Średnia długość życia w Polsce: ile lat żyją mężczyźni, a ile kobiety?

Przeciętne dalsze trwanie życia wyraża średnią liczbę lat, jaką ma do przeżycia - przy danych warunkach umieralności populacji - osoba w wieku x ukończonych lat. Jest ono obliczane za pomocą danych zaczerpniętych z rejestrów dotyczących liczby zgonów na koniec danego roku kalendarzowego oraz bieżących danych o stanie populacji według wieku i płci.

Z najnowszego raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt. "Trwanie życia w 2019 r." wynika, że w 2019 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wyniosło 74,1 roku, natomiast kobiet 81,8 roku. W porównaniu z 2018 r. trwanie życia wydłużyło się odpowiednio o 0,3 i 0,1 roku, natomiast biorąc pod uwagę rok 1990 - o 7,9 i 6,6 roku.

Średnia długość życia mężczyzn i kobiet w Polsce w 2019 r. wg wieku

• noworodki

Przeciętne dalsze trwanie życia dla noworodka płci męskiej wynosi 74,1 roku. Oznacza to, że gdyby przez całe życie mężczyzny urodzonego w 2019 r. warunki umieralności ludności nie ulegały żadnym zmianom, to dożyłby on przeciętnie właśnie tego wieku - wyjaśniają autorzy raportu. Dla noworodków płci żeńskiej przeciętne dalsze trwanie życia wynosi znacznie więcej, bo 81,8 roku.

• 15-latki

Z raportu wynika również, że w 2019 r. przeciętne dalsze trwanie życia 15-latków wynosiło dla chłopca 59,5 roku, co oznacza, że dożyłby on średnio 74,5 lat. Natomiast dla dziewczynki w tym samym wieku przeciętne dalsze trwanie życia wynosi 67,2 roku, co oznacza, że dożyłaby średnio 82,2 lat. W porównaniu z 1990 r. jest to o 6,4 roku więcej w przypadku chłopców i o 5,4 roku więcej w przypadku dziewcząt.

• 30-laki

Natomiast średnie dalsze trwanie życia dla mężczyzny w wieku 30 lat, wynosi 45,1 roku życia, czyli przeciętnie dożyłby on wieku 75,1 roku – zatem więcej niż chłopiec urodzony w 2019 r. W 1990 r. średnia życia dla 30-latka wynosiła 39,1 lat. Średnia dalsze trwanie życia dla kobiety w tym samym wieku wyniosło w 2019 r. 52,4 lat (w 1990 r. było to 47,2 lat), co oznacza, że przeciętnie dożyłaby on wieku 82,4 lat, czyli znacznie więcej niż dziewczynka urodzona w 2019 r., a także nieznacznie więcej niż dzisiejsza 15-latka.

• 45-latki

Z kolei średnie dalsze trwanie życia 45-latków wynosiło 31,3 roku dla mężczyzn, co oznacza że dożyłby on średnio 76,3 lat. Dla kobiet w tym wieku liczba ta wynosi 37,8 roku, co oznacza, że dożyłaby on średnio 82,8 lat. W stosunku do 1990 r. oznacza to wydłużenie przeciętnego trwania życia mężczyzn o 5,2 roku i kobiet o 4,8 roku.

• 60-latki

Szanse dożycia kolejnych urodzin wzrastają wraz z wiekiem - zaznaczają eksperci z Głównego Urzędu Statystycznego. Dla mężczyzny mającego ukończonych 60 lat, przeciętne dalsze trwanie życia wynosi 19,3 roku, a więc średnio dożyłby 79,3 roku. To więcej niż w 1990 r, kiedy średnia życia dla 60-latka wynosiła 15,3 lat. Z kolei dla kobiet w wieku 60 lat przeciętne dalsze trwanie życia wynosi 24,2 roku, co oznacza, że dożyłaby 84,2 lat. To więcej niż w 1990 r, kiedy średnia życia dla kobiety w tym wieku wynosiła 20 lat - czytamy w raporcie GUS.

• 75-latki

Dla mężczyzny w wieku 75+ przeciętne dalsze trwanie życia wynosi 10,2 lat, co oznacza, że ma szanse na dożycie 85,2 lat. To znacznie więcej niż w 1990 r., kiedy przeciętne dalsze trwanie życia wynosiło dla panów w tej grupie wiekowej 7,5 lat. Z kolei dla kobiet, które ukończyły 75 lat, przeciętne dalsze trwanie życia wynosi 12,6 lat, a więc średnio dożyłby 87,6 lat. Dla porównania - w 1990 r. miałaby szanse na przeżycie 84,5 lat, gdyż dalsze trwanie życia wynosiło dla pań w tym wieku 9,5 lat.

GUS zaznacza jednak, że uwagi na obserwowany proces poprawy stanu zdrowia ludności Polski, wskaźniki zawarte w tablicy trwania życia nie stanowią prognozy dla osób będących aktualnie w określonym wieku. Przykładowo osoby, które urodziły się w 2019 r., najprawdopodobniej będą średnio żyły o kilka lat dłużej niż wskazano w raporcie.

Przeciętne dalsze trwanie życia kobiet w Polsce na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci (według wieku)

Przeciętne dalsze trwanie życia mężczyzn w Polsce na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci (według wieku)

Dane: Raport GUS "Trwanie życia w 2019 r."

Średnia długość życia w Polsce 2019 - różnica w przeciętnym trwaniu życia kobiet i mężczyzn

GUS w swoim raporcie wykazał również, że chociaż w latach 90. różnica między przeciętnym trwaniem życia kobiet i mężczyzn malała (w 1991 r. – 9,2 roku; w 2001 – 8,2 roku), pierwsza dekada XXI wieku przyniosła wzrost tej wartości do 8,7 (w latach 2006-2008). Do 2013 r. spadła ona do poziomu 8,0. Od tego czasu utrzymuje się ona na zbliżonym poziomie, w 2019 r. wyniosła 7,7 roku.

Średnia długość życia w Polsce 2019 w miastach i na wsiach

Z raportu "Trwanie życia w 2019 r." wynika również, że w miastach mężczyźni żyją przeciętnie dłużej niż na wsi. W Mazowieckiem różnica ta jest największa i wynosi 2,7 roku. Jedynym makroregionem, gdzie przeciętne trwanie życia mężczyzn jest dłuższe na wsi jest makroregion południowy (o 0,3 roku). W makroregionie południowym i centralnym kobiety na wsi żyją dłużej niż mieszkanki miast (o 1,1 roku i 0,8 roku). W pozostałych makroregionach trwanie życia kobiet w miastach jest dłuższe niż na wsi (od 0,1 do 0,8 roku).

Średnia długość życia w Polsce 2019: przestrzenne zróżnicowanie przeciętnego trwania życia

GUS podaje też, że w 2019 r. najwyższe trwanie życia mężczyzn notowano w makroregionach wschodnim i południowym - odpowiednio 74,5 i 74,4 roku, a wśród kobiet we wschodnim - 82,9 roku.

Według GUS w ostatnich trzech dekadach obserwowano istotny postęp w wydłużaniu się przeciętnego trwania życia we wszystkich województwach. Szczególnie dotyczy to mężczyzn zamieszkałych w województwie

• pomorskim,
• zachodniopomorskim,
• śląskim,
• wielkopolskim,
• kujawsko-pomorskim,
• opolskim.

dla których w latach 1990-2019 średnie trwanie życia wydłużyło się o więcej niż 8 lat.

W okresie tym najniższy wzrost notowano w woj. lubelskim i świętokrzyskim (7,1 roku). Dla kobiet największy przyrost trwania życia zanotowano w woj. opolskim i pomorskim (7,1 roku), a najmniejszy w województwie warmińsko-mazurskim i lubelskim (6 lat).

GUS wskazuje, że w Polsce występuje duże zróżnicowanie przeciętnego trwania życia w przekroju wojewódzkim. W 2019 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami wskaźnika dla mężczyzn wynosiła 2,9 roku. Najkrócej żyli mężczyźni mieszkający w województwie łódzkim (72,5 roku), a najdłużej w województwie podkarpackim (75,4 roku). Wśród kobiet zróżnicowanie jest mniejsze i wynosi 2,4 roku. Kobiety żyją najkrócej w województwie lubuskim i śląskim (81 i 80,8 roku). Województwo podkarpackie charakteryzuje się z kolei najdłuższym trwaniem życia - kobiety dożywają tam przeciętnie wieku 83,2 roku.

"Ogólnie można stwierdzić, że we wszystkich województwach leżących na terenach Polski wschodniej i południowo-wschodniej przeciętne trwanie życia kobiet jest wyższe od średniej dla kraju. Wyższa umieralność wśród mężczyzn względem kobiet jest wyraźnie widoczna we wszystkich województwach" - czytamy w analizie.

Podano w niej, że w 2019 r. dysproporcja między przeciętnym trwaniem życia mężczyzn i kobiet były największa w podlaskim (8,8 roku), najniższa w pomorskim i śląskim (7 lat).

W 2019 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami oczekiwanego trwania życia w polskich podregionach wynosiła 5 lat dla mężczyzn i 3,8 roku dla kobiet.

GUS wskazuje, że wśród podregionów na specjalną uwagę zasługują podregiony tworzone przez największe miasta w kraju, skupiające na swoim terenie 6,3 mln mieszkańców (tj. 16,3 proc. ogółu ludności kraju). Należą do nich miasta:

• Kraków,
• Łódź,
• Poznań,
• Szczecin,
• Warszawa,
• Wrocław,
• podregiony katowicki i trójmiejski.

Spośród nich aż w sześciu podregionach zarówno kobiety, jak i mężczyźni, żyli dłużej niż wynosi średnia ogólnokrajowa.

W ubiegłym roku najdłuższe trwanie życia wśród kobiet zanotowano w Krakowie (83 lata), a najdłuższe trwanie życia wśród mężczyzn zanotowano w Warszawie (76,7 roku). Największa różnicę między trwaniem życia mężczyzn i kobiet zanotowano w Łodzi (7,8 roku). Na tle innych wielkich miast bardzo niekorzystnie wypada podregion katowicki, gdzie przeciętne trwanie życia mężczyzn jest krótsze od średniej krajowej o 1,2 roku, a kobiet o 1,9 roku.

Średnia długość życia w Europie

"Mimo pozytywnych zmian przeciętnego trwania życia, Polska nadal wypada niekorzystnie na tle czołówki krajów europejskich" – czytamy w raporcie.

Eksperci z GUS podają, że na terenie Europy występuje duże zróżnicowanie przeciętnej długości trwania życia. Najdłużej żyją mężczyźni w Szwajcarii - 81,9 roku, najkrócej na Litwie - 70,9 roku. Wśród kobiet najwyższe oczekiwane trwanie życia zanotowano w Hiszpanii - 86,3 roku, najkrótsze w Serbii - 78,4 roku.

GUS zauważa, że w krajach, w których długość trwania życia jest stosunkowo niska, różnica między trwaniem życia mężczyzn i kobiet – poza nielicznymi wyjątkami – jest bardzo duża. Kraje, w których rozpiętość ta jest największa to: Litwa (9,8 roku), Łotwa (9,6 roku), Estonia (8,7 roku) oraz Polska (8 lat).

Średnia długość życia na świecie: w których krajach żyje się najdłużej? [TABELA]

Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) co roku publikuje raport o Rozwoju Społecznym (ang. Human Development Report). Prezentuje liczne wskaźniki, wśród których jest m.in. długość życia.

Długość życia jest jednym z elementów wskaźnika rozwoju społecznego (Human Development Index, HDI), który ocenia jakość życia w krajach świata biorąc pod uwagę ich opiekę zdrowotną, edukację oraz zarobki wyrażone w parytecie siły nabywczej.

Poniżej lista krajów, w których żyje się najdłużej. Dane pochodzą z 2018 r.

Polska w tym rankingu plasuje się na 38. miejscu ze średnią 78.5 (82.4 dla kobiet i 74.6 dla mężczyzn).

Źródło: Human Development Report 2019

Średnia długość życia na świecie: w których krajach żyje się najkrócej? [TABELA]

Poniżej lista krajów, w których żyje się najkrócej. Dane pochodzą z 2018 r.

Źródło: Human Development Report 2019