Raport NIPiP: prawie 30 proc. żłobków bez obowiązkowej opieki pielęgniarskiej lub położniczej
W ankiecie przeprowadzonej na przełomie czerwca i lipca 2022 roku przez NIPiP znalazły się m.in. pytania o liczbę etatów przeznaczonych dla pielęgniarek lub położnych, liczbę i wiek zatrudnionych pielęgniarek lub położnych oraz rodzaj realizowanych zadań i zasadność zatrudnienia pielęgniarki lub położnej w żłobku. Na podstawie wyników, samorząd wnioskuje o opracowanie zadań oraz wymogów kwalifikacyjnych dla pielęgniarek i położnych pracujących w żłobkach.
- Na przełomie czerwca i lipca 2022 r. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych przeprowadziła anonimową ankietę wśród dyrektorów żłobków w Polsce.
- 28,90% dyrektorów, którzy odpowiedzieli na ankietę, przyznało że nie zatrudnia pielęgniarki lub położnej. Połowa z nich wskazała, że ma trudności z zatrudnieniem pielęgniarki lub położnej z uwagi na oferowane zbyt niskie zarobki.
- Jednocześnie 58,58% dyrektorów żłobków zatrudniających pielęgniarkę lub położną, uznało to zatrudnienie za zasadne.
Ankietę przygotowaną przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych wysłano do 2325 żłobków w Polsce. Odpowiedź nadeszła z 472 placówek (20,3%), z czego z 422, gdzie dyrektorzy zatrudniają co najmniej jedną pielęgniarkę lub położną.
Dodatkowo na ankietę odpowiedziało 50 dyrektorów (10,59% ogółu wypełnionych ankiet), którzy nie zatrudniają pielęgniarki lub położnej z uwagi na brak takiego wymogu przy opiece nad grupą mniejszą, niż 20 dzieci.
Liczba etatów przeznaczonych dla pielęgniarek i położnych w żłobkach
Na 422 odpowiedzi 268 respondentów wskazało jeden pełny etat (co stanowi 63,50%), 57 respondentów wskazało – 0 etatów dla pielęgniarek (13,50%); 51 wskazało część etatu (12,08%), w tym (19 – 1/2 etatu, 16 – poniżej 1/4 etatu, 15 – 1/4 etatu, 1 – 3/4 etatu); 26 (6,16%) – 2 etaty; 11 (2,60%) – 3 etaty; 3 (0,71%) – 8 etatów; oraz 1 – 1,5 etatu; 1 – 1,75 etatu; 1 – 4 etaty, 1 – 5 etatów; 1 – 7 etatów; 1 – 9 etatów.
Jednocześnie na 422 odpowiedzi 254 respondentów (60,18%) wskazało – 0 etatów dla położnych, 135 (31,99%) wskazało 1 pełny etat; 34 (8,05%) wskazało 2 etaty; 13 (3,08%) wskazało część etatu, w tym 6 – 1/4 etatu, 5 – 1/2 etatu, 2 – wskazało poniżej 1/2 etatu; 3 respondentów (0,71%) – 3 etaty.
Liczba zatrudnionych pielęgniarek i położnych w żłobkach
Na 422 odpowiedzi 112 dyrektorów (co stanowi 28,90%) wskazało, że nie zatrudnia pielęgniarek i położnych w żłobkach, w tym 62 dyrektorów wskazało, iż ma trudności z zatrudnieniem pielęgniarki lub położnej z uwagi na brak kandydatów do pracy, ze względu na oferowane zbyt niskie zarobki.
281 (co stanowi 66,58%) dyrektorów żłobków zadeklarowało, że zatrudnia po jednej pielęgniarce; 96 (22,74%) zatrudnia po jednej położnej; 30 (7,10%) zatrudnia po dwie pielęgniarki; 10 (2,36%) zatrudnia po dwie położne; 10 (2,36%) zatrudnia po trzy pielęgniarki; 3 (0,71%) zatrudnia po osiem pielęgniarek; 2 (0,47%) zatrudnia po cztery pielęgniarki; 1 zatrudnia trzy położne; 1 zatrudnia pięć pielęgniarek; 1 zatrudnia siedem pielęgniarek.
Łącznie w 328 żłobkach zatrudnionych jest 415 pielęgniarek, natomiast w 107 zatrudnionych jest 119 położnych.
Średnia wieku pielęgniarek w żłobkach wynosi 48,09 lat
Spośród 383 zatrudnionych pielęgniarek w żłobkach największa liczba to pielęgniarki w przedziale wiekowym od 45 do 49 lat – 70 (co stanowi 18,27%); 68 zatrudnionych pielęgniarek (17,75%) – przedział wiekowy 55-59 lat; 64 pielęgniarki (16,71%) – przedział wiekowy 50-54; 43 pielęgniarki (11,22%) – przedział wiekowy 60-64; 37 pielęgniarek (9,66%) – przedział wiekowy 35-39; 33 pielęgniarki (8,61%) – przedział wiekowy 40-44 lata; 26 pielęgniarek (6,78%) – przedział wiekowy 30-34 lata; 20 pielęgniarek (5,22%) – przedział wiekowy 25-29 lat; 17 pielęgniarek (4,43%) – przedział wiekowy 65-69; 3 pielęgniarki (0,78%) – przedział wiekowy 20-24; 2 pielęgniarki (0,52%) – przedział wiekowy 70-72.
Średnia wieku położnych w żłobkach wynosi 39,33 lat
Spośród 111 zatrudnionych położnych w żłobkach największa liczba położnych znajduje się w przedziale wiekowym od 25 do 29 lat – 27 (co stanowi 24,32%); 19 położnych (17,11%) – przedział wiekowy 30-34; 13 położnych (11,71%) przedział wiekowy 55-59; 11 położnych (9,90%) przedział wiekowy 35-39; 11 położnych (9,90%) przedział wiekowy 50-54; 9 położnych (8,10%) przedział wiekowy 40-44; 9 położnych (8,10%) przedział wiekowy 45-49; 5 położnych (4,50%) przedział wiekowy 20-24; 5 położnych (4,50%) przedział wiekowy 60-64; 2 położne (1,80%) w wieku 65 lat.
Zadania realizowane przez pielęgniarkę i położną w żłobku
Spośród 425 dyrektorów – 395 dookreśliło rodzaj realizowanych zadań przez pielęgniarkę, położną zatrudnioną w żłobku.
| Zadania pielęgniarki lub położnej w żłobku | Liczba odpowiedzi dyrektorów |
| Opieka medyczna (pielęgnacja) nad dziećmi do lat 3 | 263 |
| Monitorowanie stanu zdrowia dzieci (obserwacja: postawy, wzroku, słuchu, uzębienia, pomiar wzrostu, ciężaru ciała, temperatury, przyjmowanie dzieci do żłobka, sprawdzanie higieny osobistej) | 202 |
| Pomoc opiekunom w pracy opiekuńczo-wychowawczej, w tym realizowanie metod wspomagania i stymulowania indywidualnego rozwoju (także podczas spaceru, wycieczek) | 122 |
| Kształtowanie postaw i zachowań zdrowotnych dzieci, w tym opracowanie rocznego planu profilaktycznego | 122 |
| Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom i pracownikom w nagłych wypadkach i zachorowaniach oraz organizowanie pomocy lekarskiej w razie potrzeby | 120 |
| Utrzymywanie kontaktu z rodzicami, polegającego na informowaniu o rozwoju dziecka na podstawie obserwacji, a także edukacji rodziców w zakresie rozpoznawania nieprawidłowości związanych z rozwojem dziecka lub objawów chorobowych | 106 |
| Prowadzenie wymaganej indywidualnej dokumentacji medycznej dziecka (kart pielęgnacyjnych dzieci, kart zachorowalności dzieci w żłobku, kart związanych z rozwojem psychofizycznym dziecka, karty chorób zakaźnych, karty szczepień ochronnych, karty zdrowia dzieci; orzeczenia o niepełnosprawności, rodzaj diety, karta obserwacji dziecka, rejestr zaświadczeń wystawianych przez lekarza) | 101 |
| Prowadzenie poradnictwa dla rodziców/opiekunów zgodnie z kompetencjami (np. pielęgnacja dziecka, rozszerzenie diety, odpampersowanie, odsmoczkowanie, odstawienie od piersi) | 84 |
| Kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród rodziców, w tym edukacja w zakresie szczepień ochronnych, profilaktyki chorób wieku dziecięcego, np. przygotowanie gazetki informacyjnej | 84 |
| Udział pielęgniarki w pracach zespołu ds. HACCP, w tym współudział w opracowaniu jadłospisu dziecka, nadzorowanie kuchni mlecznej, przestrzeganie odpowiedniej diety zleconej przez lekarza, pomoc w karmieniu | 74 |
| Prowadzenie poradnictwa z zakresu pielęgnacji dziecka wśród personelu żłobka | 70 |
| Kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród personelu żłobka | 69 |
| Nadzór nad stanem sanitarno-epidemiologicznym w żłobku (wdrażanie i przestrzeganie procedur dezynfekcji termometrów, nocników, zabawek, profilaktyka zakażeń wewnątrzzakładowych, zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, pasożytniczych, szkolenie personelu w zakresie ograniczenia szerzenia się chorób zakaźnych, dopilnowanie izolacji dzieci podejrzanych o chorobę, udział w kontrolach sanepidu, współpraca ze stacją sanepidu) oraz zawiadamianie dyrektora o nieprawidłowościach | 68 |
| Wczesne reagowanie na niepokojące objawy ze strony zdrowia dziecka, w tym zgłaszanie rodzicom oraz dyrektorowi | 63 |
| Rozpoznawanie problemów zdrowotnych, pielęgnacyjnych | 43 |
| Nadzór i prowadzenie apteczki | 41 |
| Dbanie o bezpieczeństwo dzieci poprzez odpowiedni dobór zabawek z atestem i braku uszkodzeń oraz zgłaszanie nieprawidłowości dyrektorowi | 30 |
| Współpraca z pracownikami w celu zapewnienie sprawnej organizacji pracy, w tym układanie dziennych, miesięcznych, kwartalnych i rocznych planów zajęć dydaktyczno-wychowawczych z dziećmi (lub koordynowanie pracy zespołu sprawującego bezpośrednią opiekę) | 25 |
| Sprawowanie opieki nad dziećmi z problemami zdrowotnymi (choroby przewlekłe) | 22 |
| Podawanie leków na zlecenie lekarskie, także w sytuacji zagrożenia życia dziecka (drgawki gorączkowe, silny odczyn alergiczny, lub choroby przewlekłe np. astma, cukrzyca – obsługa pompy insulinowej) | 17 |
| Zbieranie wywiadu od rodziców o stanie zdrowia dzieci | 16 |
| Kierowanie procesem adaptacji dziecka do nowego środowiska oraz zapewnienie dzieciom wsparcia psychicznego w sytuacjach trudnych | 10 |
| Zastępowanie opiekunów w czasie ich nieobecności | 9 |
| Prowadzenie ewidencji badań okresowych i książeczek zdrowia pracowników | |
| Prowadzenie rejestru wypadków dzieci w żłobku | 2 |
Wnioski
Spośród 425 odpowiedzi 249 (co stanowi 58,58%) dyrektorów żłobków (którzy wskazali, że zatrudniają pielęgniarkę/położną) stwierdziło, że jest zasadne zatrudnianie pielęgniarek i położnych. Argumentem za było przede wszystkim bezpieczeństwo dzieci i konieczność systematycznej oceny stanu ich zdrowia.
Na 422 odpowiedzi 112 dyrektorów (co stanowi 28,90%) wskazało, iż nie zatrudnia pielęgniarek i położnych w żłobkach, w tym 62 dyrektorów wskazało, iż ma trudności z zatrudnieniem pielęgniarki lub położnej z uwagi na brak kandydatów do pracy, ze względu na oferowane zbyt niskie zarobki. Z większości ankiet wynika, iż zatrudnienie pielęgniarki i położnej w żłobkach jest zasadne i potrzebne.
Dyrektorzy żłobków wskazywali na brak ustawowych zadań pielęgniarek i położnych. W związku z tym Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych wnioskuje o opracowanie zadań oraz wymogów kwalifikacyjnych dla pielęgniarek i położnych w żłobkach.
Ponad 58% dyrektorów żłobków, którzy wskazali, że zatrudniają pielęgniarkę lub położną stwierdziło, że jest zasadne ich zatrudnianie. Powyższe uzasadnili przede wszystkim bezpieczeństwem zdrowotnym dzieci, udzielaniem pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, oceną stanu zdrowia dzieci, a także stwierdzając, iż opieka nad dzieckiem wymaga wiedzy medycznej w zakresie etapów rozwoju, chorób wieku rozwojowego oraz potrzebny jest fachowy personel do rozpoznawania chorób. Natomiast 41,41% dyrektorów żłobków, którzy wskazali, że zatrudniają pielęgniarkę lub położną stwierdziło, że nie jest zasadne ich zatrudnianie, uzasadniając to, iż żłobek nie udziela świadczeń zdrowotnych, a personel podlega regularnym szkoleniom z udzielania pierwszej pomocy.
https://nipip.pl/raport-nipip-prawie-30-zlobkow-bez-obowiazkowej-opieki-pielegniarskiej-lub-polozniczej/
Źródło: Puls Medycyny
