Opinie

Służba zdrowia najmocniej odczuła efekt koronawirusa – reorganizacja, zmiany w procedurach, przyspieszona cyfryzacja oraz jeszcze większy strach przed tym, co przyniesie przyszłość. Jak będzie wyglądała opieka medyczna w najbliższych tygodniach, miesiącach, a może nawet latach z epidemią w tle? Scenariuszy rozwoju sytuacji jest kilka, ale wszystkie mają wspólną cechę: musimy przystosować system opieki zdrowotnej do stanu, w którym COVID-19 będzie nam towarzyszył przez miesiące lub nawet lata.

Obecna pandemia nie wytworzy u większości lekarzy symptomów PTSD. Konieczne są jednak dla nich superwizje, terapia uważności oraz docenienie ich przez społeczeństwo. W przeciwnym wypadku w obecnej sytuacji dojdzie u wielu z nich do zjawiska wypalenia zawodowego - uważa Agnieszka Achramowicz-Bielecki, certyfikowana terapeutka poznawczo-behawioralna, członkini Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczo-Behawioralnej, terapeutka portalu trzymsie.pl.

Warto również podkreślić, że w państwach, gdzie udostępniono szczepienia w aptekach, odnotowano nawet 10-procentowy wzrost wyszczepialności przeciw grypie. Stało się tak m.in. dzięki aktywnej postawie farmaceutów - mówi dr n. farm. Piotr Merks, adiunkt na Wydziale Medycznym Collegium Medicum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Warunkiem przeprowadzania szczepień ochronnych w aptekach jest spełnienie konkretnych wymogów, które obowiązują w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) - uważa Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.

„Za jakiś czas epidemia SARS-CoV-2 zacznie wygasać, ale z jej skutkami, m.in. gospodarczymi czy społecznymi, będziemy zmagać się jeszcze bardzo długo. Obecna sytuacja pokazała, że proces reformy psychiatrii, transformujący od modelu izolacyjnego w kierunku opieki środowiskowej, był krokiem w dobrą stronę” – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki, krajowy konsultant w dziedzinie psychiatrii.

Utrudniony dostęp do specjalistów i leków, brak rehabilitacji, wpływ odosobnienia na psychikę - Wojciech Machajek z Fundacji Parkinsona mówi, z jakimi problemami zmagają się pacjenci z tą chorobą.

"Koncentrowanie sił na koronawirusie niewątpliwie przełoży się na większe problemy w procesach leczenia innych pacjentów, w standardowych sytuacjach. Bo ludzi nie zaczęły nagle omijać inne choroby. Gdy opadnie kurz po bitwie, będzie o wiele trudniej niż przed nią, na co państwo na pewno nie jest przygotowane" - uważa Jarosław Biliński, wiceprezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie.

"Już za kilka lat staniemy naprzeciw kolejnej epidemii. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, będzie to epidemia starości i związane z nią zwiększone wskaźniki zapadalności na choroby przewlekłe, nowotwory, a także choroby zakaźne. Choć nie zaskoczy nas ona, jak COVID-19, to tylko niektórzy zdają sobie sprawę, że przygotowania do niej muszą odbywać się właśnie teraz" - uważa dr n. biol., mgr farm. Marcin Balcerzak.

"W czasach, które nastąpią po pandemii, zdecydowanie trzeba utrzymać koncentrację na szybkiej realizacji projektów e-zdrowia w zakresie udrażniania kanałów dostępu pacjentów do lekarzy, porad i wiedzy z zakresu profilaktyki i leczenia. W parze z upowszechnieniem usług telemedycznych następuje transformacja cyfrowa w edukacji, szkolnictwie wyższym, organizacji pracy. To doświadczenie pozostawi w nas trwały ślad" - uważa dr n. ekon. Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Uczelni Łazarskiego oraz Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia UŁ.

"Telekonsultacja znakomicie sprawdzi się w warunkach epidemii nie tylko w placówkach POZ czy AOS (choćby w psychiatrii), ale również jako narzędzie umożliwiające lepszą opiekę i nadzór nad osobami objętymi kwarantanną domową (bez generowania dodatkowych kosztów związanych np. z transportem medycznym)" - uważa Michał Kępowicz, dyrektor ds. relacji strategicznych Philips.

"Obecna koncentracja na leczeniu COVID-19 oraz realizacji przypadków najpilniejszych to bomba z opóźnionym zapłonem. Gdy opadnie kurz po bitwie z koronawirusem, publiczne jednostki czeka napływ pacjentów, którzy zostali „odroczeni”, co może przerosnąć możliwości logistyczne, ludzkie i finansowe tych placówek" - uważa dr n. ekon. Michał Seweryn, specjalista epidemiologii i zdrowia publicznego, prezes EconMed Europe, były małopolski państwowy wojewódzki inspektor sanitarny.

Diagności laboratoryjni nie chcą być mieszani do walki politycznej toczącej się wokół koronawirusa. Alina Niewiadomska, prezes Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, w obliczu zagrożenia koronawirusem SARS-CoV-2 nie godzi się na deprecjonowanie zawodu diagnosty i atakowanie przedstawicieli tego zawodu.