Ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych - projekt przekazano do konsultacji

Celem projektu jest "wprowadzenie przepisów regulujących w sposób kompleksowy wykonywanie zawodu ratownika medycznego oraz utworzenie ram prawnych dla działania samorządu ratowników medycznych oraz zasad odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych". 

Projekt Ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych, który właśnie trafił do Rządowego Centrum Legislacji, określa szczegółowo, jakie osoby mogą wykonywać zawód ratownika medycznego. Ważną regulacją jest ta dotycząca osób, które rozpoczną studia z ratownictwa medycznego po 30 września 2019 r. - będą one musiały przystąpić do Państwowego Egzaminu Ratownictwa Medycznego, organizowanego przez CEM w Łodzi.

Jeśli chodzi o ratowników medycznych pracujących w jednostkach budżetowych, wojskowych i w jednostkach służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, projekt ustawy przewiduje utrzymanie dotychczasowych rozwiązań, tzn. do uzyskania prawa wykonywania zawodu konieczne będzie ukończenie odpowiednio wojskowo–medycznego kursu kwalifikacyjnego albo medycznego kurs kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Osoby spełniające określone w ustawie warunki warunki wykonywania zawodu będą musiały złożyć nie później niż w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy wniosku o wpis do rejestru ratowników medycznych.

Ustawa precyzuje także, na czym polegać będzie wykonywanie zawodu ratownika medycznego, a także jakie rodzaje działalności będą uznawane za równoważne z wykonywaniem zawodu ratownika medycznego. Zgodnie z projektem, ratownik medyczny ma dysponować aktualną wiedzą i umiejętnościami praktycznymi. Jeżeli nie będzie realizował świadczeń zdrowotnych przez okres dłuższy niż 5 lat łącznie w okresie ostatnich 6 lat, a zamierza podjąć wykonywanie zawodu ratownika medycznego, będzie musiał odbyć przeszkolenie. 

W projekcie ustawy określono również prawa i obowiązki ratowników medycznych takie jak: prawo wglądu do dokumentacji medycznej, obowiązek wykonywania zleceń z dokumentacji medycznej, obowiązek dokumentowania świadczeń zdrowotnych w karcie indywidualnej ratownika medycznego czy obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego przez uczestnictwo w kursach doskonalących i przez samokształcenie, dokumentowany w karcie doskonalenia zawodowego.

W realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego ma pomóc nowe rozwiązanie, jakim jest wprowadzenie urlopu szkoleniowego dla pracownika wykonującego zawód ratownika medycznego w wymiarze 6 dni roboczych rocznie, płatnego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Urlop taki w znacznym stopniu przyczyni się do możliwości prawidłowej realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego.

Ratownicy medyczni będą mieć swój samorząd

Środowiska ratowników medycznych i reprezentujące ich organizacje zawodowe wielokrotnie podnosiły potrzebę powołania wspólnej reprezentacji całej profesji. "Projektowane przepisy stanowią podstawę do uznania zawodu ratownika medycznego za zawód zaufania publicznego w rozumieniu art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, co jest podstawą do utworzenia samorządu reprezentującego ratowników medycznych" - podano w uzasadnieniu projektu ustawy.

Samorząd ratowników medycznych będzie działał podobnie jak wszystkie inne samorządy zawodów medycznych działające w Polsce. Przynależność ratowników medycznych do samorządu będzie obowiązkowa. Jednostką organizacyjną samorządu, posiadającą osobowość prawną, będzie Krajowa Izba Ratowników Medycznych, z siedzibą w Warszawie.

Do zadań samorządu należeć będzie w szczególności:

1) sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu ratownika medycznego;

2) przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji ratowników medycznych, będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, zamierzających wykonywać zawód ratownika medycznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie w wykonywaniu zawodu;

4) prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych;

5) prowadzenie postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu ratownika medycznego;

6) reprezentowanie ratowników medycznych oraz ochrona ich interesów zawodowych;

7) działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez ratowników medycznych;

8) udział w ustalaniu oraz aktualizacji standardów i wytycznych w ratownictwie medycznym;

9) edukacja zdrowotna i promocja zdrowia;

10) prowadzenie rejestru ratowników medycznych oraz rejestru ratowników medycznych tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód;

11) nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych;

12) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

Rejestr ratowników medycznych

W projekcie ustawy przewiduje się również utworzenie rejestru ratowników medycznych, prowadzonego w systemie teleinformatycznym. Rejestr pozwoli na uzyskanie zarówno informacji bieżącej o liczbie ratowników medycznych, sposobach wykonywania zawodu ratownika, jak również o potrzebach kadrowych w tym zawodzie w poszczególnych rejonach kraju. 

To regulacja o tyle istotna, że dziś trudno dokładnie policzyć, ilu ratowników medycznych jest uprawnionych do wykonywania tego zawodu w Polsce. 

"Zgodnie z danymi przekazanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia liczba ratowników medycznych na dzień 1 kwietnia 2019 r. wynosiła 23 419. Powyższa liczba stanowi liczbę etatów lub równoważników etatów ratowników medycznych wykazanych w umowach o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W tym ratownicy medyczni wykonujący zawód w zespołach ratownictwa medycznego stanowią 19 901, z czego 14 950 ratowników medycznych udzielało medycznych czynności ratunkowych w zespołach ratownictwa medycznego, a pozostałe 3 802 udzielało świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalnych oddziałach ratunkowych (dane zawarte w Wojewódzkich Planach Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne na dzień 31 grudnia 2018 r.)" - czytamy w ocenie skutków regulacji projektu ustawy.

Jednak ratownik medyczny może wykonywać zawód również w innych podmiotach, także poza systemem ochrony zdrowia. "Zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) liczba ratowników medycznych wykonujących zawód w jednostkach Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej wynosi 775 osób. Z kolei zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministra Obrony Narodowej (MON), ratownicy medyczni wykonujący zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi i jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest MON oraz w jednostkach podległych MON niebędących podmiotami leczniczymi wynosi ok. 2000 osób" - napisano w OSR.

Jeśli uwzględnić ratowników medycznych wykonujących zawód również w innych podmiotach wskazanych w ustawie o PRM, osoby, które posiadają podwójne wykształcenie (np. pielęgniarki i ratownika medycznego) oraz takie, które nie podjęły bądź zaprzestały wykonywania zawodu ratownika medycznego, całkowitą liczbę ratowników medycznych można oszacować na poziomie ok. 25 tys.

Źródło: RCL