Transplantologia

Nefrolodzy znakomicie leczą pacjentów z niewydolnością nerek dializami, ale zbyt rzadko informują ich o możliwości przeszczepienia narządu. Jest to pewien paradoks, ponieważ z danych naukowych bardzo jasno wynika, że przeszczepienie od dawcy żywego jest najlepszym sposobem leczenia nerkozastępczego - podkreśla prof. Roman Danielewicz.

Coraz bardziej palącym problemem są transplantacje serca w populacji pediatrycznej. W najbliższych latach będziemy mieli rosnącą grupę młodych ludzi ze wskazaniami do przeszczepienia serca, którzy w dzieciństwie mieli skorygowaną jego wadę - wskazuje prof. Piotr Przybyłowski.

W 2021 r. po raz pierwszy w historii polskiej transplantologii, pomimo ciężkiej sytuacji w służbie zdrowia w związku z pandemią przeszczepiliśmy dwieście serc. Rok wcześniej było 146 przeszczepów - mówi dr hab. Artur Kamiński.

Amerykańscy chirurdzy z Centrum Medycznego Uniwersytetu w Maryland jako pierwsi na świecie z powodzeniem przeszczepili serce człowiekowi z genetycznie zmodyfikowanej świni - ogłosiła 10 stycznia amerykańska uczelnia. Była to ostatnia próba ratowania życia 57-letniego mężczyzny.

Zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy wciąż dominuje przekonanie, że pierwszym sposobem leczenia skrajnej niewydolności nerek, zanim dojdzie do przeszczepienia, są dializy. Okazuje się jednak — i ja jestem tego przykładem — że możliwa jest wcześniejsza kwalifikacja i przeszczepienie wyprzedzające od żywego dawcy - mówi Eugeniusz Karmiłowicz.

W naszym społeczeństwie funkcjonuje wiele mitów związanych z transplantacją narządów, mimo iż deklaratywnie w społeczeństwie jest dosyć duże poparcie dla tego typu zabiegów. W Polsce nie ma kultury rozmowy o potencjalnym dawstwie narządów, a temat śmierci nadal jest tematem tabu - zwraca uwagę Edyta Karpeta, regionalny koordynator transplantacyjny.

Jesteśmy w stanie więcej przeszczepiać. Liczba ośrodków transplantacyjnych w Polsce jest wystarczająco duża, zespoły mamy dobrze przygotowane. Jestem przekonany, że podołalibyśmy, gdyby było więcej narządów – mówi prof. dr hab. med. Sławomir Nazarewski.

Już nie musimy zgadywać, to już nie jest tak, że tylko palpacyjnie chirurg sprawdza tętnice wieńcowe, nasierdziowe na sercu, gdyż jest takie podstawowe badanie jak koronarografia, którą można niemal wszędzie wykonać - mówi prof. Michał Zakliczyński w rozmowie o postępach polskiej transplantologii.

Okres od rozpoczęcia dializ do przeszczepienia nerki trwa w Polsce średnio 2,5 roku, podczas gdy czas oczekiwania na ten narząd od momentu włączenia na listę jeszcze do niedawna wynosił 10 miesięcy. Obecnie z powodu pandemii okres ten wydłużył się do 11-12 miesięcy. Gdzieś “gubimy” półtora roku z powodów administracyjnych i organizacyjnych - alarmuje prof. Roman Danielewicz.

U 48-letniego mężczyzny leczonego przez wiele lat z powodu wielotorbielowatości nerek, przeprowadzono unikalną operację. Polegała na usunięciu nerki torbielowatej z wyprzedzającym przeszczepieniem tego narządu od żywego dawcy - brata pacjenta. Dzięki innowacyjnej procedurze chory uniknął dializ.

Liczba procedur przeszczepiania szpiku w 2020 r. zmniejszyła się o ok. 10 proc. w porównaniu z 2019 r. Liczba przeszczepień szpiku zbliża się do tej sprzed pandemii, ale wciąż mamy wyostrzone zmysły na różne problemy, które w każdej chwili mogą się pojawić - podsumowuje prof. Grzegorz Basak.

W momencie, kiedy epidemia chociaż trochę zaczyna odpuszczać, aktywność donacyjna natychmiast wraca na dawne, a nawet zwiększone obroty! Jest to nie tylko ogromnie optymistyczne, ale może świadczyć o jakiejś zmianie w postrzeganiu procedur transplantacyjnych - wskazuje prof. Maciej Kosieradzki.

Pod koniec listopada statystyki wskazywały, że przeprowadzono już 183 transplantacje serca, a to przecież jeszcze nie koniec roku. Z pewnością przyczyniło się do tego zwiększenie liczby ośrodków transplantacyjnych wykonujących tego typu zabiegi w Polsce - wskazuje dr hab. n. med. Małgorzata Sobieszczańska-Małek.

Od lat filary medycyny transplantacyjnej nie zmieniają się. Po jednej stronie jest dawstwo i szpitale dawców, po drugiej - chorzy i ośrodki transplantacyjne, a wszystko to łączy krajowy system jakości - mówi dr hab. Jarosław Czerwiński, podsumowując wyzwania w tym obszarze.

O blaskach i cieniach działalności polskiej transplantologii w warunkach wciąż trwającej pandemii opowiada prof. dr hab. n. med. Roman Danielewicz, przewodniczący Krajowej Rady Transplantacyjnej, były prezes Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego (2019-2021).