Smog a zdrowie

Dziewięć milionów zgonów na świecie w roku 2019 związanych było z zanieczyszczeniem środowiska. Zanieczyszczenie powietrza odpowiadało za prawie 75 proc. spośród nich.

Śmiertelne zagrożenie związane z zanieczyszczeniem środowiska staje się coraz poważniejsze po tym, jak w ciągu jednego roku z tego powodu zmarło 9 milionów osób. Jak wynika z najnowszych badań, zanieczyszczenia skracają życie częściej niż wojny, terroryzm, choroby zakaźne, narkotyki czy alkohol.

Z raportu „Oddychaj Polsko!” widać, że przez ostatnie osiem lat jakość powietrza w Polsce, się poprawiła. Przyczyniły się do tego problemy walki z niską emisją wdrażane przez polskie miasta, m.in. ograniczanie używania węgla do ogrzewania domów. Mimo tego, nadal mamy jedne z najgorszych statystyk jakości powietrza w Europie.

Drobne pyły zawieszone (FPM) unoiszące się w powietrzu już jakiś czas temu uznano za czynnik rakotwórczy grupy 1. Jednak mechanizm, poprzez który FPM są w stanie zapoczątkować procesy nowotworowe w komórkach, pozostawał niejasny. Teraz naukowcy dokładniej go zbadali.

W sezonie grzewczym w 40 miastach w Polsce pojawią się dwumetrowe makiety płuc. Akcja Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) ma pokazać lokalnym społecznościom, jakim powietrzem oddychają.

Zaktualizowane, o wiele bardziej restrykcyjne rekomendacje WHO opierają się na ponad 500 badaniach naukowych dotyczących szkodliwości pyłów zawieszonych, w tym PM2,5 i PM10, tlenków azotu, tlenków siarki, ozonu i tlenku węgla. Wynika z nich, że zanieczyszczenie powietrza jest groźniejsze dla zdrowia, niż głosiły wcześniejsze ustalenia.

Zanieczyszczenie powietrza wydaje się mieć związek z podwyższonym ryzykiem depresji i samobójstw – informują brytyjscy naukowcy na łamach “Environmental Health Perspectives”.

„Liczy się każde działanie, które zatrzyma dostęp zanieczyszczonego powietrza do dróg oddechowych i pokarmowych” — podkreśla prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński, z którym rozmawiamy o szkodliwości wdychanych przez nas codziennie pyłów zawieszonych i możliwości ochrony przed nimi.

Polscy naukowcy z konsorcjum NeuroSmog zbadają kilkaset dzieci z trzech województw: małopolskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego, by sprawdzić, jak smog wpływa na iloraz inteligencji, dysleksję, dyskalkulię i powstawanie ADHD.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska, od 11 października 2019 r. obowiązują bardziej restrykcyjne normy informowania i alarmowania o smogu. Alarm smogowy będzie ogłaszany przy przekroczeniu średniodobowej wartości 150 mikrogramów na m sześc. dla pyłu PM10, poprzednio było to 300 mikrogramów.

Zanieczyszczenie powietrza może powodować dwukrotnie więcej zgonów rocznie, niż dotychczas szacowano - wynika z raportu opublikowanego przez "European Heart Journal". Naukowcy szacują, że w 2015 r. zanieczyszczenie powietrza przyczyniło się do 790 tys. zgonów w Europie i 8,8 mln zgonów na świecie.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieście uznał 24 stycznia 2019 r., że Skarb Państwa naruszył dobra osobiste aktorki, bo nie walczy skutecznie z zanieczyszczeniem powietrza w Polsce. Wyrok nie jest prawomocny, ale precedensowy.

Zanieczyszczenie powietrza, ruchy antyszczepionkowe, antybiotykooporność, pandemia grypy, wirus HIV znalazły się na liście 10 największych zagrożeń dla zdrowia na świecie w 2019 roku przygotowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Wprowadzenie jednolitego sytemu zarządzania ochroną powietrza w regionie jest jednym z dwóch projektów, który przeszedł kwalifikacje programu LIFE organizowanego przez Komisję Europejską.