RPO: w Polsce brakuje wsparcia dla niepełnosprawnych uchodźców z Ukrainy

Od kilkunastu dni trwa agresja Rosji na Ukrainę, z powodu której polską granicę przekraczają wojenni uchodźcy. Zdecydowana większość z nich to kobiety i dzieci, wśród nich znajdują się też osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wskazuje, że funkcjonujący obecnie system przyjmowania i wsparcia uchodźców właściwie nie uwzględnia ich potrzeb zdrowotnych. RPO apeluje do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg, by uwzględniać szczególne potrzeby i konieczność udzielania wsparcia osobom z niepełnosprawnościami.

Osoby niepełnosprawne mogą mieć trudności ze znalezieniem schronienia

Jak podkreśla RPO, osoby z niepełnosprawnościami są szczególnie narażone na skutki działań wojennych. Chodzi zwłaszcza o problemy z przemieszczaniem się i bariery komunikacyjne, które utrudniają im lub uniemożliwiają skuteczne poszukiwanie schronienia. Co więcej, ze względu na swój stan osoby z niepełnosprawnościami są obarczone ryzykiem braku pomocy w sytuacji ewakuacji.

"O zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony osób z niepełnosprawnościami w związku z wojną zaapelowało Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych (European Disability Forum). Podkreślono, że w sytuacji kryzysowej osoby z niepełnosprawnościami stoją w obliczu nieproporcjonalnego ryzyka porzucenia, przemocy, śmierci oraz braku dostępu do bezpieczeństwa, pomocy i wsparcia w powrocie do zdrowia. Zwrócono uwagę, że kobiety z niepełnosprawnościami są bardziej narażone na przemoc seksualną, a dzieci z niepełnosprawnościami są bardziej narażone na wykorzystywanie i zaniedbanie“ - podkreśla RPO.

Jakie ułatwienia są konieczne?

Czego zdaniem RPO brakuje w polskim systemie wsparcia niepełnosprawnych uchodźców? Co należy zrobić?

"Z informacji z kontroli pracowników BRPO na granicy polsko-ukraińskiej oraz z doniesień mediów można wnioskować, że wiele kwestii istotnych z punktu widzenia osób z niepełnosprawnościami pozostaje nierozwiązanych. Kluczowe informacje dotyczące bezpieczeństwa i ewakuacji są często niedostępne, a same przejścia graniczne i punkty recepcyjne również rzadko są dostępne: - wskazuje RPO.

Rzecznik zwraca uwagę, że konieczne jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami asysty w czasie oczekiwania na odprawę, w momencie przekraczania granicy, jak i po jej przekroczeniu.

"Ważnym elementem wsparcia byłoby również zapewnienie, aby pojazdy przewożące osoby z przejść granicznych do punktów recepcyjnych były dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Niezbędne wydaje się także dostosowanie punktów recepcyjnych. Niemniej ważne jest zagwarantowanie, że na granicy dostępne będą leki, sprzęt medyczny oraz ułatwiający poruszanie, w tym wózki“ - podkreśla Biuro RPO.

Równie potrzebne jest zapewnienie informacji w formie dostępnej dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, m.in. z niepełnosprawnością słuchu.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Specustawa o pomocy Ukraińcom. O zdrowiu tylko jeden artykuł

Prof. Gielerak o wyzwaniach stojących przed ochroną zdrowotną w związku z wojną na Ukrainie