Psychologia i psychiatria

Pandemia koronawirusa SARS-Co-V-2 generuje, oprócz wielu innych, problemy psychologiczne: stres pourazowy, lęk, depresję, wypalenie. Przede wszystkim u tych, który są na pierwszej linii frontu, a więc pracowników ochrony zdrowia.

"Obecnie ludzie doświadczają przewlekłego stresu, a w erze COVID-19 stres ten nasilił się jeszcze bardziej, co jest przyczyną problemów psychicznych u do tej pory zdrowych osób i nasilenia już tych istniejących" - zwrócił uwagę dr n. med. Piotr Wierzbiński podczas webinaru "Psychospołeczne skutki COVID-19. Wpływ izolacji i pracy zdalnej na psychikę". Wyjaśnił także, jak przetrwać domową kwarantannę i jak radzić sobie w stresie.

Badanie obejmie mieszkańców ponad 20 krajów na świecie, w tym Polaków. Z pomocą internetowej ankiety badacze chcą odpowiedzieć na pytanie, jakie skutki dla zdrowia i dobrostanu psychicznego człowieka miała epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 na świecie.

Z powodu pandemii Polacy doświadczali znacznych ograniczeń, m.in. w zakresie wychodzenia z domu, kontaktów z innymi. „Podczas gdy wielu ludzi borykało się z trudnościami związanymi z izolacją, dla osób z agorafobią był to czas, w którym mogli poczuć się bezpieczniej i funkcjonować bez obciążenia, jakim jest dla nich potrzeba przebywania w miejscach publicznych” – zauważa dr n. med. Tomasz M. Gondek, specjalista psychiatra, członek komitetu Early Career Psychiatrists Committee Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Z powodu pandemii SARS-CoV-2 kongres Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (EPA) po raz pierwszy w historii odbędzie się jako w pełni wirtualne spotkanie. Udział w kongresie, który zaplanowano na 4-7 lipca, weźmie blisko 3 tys. lekarzy z całego świata.

Ladislav Kesner i Jiří Horáček w artykule opublikowanym w "British Journal of Psychiatry" w ramach Cambridge Coronavirus Collection mierzą się z tematem wyzwań, jakie pandemia SARS-CoV-2 stawia przed psychiatrią. Czescy naukowcy z Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego podchodzą do tego zagadnienia na poziomie generalnym i koncepcyjnym (a nie organizacyjnym), mając na uwadze globalne procesy zachodzące w społeczeństwach całego świata i konieczność zmierzenia się z przełomowymi zmianami przez psychiatrię jako dziedzinę nauki i medycyny.

23 proc. osób w wieku produkcyjnym doświadczy w ciągu swojego życia przynajmniej jednego zaburzenia psychicznego. Do najczęstszych występujących w populacji ogólnej należą uzależnienia – głównie od alkoholu – nerwice, obniżenie nastroju, przewlekły lęk i depresja. W szczególnie trudnej sytuacji znaleźli się oczywiście pracownicy ochrony zdrowia.

"Ochrona młodzieży przed manipulacjami przemysłu tytoniowego" to hasło przewodnie tegorocznego Światowego Dnia Bez Tytoniu. W tym roku obchodzimy go po raz trzydziesty - informuje Ministerstwo Zdrowia.

O tym, czy w czasie epidemii koronawirusa Polacy piją większe ilości alkoholu, rozmawiamy z dr. hab. Janem Chodkiewiczem, prof. UŁ, kierownikiem Zakładu Psychoprofilaktyki i Psychologii Uzależnień w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego.

Znoszenie kolejnych obostrzeń wprowadzonych w związku z COVID-19 paradoksalnie może okazać się kolejnym wyzwaniem dla psychiatrów - u wielu osób ujawnić się mogą objawy ostrej reakcji na stres „po epidemii”, objawy depresji, lęku oraz stresu pourazowego. Nasilać się też będą objawy u osób cierpiących na zaburzenia lękowo-depresyjne.

Dotychczas rozpoznawano zespoły związane z przezywaniem stresu głównie w kontekście udziału w katastrofach naturalnych, wypadkach, działaniach wojennych albo innych wydarzeniach o randze traumy. Obecnie, podobne reakcje psychiczne zaobserwowano u lekarzy niosących pomoc cierpiącym i chorym w trakcie epidemii. W wielu publikacjach naukowych został udokumentowany związek między stresem wywołanym epidemią a zdrowiem psychicznym personelu medycznego walczącego z chorobami zakaźnymi.

Nawet 600 tys. Polaków boryka się z lekooporną depresją. W Stanach Zjednoczonych tacy pacjenci mogą być leczeni esketaminą – nową cząsteczką o zupełnie odmiennym mechanizmie działania, niż leki z grupy SSRI/SNRI. „Nowy lek podaje się donosowo. Wyrównanie nastroju następuje już w kilka minut po aplikacji. Dotychczasowe doniesienia na temat skuteczności esketaminy pozwalają mieć nadzieję, że to przełomowa terapia” – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki, krajowy konsultant w dziedzinie psychiatrii.

Poziom objawów depresji i lęku wśród Polaków mógł być na początku maja dwukrotnie wyższy niż w czasach przed pandemią koronawirusa. To zjawisko jest najbardziej dostrzegalne u osób w wieku 18-24 lat - wynika z badań psychologów z kilku polskich uczelni.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że powstaną nowe ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Oprócz tego w istniejących już placówkach powstanie kilkaset kolejnych miejsc. Na ten cel przeznaczono ponad 40 mln zł.