Szczepienia przeciw COVID-19 u chorych na nowotwory. Stanowisko ESMO

“Chorzy na nowotwory mają znacznie większe ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia SARS-Co-V-2. Uzasadnia to traktowanie ich jako priorytetowej grupy, niezależnie od innych wskazań, na przykład wieku” - czytamy w stanowisku Europejskiego Towarzystwo Onkologii Klinicznej, dotyczącego szczepienia przeciwko COVID-19 u chorych na nowotwory.

27 grudnia 2020 roku rozpoczęły się w Polsce szczepienia przeciw COVID-19. Zgodnie z Narodowym Programem Szczepień, etap II obejmie osoby poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi (w tym nowotworowymi) zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia, wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia.

Europejskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ESMO ang. European Society for Medical Oncology) 19 grudnia 2020 r. opublikowało stanowisko dotyczące szczepienia przeciwko COVID-19 u chorych na nowotwory.

COVID-19 a choroba nowotworowa

Eksperci z ESMO przypomnieli, że rozpoznanie choroby nowotworowej zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia COVID-19.

“Dotyczy to szczególnie chorych na nowotwory hematologiczne, raka płuca, nowotwory w stadium rozsiewu oraz nowotwory lite, zwłaszcza w pierwszym roku choroby” - czytamy w stanowisku.

Eksperci powołali się na dane konsorcjum COVID-19 and Cancer (CCC19), z których wynika, że śmiertelność związana z zakażeniem COVID-19 wśród chorych na nowotwory wynosi od 5 do 61 proc. i jest wielokrotnie wyższa niż w całej populacji (2-3 proc.). Zakażenie wirusem SARS-Co-V2 opóźnia diagnostykę i leczenie choroby nowotworowej oraz zwiększa związaną z nią umieralność.

Szczepionka przeciw COVID-19 u chorych na raka - czy jest bezpieczna i skuteczna?

Eksperci z ESMO wskazali, że dowody dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności szczepień ochronnych u chorych na nowotwory są ograniczone, jednak pozwalają na ich rekomendowanie w tej grupie, także w trakcie leczenia immunosupresyjnego (z wyłączeniem szczepionek żywych oraz wektorowych, zdolnych do replikacji).

Dodali, że obecnie dostępne są trzy typy szczepionek przeciwko COVID-19: szczepionki wektorowe - niereplikujące, szczepionki oparte o mRNA i szczepionki podjednostkowe, wywołujące swoistą odpowiedź immunologiczną przeciw określonym antygenom.

“U chorych otrzymujących leki hamujące działanie komórek B (przeciwciała monoklonalne przeciwko CD-10, CD-19, CD-20 oraz CD-19 CAR-T) skuteczność szczepionek może być mniejsza. Dane z badań są ograniczone, jednak wskazują, że skuteczność i bezpieczeństwo szczepionek przeciwko COVID-19 u chorych na nowotwory są podobne jak w całej populacji. Na skuteczność szczepionek mogą wpływać wcześniejsze przeszczepienie szpiku, rodzaj nowotworu i jego zaawansowanie oraz leczenie immunosupresyjne” - czytamy w stanowisku.

Specjaliści dodali, że w miarę możliwości chorzy na nowotwory powinni być szczepieni przed rozpoczęciem leczenia przeciwnowotworowego, a szczepienie w trakcie leczenia powinno być indywidualnie dostosowane do jego schematu.

“Badania kliniczne wykazały mniejszy efekt szczepienia u chorych na nowotwory hematologiczne lub otrzymujących chemioterapię, natomiast u chorych leczonych inhibitorami PD-1 lub PD-L1 nie stwierdzono osłabienia odpowiedzi immunologicznej” - wskazali eksperci z ESMO.

Szczepionka przeciw COVID-19 a interakcje z lekami przeciwnowotworowymi

Autorzy stanowiska zaznaczyli, że brakuje danych dotyczących interakcji szczepionek opartych o mRNA z lekami przeciwnowotworowymi.

“Ten rodzaj szczepionek testuje się u chorych na nowotwory od około 10 lat i dotychczas nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych” - wskazali i dodali, że według Światowej Organizacji Zdrowia chorzy na nowotwory powinni być w szczepieniach traktowani priorytetowo - zaraz po przedstawicielach zawodów medycznych.

Szczepionka przeciw COVID-19: chorzy na raka powinni być traktowani priorytetowo

Grupa 16 ekspertów ESMO na podstawie obecnej wiedzy przygotowała następujące stanowisko dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa szczepień przeciw COVID-19 u chorych na nowotwory, ich interakcji z leczeniem onkologicznym, odpowiedzi immunologicznej oraz priorytetów szczepień.

1. Skuteczne i bezpieczne szczepionki przeciwko COVID-19, dopuszczone na podstawie dokładnego, niezależnego i rzetelnego procesu przeprowadzonego przez organy regulacyjne, należy stosować w ramach dobrze działających programów szczepień. Ich niezbędnym elementem powinien być plan nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii.

2. Zaleca się kontynuowanie badań klinicznych oraz prowadzenie rejestrów i obserwacji w trakcie i po zakończeniu badań klinicznych, aby uzyskać więcej danych na temat skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek w populacji ogólnej i w populacjach specjalnych, w tym u osób chorujących na nowotwór lub z chorobą nowotworową w wywiadzie.

3. Chorzy na nowotwory (zwłaszcza hematologiczne, otrzymujący chemioterapię, w stadium rozsiewu nowotworu i z historią nowotworu litego w ciągu ostatnich 5 lat) mają znacznie większe ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia SARS-CoV-2. Uzasadnia to traktowanie ich jako priorytetowej grupy, niezależnie od innych wskazań, na przykład wieku. Chorzy, którzy otrzymali leczenie hamujące limfocyty B w ciągu ostatnich 6 miesięcy, mogą odnieść mniejsze korzyści ze szczepienia. Chorzy po allogenicznym przeszczepieniu szpiku mogą otrzymać szczepionkę nie wcześniej niż 6 miesięcy po zabiegu pod warunkiem, że nie występują u nich objawy choroby „przeszczep przeciwko gospodarzowi”. Możliwość szczepienia przeciw COVID-19 powinni mieć także chorzy uczestniczący w badaniach klinicznych.

4. Personel medyczny opiekujący się chorymi na nowotwory powinien być w szczepieniach traktowany priorytetowo.

5. Skuteczność oraz czas trwania odporności uzyskanej w wyniku szczepienia u chorych na nowotwory powinny być nadal monitorowane oraz być przedmiotem badań klinicznych.

6. Obserwacja chorych na nowotwory poddanych szczepieniu powinna dotyczyć działań niepożądanych, przebiegu zakażenia COVID-19 oraz przebiegu nowotworu.

7. Ryzyko zakażenia COVID-19 znacznie zmniejsza stosowanie środków ochrony osobistej (maski, przyłbice, rękawiczki), zachowywanie dystansu społecznego, pomiar temperatury, dezynfekcja rąk oraz szczepienie.

8. Dane na temat skuteczności szczepień ochronnych u chorych na nowotwory uzasadniają ich celowość zarówno w odniesieniu do grypy, jak i COVID-19. Skuteczność szczepionki przeciwko COVID-19 może zależeć od wielu czynników (rodzaju i stopnia zaawansowania nowotworu, zastosowanego leczenia immunosupresyjnego oraz ogólnej kondycji chorego).

9. W celu lepszego określenia bezpieczeństwa oraz skuteczności szczepionki przeciwko COVID-19 u chorych na nowotwory zaleca się zbieranie następujących danych:

• określenie stopnia zaawansowania choroby (chory w trakcie terapii, przewlekle chory po leczeniu, ozdrowieniec),
• określenie stanu ogólnego chorego oraz chorób towarzyszących (otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność oddechowa, serca, nerek),
• określenie ewentualnych interakcji z leczeniem onkologicznym.

10. Zaszczepienie powinna poprzedzać rozmowa z chorym uzyskanie jego świadomej zgody.

Źródło: ligawalkizrakiem.pl

PRZECZYTAJ TAKŻE: Będzie korekta rozporządzenia dot. pierwszego etapu szczepień przeciw COVID-19. Chorzy na nowotwory będą szczepieni zaraz po seniorach

Szczepionka przeciw COVID-19 Pfizer i BioNTech: kto może ją przyjąć, a kto nie? Rekomendacje WHO

Radioterapia chorych na COVID-19 – ratunek dla osób z ciężkim zapaleniem płuc