Prof. Samborski: wdrożenie modelu KOWZS poprawi dostępność do świadczeń

Pandemia COVID-19 nie przyniosła w obszarze reumatologii znaczącego pogorszenia dostępności do świadczeń, nie odnotowaliśmy takiego trendu także w 2022 r. Oczywiście, zdarzali się pacjenci, którzy z obawy przed zakażeniem SARS-CoV-2 unikali lekarskich konsultacji lub przerywali terapię biologiczną, realizowaną w warunkach szpitalnych. Skala tego zjawiska była jednak niewielka. Wprawdzie w początkach pandemii były silne obawy pacjentów, związane z podwyższonym ryzykiem zakażenia z uwagi na charakter ich choroby podstawowej oraz stosowanych w jej przebiegu leków, ale środowisko zareagowało szybką i skuteczną akcją edukacyjną.

Lepsza wycena świadczeń szpitalnych i ambulatoryjnych

Mijający rok przyniósł kilka pozytywnych zmian w zakresie organizacji i finansowania reumatologii. Coraz lepiej wyceniane, a co za tym idzie finansowane, są świadczenia realizowane w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych. Wzrost wycen ma być kontynuowany w 2023 r., choć dziś jeszcze nie zostało precyzyjnie określone, czy zyskają na tym nie tylko poradnie funkcjonujące przy szpitalach. Niewątpliwie jednak to bardzo pożądany kierunek zmian.

Co więcej, zmiana wycen ma także premiować tych świadczeniodawców, którzy położą nacisk na realizację diagnostyki i leczenia w ramach hospitalizacji jednodniowych lub krótszych pobytów pacjenta w szpitalu. W dotychczasowym modelu rozliczania bardziej opłacalne finansowo były dłuższe hospitalizacje, z klinicznego punktu widzenia nie zawsze konieczne. Ponadto z zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia wynika, że NFZ będzie w większym stopniu niż ma to miejsce obecnie pokrywał koszty nadwykonań, co z pewnością odbiłoby się korzystnie na opłacalności oddziałów reumatologicznych działających w strukturach szpitali wielospecjalistycznych.

Długo oczekiwany pilotaż KOWZS wkrótce się rozpocznie

Wielkie nadzieje środowisko reumatologów wiąże z pilotażem modelu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Wczesnym Zapaleniem Stawów (KOWZS). Pilotaż ma realizować 8 ośrodków w Polsce, najpewniej już od stycznia 2023 r. Rozwiązanie to oceniam bardzo pozytywnie.

Moim zdaniem, szersze wdrożenie modelu KOWZS znacząco poprawi dostępność do świadczeń, szczególnie dla pacjentów pierwszorazowych. W ich przypadku możliwie jak najszybsze postawienie prawidłowej diagnozy i włączenie skutecznego leczenia daje największe szanse na uzyskanie efektu terapeutycznego. To rozwiązanie, na które czekają pacjenci i klinicyści, choć kryteria przystąpienia do programu są nieco zbyt restrykcyjne i dla wielu ośrodków mogą być trudne do spełnienia.

Refundacją leków objęto szersze grupy pacjentów z chorobami reumatologicznymi

Mimo pewnych ograniczeń związanych z terapią w ramach programów lekowych, z pewnością warto odnotować, że 2022 r. przyniósł poprawę dostępu do wielu leków stosowanych w leczeniu chorób reumatologicznych. Od 1 lipca polscy pacjenci chorujący na RZS, ZZSK i ŁZS uzyskali dostęp do terapii z wykorzystaniem leku z grupy inhibitorów JAK — upadacytynibu. Ponadto chorzy z twardziną układową mogą obecnie korzystać z terapii lekiem skutecznie hamującym proces włóknienia płuc. Inną korzystną zmianą w zakresie refundacji, jaka nastąpiła w 2022 r. było dopuszczenie możliwości włączenia terapii inhibitorami interleukiny-17 także w przypadku pacjentów z nieradiologiczną postacią spondyloartropatii.

Mijający rok przyniósł poprawę dostępności do leczenia dla populacji dziecięco-młodzieżowej. Refundacją został objęty inhibitor interleukiny-1 wykorzystywany w terapii młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Jest to jednak opcja terapeutyczna także dla dorosłych pacjentów cierpiących na chorobę Stilla, rzadkie schorzenie tkanki łącznej o dosyć gwałtownym przebiegu, którzy nie mogą być leczeni z wykorzystaniem leków steroidowych. Zmianie powinno ulec jednak finansowanie obsługi administracyjnej programów lekowych, o co środowisko od lat apeluje. Zwiększyłoby to liczbę ośrodków, w których programy mogłyby się rozwijać, ponieważ obecnie ich prowadzenie pozostaje często nieopłacalne.

Osteoporoza w polskiej populacji ma skalę epidemii

Jakie wyzwania czekają reumatologię w 2023 roku i kolejnych latach? Z pewnością jednym z nich będzie opracowanie i wdrożenie modelu wczesnej identyfikacji i kompleksowego leczenia pacjentów z osteoporozą. Niestety, to choroba będąca nadal niedocenianym zagrożeniem zdrowotnym, mimo że w polskiej populacji to już prawdziwa epidemia. Aby jednak wykrywalność osteoporozy się poprawiła, konieczne są pewne zmiany systemowe: przede wszystkim retaryfikacja wycen realizowanych w poradniach leczenia osteoporozy. W tej chwili pozostają one stanowczo niedoszacowane i głównie to stanowi przyczynę tak niewielkiej liczby tego rodzaju placówek.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Eksperci: dobry rok mija i dobry nadchodzi dla pacjentów reumatologicznych