Ponad 4 mln Polaków ma objawy astmy oskrzelowej, leczy się jedynie ok. połowa z nich
W 2019 r. liczba porad udzielonych pacjentom z astmą oskrzelową spadła o 20 proc. w porównaniu do ubiegłych lat - wynika z raportu “Astma oskrzelowa - nowy model zarządzania chorobą nakierowany na wzrost wartości zdrowotnej”. Wielu Polaków nie leczy prawidłowo astmy, co prowadzi do utraty kontroli nad chorobą.

Według autorów zaprezentowanego pod koniec września raportu “Astma oskrzelowa – nowy model zarządzania chorobą nakierowany na wzrost wartości zdrowotnej” jednym z problemów związanych z opieką nad pacjentami z astmą jest nie tylko dostępność leczenia, ale też kwestie systemowe. Jak zwrócili uwagę nadal niezadowalający pozostaje wśród lekarzy - rodzinnych, alergologów czy pulmonologów - poziom wiedzy dotyczącej prawidłowej kontroli nad tą chorobą. Wielu specjalistów nie korzysta w codziennej praktyce z najnowszych wytycznych.
Czas na nowy model opieki nad pacjentami z astmą oskrzelową
Stąd eksperci podkreślają znaczenie stworzenia nowego modelu opieki i kontroli nad astmą oskrzelową. Jego wdrożenie do systemu jest jednym z celów postawionych sobie przez Koalicję na rzecz Leczenia Astmy, stworzonej przez klinicystów, ekspertów systemowych i przedstawicieli organizacji pacjenckich. Specjaliści zwracają uwagę, że astma i alergie pozostają jedynymi z najczęstszych chorób przewlekłych w populacjach dzieci, młodzieży i młodych dorosłych.
- Jest to związane z ogromnym obciążeniem nie tylko dla pacjentów, ich rodzin, ale również dla systemu opieki zdrowotnej - powiedział prof. Maciej Kupczyk, prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i lider Koalicji.
Co więcej, ten stan rzeczy wiąże się z olbrzymimi kosztami bezpośrednimi - szacuje się na przykład, że koszty hospitalizacji z powodu astmy wynoszą rocznie 75 mln zł, a koszty pośrednie (m.in. absencji chorobowych) są jeszcze wyższe – z danych ZUS wynika, że jest to rząd 200 mln rocznie.
Z badań przeprowadzonych pod egidą PTA przez prof. Bolesława Samolińskiego wynika, iż u ponad 4 mln Polaków ma objawy astmy oskrzelowej, takie jak kaszel, świsty, duszności.
- A gdy spojrzymy w dane NFZ, tylko ok. 2,2 mln jest pod opieką systemu opieki zdrowotnej z tym rozpoznaniem - podkreślił specjalista.
Diagnostyka astmy oskrzelowej trwa nawet 7 lat
Jego zdaniem problemem jest są też opóźnienia w prawidłowej diagnostyce astmy.
- Obecne dane wskazują, że pacjent ma objawy nawet przez 7 lat zanim zostanie mu postawione prawidłowe rozpoznanie. A opóźnienie rozpoznania choroby przewlekłej bez wątpienia wiąże się z cięższym jej przebiegiem, stosowaniem większych dawek leków, stosowaniem leków systemowych z ich konsekwencjami. Bez wątpienia opóźnienie rozpoznania wiąże się też z wyższymi kosztami opieki zdrowotnej - mówił prof. Kupczyk.
- Jeśli chodzi o dostępność leczenia w astmie mamy do czynienia z pewną sytuacją kryzysową. W mojej ocenie najbardziej niepokojąca tendencja to przede wszystkim to, że spada liczba porad udzielonych pacjentom z astmą oskrzelową. Dotyczy to niestety zarówno POZ, gdzie widzimy, że w roku 2019 liczba udzielonych porad była o 20 proc. niższa - podkreślił współautor raportu Jerzy Gryglewicz, ekspert Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie.
Jego zdaniem niepokojąca jest również tendencja w zakresie poradni specjalistycznych.
- Mam tu na myśli poradnie pulmonologiczne i poradnie alergologiczne, bo to są dwie poradnie, w których udzielane są świadczenia dla pacjentów z astmą. Tutaj widzimy też tendencję malejącą, która jest stała i pokazuje, że w ciągu 5 lat liczba porad spadła o 8 proc. - mówił ekspert. Dodał, że obserwuje się dosyć duże różnice w dostępności do świadczeń między województwami.
Gryglewicz zwrócił też uwagę na prognozy, z których wynika, że w Polsce będzie narastał kryzys kadrowy. W ciągu najbliższych pięciu lat ubędzie 440 pulmonologów (z ponad 3 tys. obecnie pracujących) oraz 174 alergologów (z 1623 obecnie pracujących).
Zdaniem Gryglewicza te problemy skłaniają do podjęcia szybkich działań w zakresie zmian organizacji opieki nad chorymi z astmą oskrzelową. - Chodzi o to, żeby przy ograniczonych zasobach leczyć efektywniej i sprawniej - powiedział.
Opieka nad pacjentami z astmą - jakie są rekomendacje ekspertów?
W raporcie autorzy wskazali m.in., że konieczne jest zwiększenie wykrywalności astmy przez lekarzy rodzinnych oraz weryfikacja wstępnego rozpoznania choroby i ustalenie indywidualnego planu leczenia pacjenta przez lekarzy specjalistów w dziedzinie alergologii i pulmonologii. Ważne jest także zmniejszenie liczby hospitalizacji pacjentów z powodu zaostrzeń astmy oraz przekształcenie oddziałów alergologii w Centra Leczenia Astmy Ciężkiej.
Eksperci podkreślali, iż konieczne jest wdrożenie rozwiązań informatycznych, które wsparłyby lekarza w procesie zarządzania chorobą zgodnie z wytycznymi GINA oraz byłyby pomocne w doborze najlepszej terapii dla chorych na astmę. Prof. Kupczyk ocenił, że takim narzędziem może być np. system e-Recepty. W momencie wystawiania recepty lekarz otrzymałby informację zwrotną (alert) z systemu e-Recepta o ryzyku nadużywania przez pacjenta określonych grup leków - np. beta-2-mimetyków czy doustnych glikokortykosteroidów, tłumaczył specjalista.
Cały raport dostępny jest tutaj.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Astmę można bardzo dobrze kontrolować
Źródło: Puls Medycyny