Rząd przedstawia strategię rozwoju systemu ochrony zdrowia na lata 2021-2027

Ministerstwo zdrowia opublikowało projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia polityki publicznej "Zdrowa przyszłość. Ramy strategiczne rozwoju systemu ochrony zdrowia na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030 r.".

Dokument identyfikuje główne wyzwania w systemie ochrony zdrowia oraz wskazuje kierunki zmian – czytamy w uzasadnieniu do uchwały.

"Projektowany dokument strategiczny ma stanowić kontynuację dokumentu strategicznego o nazwie “Policy Paper dla ochrony zdrowia na lata 2014-2020. Krajowe ramy strategiczne”, który przedstawiał długofalową wizję rozwoju systemu ochrony zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej, a także cele strategiczne oraz narzędzia ich realizacji w latach 2014-2020" – poinformowali autorzy uzasadnienia.

Zdaniem autorów za koniecznością opracowania kolejnej edycji "Policy Paper" i za konsekwentnym wdrażaniu działań mających na celu rozwój systemu ochrony zdrowia przemawiają również wskaźniki epidemiologiczne.

Według nich sytuacja zdrowotna w Rzeczypospolitej Polskiej i jej uwarunkowania ulegają systematycznej poprawie. "Niemniej umieralność, przeciętna długość życia i długość życia w zdrowiu w naszym kraju w dalszym ciągu odbiegają od średnich wskaźników dla krajów Unii Europejskiej (UE), a poprawa tych wskaźników nie następuje w wystarczająco szybkim tempie" – ocenili.

Brak poprawy dostępności świadczeń

"Mimo prób reformowania systemu ochrony zdrowia w okresie 2015-2019 wciąż dostrzec można ograniczoną poprawę w zakresie dostępności świadczeń zdrowotnych. Ten brak poprawy dostępności świadczeń zdrowotnych wynika nie tylko z wciąż zbyt niskiego finansowania ochrony zdrowia, ale też z procesów demograficznych (nieuchronnego starzenia się społeczeństwa)" – czytamy w uzasadnieniu.

Według jego autorów w ochronie zdrowia "mamy do czynienia z narastającymi brakami kadrowymi i starzeniem się kadr". "Problemy w sektorze pogłębiła nieefektywność w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz niekontrolowany rozwój najdroższej formy opieki, tj. szpitalnictwa. Towarzyszy temu nieefektywność całego systemu wskutek jego dyskoordynacji i dezorganizacji. Coraz powszechniejsze staje się przekonanie, że polski system ochrony zdrowia wyczerpał swoje możliwości reagowania na nowe wyzwania, co grozi jego zapaścią pod naciskiem nieuchronnych zjawisk demograficznych i epidemiologicznych" – napisali.

Dlatego – wyjaśnili – niezbędne jest podjęcie dobrze zaplanowanej, spójnej i rozłożonej na wiele lat polityki rozwoju systemu ochrony zdrowia o ewolucyjnym i strategicznym charakterze.

“Ramy strategiczne mają również na celu urzeczywistnienie idei deinstytucjonalizacji w obszarze usług zdrowotnych, poprzez wskazanie kierunków rozwoju i konkretnych działań w zakresie opieki psychiatrycznej oraz usług skierowanych do osób starszych” - czytamy w opisie projektu. Szczegółowe cele i kierunki działań zostały wskazane w osobnej części dokumentu zawierającej strategię deinstytucjonalizacji opieki zdrowotnej.

Zobowiązania związane z funduszem polityki spójności

Kolejnym przyczynkiem do opracowania i wdrożenia projektowanego dokumentu strategicznego są zobowiązania Polski jako członka Unii Europejskiej - wskazano w uzasadnieniu dokumentu. W związku z możliwością korzystania ze środków unijnych na realizację określonych działań w latach 2021-2027 w ramach funduszy polityki spójności przez wszystkie kraje członkowskie zobowiązane są do spełniania tzw. warunków podstawowych dla perspektywy 2021-2027 w poszczególnych obszarach. W obszarze zdrowia wskazano jako warunek podstawowy posiadanie krajowych lub regionalnych strategicznych ram polityki zdrowotnej, składający się z 3 elementów, przy czym dokument strategiczny ma wypełnić dwa ostatnie kryteria:

• mapowanie potrzeb zdrowotnych i opieki długoterminowej, w tym personelu medycznego i opiekuńczego;
• środki, które zapewnią skuteczność, trwałość, dostępność i przystępność usług zdrowotnych i opieki długoterminowej, ze szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych z systemów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej, w tym tych, do których najtrudniej jest dotrzeć;
• środki promowania usług środowiskowych i rodzinnych poprzez deinstytucjonalizację, w tym profilaktyka i podstawowa opieka zdrowotna, opieka domowa i usługi środowiskowe.

Cele strategiczne

Autorzy dokumentu poinformowali, że wizja przyszłości przedstawiona w skutkach oceny regulacji ukierunkowała projektowany dokument strategiczny na działania w sześciu głównych dziedzinach:

• profilaktyka i promocja zdrowia,
• jakość, przyjazność i efektywność świadczonych usług zdrowotnych,
• dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej,
• rozwój usług cyfrowych w systemie ochrony zdrowia,
• kadry systemu ochrony zdrowia,
• nowoczesne technologie w sektorze zdrowia.

Wyjaśnili, że dokument w pierwszej części zawiera przedstawienie sytuacji demograficzno-epidemiologicznej ludności i przegląd systemu ochrony zdrowia w Polsce: organizację systemu ochrony zdrowia, organizację świadczeń zdrowotnych, opiekę koordynowaną i deinstytucjonalizację, profilaktykę, kadry, infrastrukturę w systemie ochrony zdrowia, technologie informatyczne, innowacje, sektor B+R w medycynie, jakość w systemie ochrony zdrowia, naukę i odpowiedź na stany nagłe.

W dalszej części dokumentu wskazano najistotniejsze uwarunkowania strategiczne realizacji polityki w ochronie zdrowia. Następnie zdefiniowano wizję oraz cele pogrupowane w obszary:

• pacjent,
• procesy,
• rozwój,
• finanse.

Zaznaczyli, że w dalszej części dokumentu wskazano najistotniejsze uwarunkowania strategiczne realizacji polityki w ochronie zdrowia oraz zdefiniowano cele dla poszczególnych dziedzin.

Cele w obszarze Pacjenci:

• dostępność: zapewnienie równej dostępności do świadczeń zdrowotnych w liczbie i czasie odpowiednim do uzasadnionych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa,
• jakość: poprawa bezpieczeństwa i skuteczności klinicznej świadczeń zdrowotnych,
• przyjazność: zwiększenie zadowolenia i satysfakcji pacjenta z systemu opieki zdrowotnej,
• zdrowie publiczne: rozwój profilaktyki, skuteczna promocja zdrowia i postaw prozdrowotnych.

Cele w obszarze Procesy:

• przejrzystość: zapewnienie przejrzystości procedur,
• obsługa pacjenta: usprawnienie procesów obsługi pacjenta,
• koordynacja opieki: rozwój opieki koordynowanej,
• piramida świadczeń: optymalizacja piramidy świadczeń,
• opieka społeczna: wykorzystanie potencjału synergii systemów ochrony zdrowia i opieki społecznej.

Cele w obszarze rozwój cele:

• kadry: wsparcie rozwoju kadr systemu ochrony zdrowia w kontekście zmieniających się potrzeb zdrowotnych,
• infrastruktura: rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia zgodny z potrzebami zdrowotnymi społeczeństwa,
• innowacje: rozwój i upowszechnianie stosowania nowoczesnych i nowatorskich rozwiązań w ochronie zdrowia,
• e-Zdrowie: rozwój i upowszechnienie usług cyfrowych e-zdrowia.

Cele w obszarze Finanse:

• wzrost i dywersyfikacja finansowania: zwiększenie nakładów publicznych na ochronę zdrowia,
• efektywność wydatkowania: racjonalizacja mechanizmów wydatkowania.

W celu ułatwienia realizacji poszczególnych celów, kierunki interwencji zostały podzielone na narzędzia.

Deinstytucjonalizacja opieki zdrowotnej: cele strategiczne

Dołączona do dokumentu strategia deinstytucjonalizacji składa się również z części diagnostycznej, zawierającej demografię i epidemiologię, opis sytuacji zdrowotnej osób starszych i osób z zaburzeniami psychicznymi, potrzeby oraz szeroki opis obecnie dostępnego wsparcia, czyli opis dostępnej opieki zdrowotnej w ramach systemu ochrony zdrowia tj., opieki długoterminowej, opieki paliatywnej i hospicyjnej oraz opieki psychiatrycznej, z podziałem na opiekę ambulatoryjną, szpitalną i domową oraz dzienną. Jeden rozdział poświęcono opiece nieformalnej. Określono cel główny, którym w zakresie opieki nad osobami starszymi jest poprawa jakości życia związanej ze zdrowiem u osób starszych i ich opiekunów w środowisku lokalnym.

Jako obszary strategiczne określono:

• rozwój zasobów kadrowych,
• rozwój form opieki dziennej,
• rozwój form opieki domowej,
• rozwój innowacyjnych form opieki,
• wsparcie opiekunów nieformalnych,
• koordynacja opieki środowiskowej.

Natomiast w zakresie opieki psychiatrycznej celem głównym jest poprawa jakości życia związanej ze zdrowiem psychicznym populacji oraz zapewnienie odpowiednich warunków opieki w ramach systemu ochrony zdrowia psychicznego.

Zaproponowano realizację działań z zakresu deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej w następujących obszarach:

• inwestycje w kadry - poprawa sytuacji kadrowej i jakości kształcenia w dziedzinie psychiatrii, jak również kadr innych specjalizacji zajmujących się ochroną zdrowia psychicznego;
• inwestycje w system - zmiana organizacji udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej;
• inwestycje w system - zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej;
• inwestycje infrastrukturalne - dostosowanie podmiotów leczniczych do środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej;
• inwestycje w zdrowie populacji – promocja zdrowia psychicznego, prewencja samobójstw i zachowań autoagresywnych.

Każdy obszar strategiczny ma cel szczegółowy i przypisane do niego konkretne działania jego realizacji.

Osobne części poświęcone są systemowi koordynacji i wdrażania, a także monitorowania i ewaluacji oraz wskaźnikom realizacji celów projektowanego dokumentu strategicznego.

Projektowany dokument ustalony zostanie na okres siedmioletni, tj. na lata 2021-2027.

Zaznaczono, że dokument określa ramy strategiczne koniecznych działań, a jego uzupełnieniem na poziomie operacyjnym będą m.in. plany transformacji – krajowy i wojewódzkie, które zastąpią regionalne priorytety polityki zdrowotnej.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Jest projekt strategii deinstytucjonalizacji usług opiekuńczych