Opieka nad dziećmi z niepełnosprawnością OUN: wsparcia potrzebują też ich rodzice

14 września odbyło się posiedzenie Podkomisji Stałej ds. Zdrowia Psychicznego. Poświęcono je w całości tematowi opieki nad dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością w zakresie ośrodkowego układu nerwowego.

15 ośrodków w Polsce dla dzieci z niepełnosprawnością OUN

Ministerstwo Zdrowia realizuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością w zakresie ośrodkowego układu nerwowego w ramach świadczeń rehabilitacyjnych oraz w dwóch rodzajach podmiotów leczniczych: zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci i młodzieży i zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych.

- Świadczenia udzielane są pacjentom, którzy ze względu na stan zdrowia wymagają całodobowej opieki rehabilitacyjnej, pielęgnacyjnej i opiekuńczej oraz kontynuacji leczenia, ale nie wymagają hospitalizacji w oddziale szpitalnym. Przeznaczone są dla pacjentów, którzy otrzymali 40 punktów lub mniej w skali oceny samodzielności Barthel, z wyłączeniem dzieci do 3. roku życia. Świadczenia w ZOL-ach są realizowane do momentu ukończenia przez pacjenta 18. r.ż. lub do momentu ukończenia nauki lub do momentu ukończenia nauki. Świadczenia gwarantowane obejmują opiekę lekarską i pielęgniarską, rehabilitację ogólną w podstawowym zakresie, prowadzoną w celu zmniejszenia skutków upośledzenia ruchowego oraz usprawnienia ruchowego. Ponadto opiekę psychologa, terapię zajęciową, leczenie farmakologiczne – wyliczyła Dorota Olczyk, zastępca dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.

Dzieci są również uprawnione do edukacji zdrowotnej dotyczącej samoopieki w warunkach domowych, wsparcia dietetyka i mają zapewniony dostęp do określonych wyrobów medycznych.

- Świadczenia w ramach zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych dla dzieci i młodzieży oraz opiekuńczo-leczniczych są udzielane przez 15 świadczeniodawców z 10 województw. W 2021 roku skorzystało z nich 522 pacjentów, a wartość rozliczonych świadczeń wyniosła ponad 37 milionów zł – poinformowała Dorota Olczyk.

Z rehabilitacji, w zależności od stanu zdrowia, pacjenci korzystają w warunkach domowych, ambulatoryjnych, w ramach oddziałów dziennych oraz w warunkach stacjonarnych. Zakres rehabilitacji jest bardzo szeroki, to m.in. rehabilitacja neurologiczna, kardiologiczna czy pulmonologiczna. W związku z ustawą “Za życiem” w celu zwiększenia dostępności do rehabilitacji umożliwiono realizację świadczeń z tego zakresu we współpracy z poradnią neonatologiczną realizującą program dziecięcej opieki koordynowanej. Jak przypomniała Dorota Olczyk, osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym zyskały prawo do nielimitowanych świadczeń i poza kolejnością. Dla tej grupy pacjentów świadczenia z zakresu psychiatrycznej opieki opiekuńczo-leczniczej i pielęgnacyjno-opiekuńczej zapewniają dwa podmioty: Szpital Mazowiecki w Garwolinie oraz Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny Pałac-Kamieniec.

System edukacji też zatrudnia psychoterapeutów

Z perspektywy środowiska psychoterapeutów najpilniejszą potrzebą w tym obszarze jest zwiększenie dostępności do świadczeń psychoterapeutycznych w systemie ochrony zdrowia i edukacji.

- Ważne jest też zapewnienie lepszej komunikacji i sprawniejszej współpracy pomiędzy resortami zdrowia i edukacji. Istotne jest też to, by zwiększyć liczbę usług z obszaru psychoterapii np. w placówkach psychologiczno-pedagogicznych. Ważne byłoby też, by w systemie edukacji rozpoznano potrzeby odrębnej grupy zawodowej, jaką stanowią psychoterapeuci. Należałoby im umożliwić korzystanie ze szkoleń. Z powodów prawnych nie mogą oni korzystać ze szkoleń i konferencji organizowanych przez towarzystwa psychoterapeutyczne. Nie „liczy” im się to do zawodowych wymagań postawionych przez resort edukacji – zwróciła uwagę Renata Mizerska ze Stowarzyszenia Polska Rada Psychoterapii.

Jak dodała, psychoterapeuci zatrudnieni w systemie edukacji powinni mieć też dostęp do superwizji.

Dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dziecięcej, zwróciła też uwagę na konieczność szerszego wsparcia rodziców dzieci niepełnosprawnych, szczególnie że często takie dzieci wychowują się w niepełnych rodzinach. Kluczowe jest tu nie tylko wsparcie psychologiczne w środowisku, ale też zapewnienie opieki wytchnieniowej.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Środki finansowe na psychiatrię dziecięcą przesunięte na 2023 r. Z jakiego powodu?