Rak nerki

Szeroki dostęp do nowoczesnych terapii lekowych, w tym terapii skojarzonej – immunoterapii w połączeniu z inhibitorem kinazy tyrozynowej jest w stanie zapewnić chorym na zaawansowanego raka nerkowokomórkowego dłuższe przeżycie.

Zmiany wprowadzone w programie lekowym B.10 w 2022 r. znacząco poprawiły dostęp do skutecznego leczenia chorych na raka nerkowokomórkowego. O najważniejsze modyfikacje programu oraz wyzwania na rok 2023 r. dotyczące opieki nad pacjentami z tym nowotworem pytamy dr. hab. n. med. Jakuba Żołnierka.

W 2022 roku chorzy na zaawansowanego raka nerkowokomórkowego doczekali się wielu pozytywnych zmian w programie lekowym. Dr hab. n. med. Jakub Żołnierek przekonuje, że to bardzo dobrze zaprojektowany program, spełniający niemal wszystkie oczekiwania pacjentów i klinicystów.

W większości przypadków rak nerki wykrywany jest przypadkowo, podczas badań wykonywanych z innych przyczyn. Wówczas, wśród około 30 proc. zdiagnozowanych, choroba jest już na etapie znacznego miejscowego zaawansowania lub przerzutów odległych - mówił dr n. med. Piotr Tomczak, onkolog kliniczny i radioterapeuta z Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.

Terapia skojarzona oparta na leku immunokompetentnym oraz inhibitorze kinazy tyrozynowej o aktywności antyangiogennej to standard postępowania w I linii leczenia chorych na zaawansowanego raka nerki. Doniesienia z badań, prezentowane podczas tegorocznego kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, potwierdziły skuteczność kombinacji kabozantynibu i niwolumabu w terapii chorych na ten nowotwór. W Polsce to połączenie lekowe nie jest jeszcze refundowane w tym wskazaniu.

Kabozantynib to lek dostępny w programie lekowym B.10 dotyczącym leczenia zaawansowanego raka nerki. Obecnie może być on stosowany u chorych w monoterapii lub w połączeniu z niwolumabem w II linii leczenia. Dr hab. n. med. Jakub Żołnierek wskazuje jednak, że leczenie skojarzone z wykorzystaniem kabozantynibu to standard postępowania u chorych z rakiem nerki już w I linii terapii, o czym także informowano podczas tegorocznego spotkania ASCO w Chicago.

Na tegorocznym kongresie ASCO zaprezentowano nową analizę dot. stosowania kabozantynibu u chorych na zaawansowanego raka nerki. Analiza dowodzi, że terapia skojarzona, połączenie kabozantynibu i niwolumabu, stosowana w pierwszej linii leczenia zwiększa czas do progresji choroby i wydłuża czas całkowitego przeżycia.

Objawy raka nerki rzadko pojawiają się w początkowej fazie rozwoju choroby. Jeśli już występują, to świadczą o jej zaawansowanym stadium - alarmują eksperci. Dlatego apelują, aby z badaniami nerek nie czekać do wystąpienia objawów. Należy kontrolować ich stan regularnie, nawet wtedy, gdy nie powodują żadnych dolegliwości.

Co roku w Polsce diagnozowanych jest około 5 tys. nowych przypadków raka nerki, niestety często w stadium zaawansowanym. Choroba ta rozwija się w utajeniu, a najczęściej wykrywana jest podczas przypadkowych badań diagnostycznych, takich jak USG – alarmują eksperci Polskiej Grupy Raka Nerki.

W dużej części przypadków rak nerki jest wykrywany przy okazji innych badań, we wczesnej fazie rozwoju, dzięki czemu można wykonać operację oszczędzającą. Jednak nie wszyscy chorzy się do niej kwalifikują. Jeszcze do niedawna nie było dla nich żadnej alternatywy. Obecnie są nią zabiegi małoinwazyjne, m.in. krioablacja. Na czym polega ta metoda leczenia, wyjaśnia radiolog interwencyjny dr n. med. Grzegorz Rosiak.

Dostępna do niedawna w programie lekowym B.10 pierwsza linia systemowego leczenia zaawansowanego raka nerki nie spełniała zaleceń Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej. Wprowadzone w maju zmiany w tym programie umożliwiają chorym dostęp do nowoczesnych terapii w I linii oraz do stosowania leczenia systemowego także w III linii.

Zdaniem ekspertów biorących udział w debacie “Pulsu Medycyny” pt. “Systemowe i ekonomiczne wyzwania w leczeniu zaawansowanego raka nerkowokomórkowego”, obowiązujący w Polsce program lekowy B.10 dotyczący leczenia zaawansowanego RCC jest programem archaicznym i wymaga pilnych modyfikacji, szczególnie w zakresie dostępu do nowoczesnych terapii lekowych.

Na przestrzeni ostatniej dekady przeprowadzono wiele badań klinicznych, które porównywały skuteczność terapii skojarzonych z monoterapią w I linii leczenia pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym. Badania te jednoznacznie wykazały znaczące korzyści dla chorych w odniesieniu do czasu przeżycia całkowitego i czasu przeżycia wolnego od progresji choroby dzięki zastosowaniu terapii skojarzonej.

Program lekowy B.10 dotyczący leczenia chorych na zaawansowanego raka nerki jest programem archaicznym i wymaga pilnych modyfikacji - powiedział onkolog kliniczny dr hab. Jakub Żołnierek podczas debaty na temat wyzwań diagnostyczno-terapeutycznych w zaawansowanym raku nerkowokomórkowym, zorganizowanej przez redakcję „Pulsu Medycyny”.

O potrzebach refundacyjnych, związanych z dostępem do nowoczesnych terapii lekowych dedykowanych chorym na zaawansowanego raka nerki, w programie “Oblicza Medycyny” rozmawiamy z dr hab. Jakubem Żołnierkiem oraz dr hab. Jakubem Kucharzem, specjalistami w dziedzinie onkologii klinicznej.