Powstaje Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom

15 lipca 2020 r. został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ma on na celu "wykreowanie jednego podmiotu, który będzie prowadził działalność w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniami". Podmiotem tym ma być Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. 

Powstaje Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom

Centrum powstanie przez włączenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARBA) do Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN).

MZ podkreśla, że istotą proponowanego rozwiązania jest wprowadzenie takiego systemu, który zwiększy efektywność działań realizowanych obecnie przez różne podmioty, powierzając jednej jednostce organizacyjnej – Centrum – zagadnienia związane z szeroko rozumianym zdrowiem publicznym w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniami.

Według resortu "takie rozwiązanie wydaje się najbardziej optymalne w polskich realiach" i pozwoli na poprawę obecnie funkcjonującego rozwiązania organizacyjnego, polegającego na współpracy jednostek podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia.

W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy również, że powołana Rada do spraw Przeciwdziałania Uzależnieniom kontynuować będzie działania Rady do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, w której obszarach zainteresowania już obecnie pojawiają się elementy wychodzące poza „silosowe” traktowanie problematyki uzależnień, jak na przykład monitorowanie zjawiska narkotyków i narkomanii z uwzględnieniem odniesień do problematyki alkoholowej i uzależnień behawioralnych.

"Działania Rady przyczynią się do większej widoczności problematyki uzależnień w polityce poprawy zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz lepszej koordynacji prac organów administracji publicznej (rządowej i samorządowej)" - czytamy w dokumencie.

Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom - korzyści wynikające z połączenia PARPA i KBPN 

Jak zapisano w uzasadnieniu, połączenie PARPA i KBPN w jeden organizm przyczyni się do:

1) lepszego wykorzystania zasobów przez skoordynowanie zadań i unikanie dublowania aktywności, szczególnie w obszarze edukacji społecznej, profilaktyki i lecznictwa;

2) zwiększenia dostępności, kompleksowości i uelastycznienia systemu lecznictwa, w tym ograniczenia zjawiska „odbijania się” pacjentów od systemu w sytuacjach, gdy niektóre podmioty lecznicze specjalizujące się w terapii uzależnienia od konkretnej substancji odmawiają przyjęcia pacjenta uzależnionego od innej substancji, co znajduje również odniesienie do Centrów Leczenia Uzależnień, które powinny integrować różne formy pomocy osobom uzależnionym, bez względu na rodzaj używanej substancji psychoaktywnej czy uzależnienia behawioralnego;

3) zwiększenia dostępności do świadczeń zdrowotnych w zakresie leczenia uzależnień;

4) zwiększenia dostępu do zróżnicowanych metod leczenia, których skuteczność została potwierdzona w badaniach naukowych oraz zgodnych ze podejściami promowanymi m.in. przez Światową Organizację Zdrowia, w tym terapię poznawczo – behawioralną, dialog motywujący, terapię rodzin, terapię par, zarządzanie przypadkiem (ang.contingency management), terapię psychodynamiczną, metodę 12 Kroków oraz leczenie farmakologiczne.

Zaznaczono również że wprowadzenie proponowanych zmian zwiększy efektywność działań realizowanych obecnie, poprzez powierzenie jednej jednostce organizacyjnej zagadnień związanych z szeroko rozumianym zdrowiem publicznym w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniami. 

Dodatkowo konsolidacja przyczyni się, w dłuższej perspektywie czasowej, do lepszego wykorzystania środków z budżetu państwa przeznaczonych na stanowiska, których utworzenia wymagają przepisy prawa, np. stanowiska związane z prowadzeniem księgowości, bhp lub ochrony informacji niejawnych czy też stanowiska, których utworzenie jest niezbędne dla prawidłowej działalności takiej jednostki, np. stanowiska związane z prowadzeniem spraw kadrowych, spraw informatycznych czy stanowiska związane z udzielaniem zamówień publicznych i obsługą prawną - czytamy w uzasadnieniu.

Gminne programy w obszarze profilaktyki uzależnień

Niezależnie od powyższych zmian, MZ proponuje również zmiany w zakresie ustanawiania gminnych programów w obszarze profilaktyki uzależnień.

"Obecnie w skali kraju ok. 50 proc. gmin realizuje takie wspólne programy. Barierą do racjonalnego wzrostu sprawności tych strategii są często sztuczne wymogi kwalifikowania podejmowanych działań do określonych paragrafów kwalifikacji budżetowych i sprawozdań finansowych" - czytamy w uzasadnieniu.

Szkolenia w dziedzinie uzależnienia na innej zasadzie

Projekt ustawy uwzględnia również zmiany dotyczące systemu szkolenia w dziedzinie uzależnienia, które obecnie jest prowadzone przez KBPN. Proponowane zmiany wpisują się w funkcjonujący już system prowadzenia szkoleń i uzyskiwania tytułu specjalisty w określonych dziedzinach ochrony zdrowia. "Będzie to skutkowało skoordynowaniem systemu szkoleń w dziedzinie uzależnienia, w którym istnieją obecnie trzy ścieżki dochodzenia do certyfikatu (dwie obsługiwane są przez KBPN, a jedna przez PARPA)" - przewiduje MZ. 

Źródło: legislacja.rcl.gov.pl