Potencjalnie co czwarty pacjent po 65. roku życia ma migotanie przedsionków

Na rozwój migotania przedsionków wpływa wiele czynników ryzyka. Zalicza się do nich m.in.: predyspozycje genetyczne, otyłość, cukrzycę, choroby płuc, wiek, nadciśnienie tętnicze.

– Wzrost ryzyka wystąpienia migotania przedsionków jest proporcjonalny do nasilenia czy złej kontroli ciśnienia tętniczego. Co więcej, to ryzyko wrasta już w przypadku wartości granicznych ciśnienia tętniczego, tzw. wysokich prawidłowych, oraz w nadciśnieniu tętniczym pierwszego stopnia. Oczywiście, im wyższe wartości ciśnienia ma pacjent, tym ryzyko pierwszych w życiu napadów migotania przedsionków jest istotniejsze — mówi prof. Marcin Grabowski z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Źle leczone nadciśnienie może zniweczyć efekty ablacji

Obserwacja pacjentów po skutecznej ablacji wykazała, że źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze zwiększało ryzyko nawrotu tej arytmii aż kilkakrotnie.

– Natomiast w grupie pacjentów z dobrze kontrolowanym ciśnieniem tętniczym to ryzyko praktycznie było zminimalizowane i zbliżone do ryzyka AF w populacji pacjentów bez nadciśnienia tętniczego — podkreśla prof. Marcin Grabowski.

Mechanizmów łączących migotanie przedsionków i nadciśnienie tętnicze jest wiele. Jednym z kluczowych jest aktywacja układu renina-angiotensyna-aldosteron, która nasila procesy włóknienia i zapalne w sercu, prowadzące do remodelingu mięśnia sercowego, na początku mechanicznego i elektrycznego, i tym samym — podtrzymania arytmii. Wiedza w tym zakresie implikuje postępowanie terapeutyczne w tej grupie chorych.

– Mamy jednoznaczne przesłanki do zastosowania terapii blokującej układu RAA w połączeniu z beta-adrenolitykiem u pacjenta z nadciśnieniem tętniczym i ryzykiem migotania przedsionków. Taka strategia terapeutyczna daje nam szansę na zatrzymanie tej niekorzystnej kaskady patofizjologicznej, dzięki czemu możemy spowalniać czy wręcz hamować niekorzystny remodeling mechaniczny i elektryczny serca, który w konsekwencji powoduje podtrzymanie i wystąpienie migotania przedsionków — mówi prof. Marcin Grabowski.

Beta-adrenolityk i ACE-I: optymalny duet

Dowodów na poparcie takiego schematu leczenia dostarczają metaanalizy, które szczególnie zwracają uwagę właśnie na skuteczność leków hamujących układ RAA (przede wszystkim inhibitorów konwertazy angiotensyny) i działających w zupełnie innym mechanizmie, ale mających równie istotny wpływ, beta-adrenolityków (jako grupy leków wpływającej zarówno na nadciśnienie tętnicze, jak i na migotanie przedsionków).

„Dlatego optymalny schemat leczenia pacjenta z NT i AF uwzględnia zastosowanie terapii skojarzonej, przynajmniej dwulekowej. Jest ona skuteczna także z uwagi na możliwość hamowania, a nawet odwracania zmian strukturalnych w mięśniu sercowym” — podkreśla ekspert.

– W badaniu porównującym skuteczność leku z grupy antagonistów wapnia i inhibitora konwertazy angiotensyny, perindoprilu, wykazano większą skuteczność ACE-I w zmniejszeniu przerostu lewej komory serca, która powstaje wtórnie do NT — mówi kardiolog.

Prof. Grabowski zwraca uwagę, że jeżeli pacjent ma arytmię czy przyspieszoną spoczynkową akcję serca, to beta-adrenolityki beta-1 selektywne, np. bisoprolol, pozwalają nie tylko na lepszą kontrolę ciśnienia, ale także powodują zwolnienie akcji serca.

– Takie postępowanie wpisuje się w schemat leczenia migotania przedsionków, gdzie obok leczenia przeciwkrzepliwego wskazuje się na potrzebę lepszej kontroli objawów. Lepsza kontrola objawów po zastosowaniu beta-adrenolityku daje nam możliwość lepszej kontroli rytmu serca w obrębie utrwalonej arytmii, ale także zmniejszenia częstości napadów AF, utrzymania dłuższego czasu w obrębie rytmu zatokowego. Strategia postępowania w AF kładzie także nacisk na leczenie chorób współistniejących. Zatem zastosowaniem ACE-I zapewnia nam osiągnięcie także tego celu terapeutycznego, jakim jest kontrola ciśnienia. Dodam, że dobra kontrola ciśnienia tętniczego to nie jest tylko cel opisywany w wytycznych dotyczących leczenia tej choroby. W wytycznych z zakresu terapii migotania przedsionków jednoznacznie mamy wskazane, że dobre leczenie pacjenta z tą arytmią uwzględnia dbałość o kontrolę ciśnienia tętniczego — mówi prof. Marcin Grabowski.

Prof. Grabowski zwraca uwagę, że sięgając po leki złożone typu SPC, możemy się spodziewać lepszego compliance i lepszej współpracy ze strony pacjenta. Takie połączenia lekowe są już dostępne w preparacie skojarzonym, zawierającym w jednej tabletce perindopril i bisoprolol.