Bielactwo jest nabytym zaburzeniem pigmentacji, rozwijającym się u 0,5-2 proc. populacji ogólnej. Patogeneza tej choroby nie została dotąd w pełni poznana, jednak wiadomo, że kluczowym jej elementem jest destrukcja melanocytów w mechanizmie autoimmunologicznym. U osób predysponowanych melanocyty są podatne na uszkodzenie przez stres oksydacyjny, co następnie prowadzi do aktywacji wrodzonych i nabytych mechanizmów immunologicznych. Według aktualnej wiedzy, zniszczenie komórek barwnikowych jest mediowane przez limofocyty T CD8+, interferon gamma i krążące autoprzeciwciała przeciw melanocytom.

Melanocyty w uchu wewnętrznym

Badania wykazały, że u pacjentów z bielactwem występuje zwiększone ryzyko innych chorób autoimmunologicznych, takich jak choroba Hashimoto czy zapalne choroby jelit. Ponadto proces chorobowy może obejmować także melanocyty poza skórą, które znajdują się w narządach wzroku i słuchu.

W uchu wewnętrznym melanocyty znajdują się w okolicy prążka naczyniowego i więzadła spiralnego ślimaka. Biorą one udział w procesie słyszenia, a produkowana przez nie melanina może redukować stres oksydacyjny poprzez inaktywację wolnych rodników. Uszkodzenie melanocytów przez niektóre toksyny lub w mechanizmie autoimmunologicznym może prowadzić do pogorszenia słyszenia.

Chociaż we wcześniejszych badaniach wskazywano na możliwy związek bielactwa z utratą słuchu, to brak jest wystarczającego naukowego potwierdzenia tej zależności. W badaniu Akai i wsp. stwierdzono utratę słuchu u 37,7 proc. osób z bielactwem. Natomiast inne badania tego nie potwierdziły.

Wyniki obszernej metaanalizy: istnieje powiązanie między czuciowo-nerwową utratą słuchu a bielactwem

W badaniu zrealizowanym przez tajwańskich naukowców postawiono sobie zadanie kompleksowej oceny powiązań między bielactwem a czuciowo-nerwową utratą słuchu.

Przeprowadzono przegląd systematyczny i metaanalizę badań. Wykorzystano w tym celu bazy danych EMBASE, MEDLINE, PubMed i Cochrane. Zostały one przejrzane w całości, od początku funkcjonowania do 28 czerwca 2020 r. Kryteria włączenia badań były następujące:

1. badania obserwacyjne analizujące zależność między utratą słuchu a bielactwem, należące do kategorii przekrojowych, kliniczno-kontrolnych i kohortowych;
2. badanymi są ludzie;
3. grupa badana pacjentów z bielactwem i kontrolna bez bielactwa.

Większość badań ujętych w metaanalizie została przeprowadzona na południu Europy, Bliskim Wschodzie i w południowej Azji. Zidentyfikowano 14 badań kliniczno-kontrolnych spełniających kryteria, w których wzięło udział 938 pacjentów z bielactwem.

Metaanaliza wykazała istotne powiązanie między czuciowo-nerwową utratą słuchu a bielactwem [iloraz szans (OR) 6,02; 95 proc. przedział ufności (CI) 3,41-10,62]. Zależność ta pozostała istotna po skorygowaniu pod kątem jakości badań i wybiórczości publikowania (publication bias) — ilorazy szans wyniosły odpowiednio 5,30 (95 proc. CI 1,53-18,35) i 3,45 (95 proc. CI 1,75-6,81).

W 10 badaniach uwzględnionych w metaanalizie dokonano podziału pod kątem rozmieszczenia plam bielaczych. Spośród badanych z bielactwem u 68,5 proc. występował wariant uogólniony, a u 5,4 proc. segmentarny. Czuciowo-nerwowa utrata słuchu wystąpiła u 23,2 proc. pacjentów z bielactwem uogólnionym i u 4,3 proc. z segmentarnym. Różne systemy klasyfikacyjne przyjęte w tych badaniach uniemożliwiły jednak przeprowadzenie analizy statystycznej.

Czy wszyscy pacjenci z bielactwem są zagrożeni utratą słuchu?

Przedstawione wyniki pierwszej w historii metaanalizy badań poświęconej temu zagadnieniu potwierdzają zależność między występowaniem bielactwa a czuciowo-nerwową utratą słuchu. Sugeruje to zasadność audiologicznej oceny kondycji słuchu pacjentów z bielactwem w celu wczesnego rozpoznania i leczenia zaburzeń. Autorzy podkreślają, że utrata słuchu u pacjentów z bielactwem zwykle dotyczy wysokich częstotliwości, a więc najczęściej jest subkliniczna.

Do ograniczeń badania należą: heterogenna definicja i sposób oceny utraty słuchu, jak również możliwe różnice międzyrasowe. Wcześniejsze obserwacje wskazują, że osoby rasy czarnej są obarczone mniejszym ryzykiem utraty słuchu w porównaniu z białymi, co może powodować inna pigmentacja ślimaka w uchu wewnętrznym. Wskazane są dalsze badania, które mogłyby określić ewentualny wpływ nasilenia bielactwa i czasu jego trwania na ryzyko utraty słuchu.

Źródło: Sheng-Hsiang M. i wsp.: Association between vitiligo and hearing loss. J. Am. Acad. Dermatol. 2021; 85: 1465-1472.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Niektóre dermatozy dziecięce wymagają konsultacji endokrynologa

Głuchota po COVID-19: powikłanie obserwowane najczęściej u osób w wieku 20-40 lat