.2 będą miały nieco niższą skuteczność w kierunku subwariantów BA.4/BA.5, bo rzędu 80 proc., a nie akurat 90 proc., jak było testowane. Niestety, to wynika też z faktu, że odporność krzyżowa, nabyta nawet po naturalnym zakażeniu, jeśli byliśmy zakażeni wariantami BA.1/BA.2 na początku roku, względem BA.4/BA.5 nie jest oszałamiająca. Natomiast ten drugi booster jest bardzo dobrym rozwiązaniem – uważa wirusolog.

Kolejne wersje szczepionek przeciw COVID-19 także mają trafić do Polski

W ostatnich dniach EMA podjęła decyzję o dopuszczeniu kolejnych wersji szczepionek, tym razem przeciw wariantom BA.4 i BA.5. Także mają trafić do Polski. Pacjenci będą się zastanawiać: które są lepsze?

– Lepsza jest ta, która jest szybciej dostępna. Na razie nie wiemy, kiedy szczepionki ukierunkowane na subwarianty BA.4/BA.5 będą dostępne w Unii Europejskiej. To może być kwestia miesiąca, dwóch. Na pewno stanie się to przed zimą. Przy czym pamiętajmy, że SARS-CoV-2 nie odpuszcza. Zwłaszcza jeżeli pierwszy „booster” otrzymaliśmy dawno, a w międzyczasie nie przeszliśmy zakażenia, to nie czekałbym na kolejne wersje szczepionki, tylko szczepiłbym się teraz – mówi doc. Tomasz Dzieciątkowski.

Przed nami trudny epidemiologicznie okres

Jak wygląda obecna sytuacja epidemiologiczna po tym, jak dzieci wróciły do szkół, ochłodziło się?

– Nie ma masowego testowania, więc nie wiemy, jak wygląda sytuacja epidemiologiczna w Polsce. Jeśli chodzi o domowe testy antygenowe, to w sierpniu w aptekach sprzedaż była największa od początku roku. Dzięki temu wiemy, że ludzie albo czuli się źle, albo wydawało im się, że coś im dolega i chcieli wiedzieć, czy sprawcą ich gorszego samopoczucia jest SARS-CoV-2. Generalnie ten wirus krąży wśród nas. W innych krajach Europy, gdzie wykonuje się więcej testów, tych zakażeń jest sporo, choć akurat wariant Omikron i jego subwarianty genetyczne zazwyczaj nie powodują tak ciężkich objawów klinicznych, jak wcześniej Delta czy Alfa. Infekcja przebiega najczęściej łagodniej, ale nie znaczy to, że u każdego chorego. Jak będzie wyglądała sytuacja dalej? Nie wiem. Zbliża się trudny sezon jesienno-zimowy, kiedy nasza naturalna odporność spada i dosyć częste są ogólne zakażenia dróg oddechowych. Na to może się nakładać się SARS-CoV-2 – dodaje wirusolog.

Czy to prawda, że szczepionki dwuwalentne, czyli skierowane przeciwko podstawowemu wariantowi SARS-CoV-2 i Omikronowi, niejako „celowane”, dają nadzieję na dłuższą ochronę, bo sięgającą nawet do roku?

Zaczyna się sezon szczepień przeciwko grypie. Czy podanie tej szczepionki można łączyć ze szczepieniem przeciwko SARS-CoV-2? – odpowiedzi na te pytania znajdziecie Państwo w materiale wideo. Zapraszamy do oglądania.