Opieka medyczna dla uchodźców z Ukrainy: wytyczne dla szpitali, przychodni
O czym muszą wiedzieć świadczeniodawcy, którzy udzielają pomocy obywatelom Ukrainy zagwarantowanej w specustawie? Wątpliwości wyjaśnia Narodowy Fundusz Zdrowia.
- 12 marca 2022 roku weszła w życie, z mocą obowiązywania od 24 lutego 2022 roku, ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (specustawa).
- Specustawa przyznaje prawo do świadczeń medycznych, refundacji leków i zaopatrzenia w wyroby medyczne obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z agresją Rosji, na analogicznych zasadach, jakie przysługują ubezpieczonym.
- Specustawa przyznaje prawo do świadczeń medycznych udzielanych przez świadczeniodawców, na podstawie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, oraz przez apteki, na podstawie umów na realizację recept, zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Opieka medyczna dla uchodźców z Ukrainy: kto jest uprawniony do świadczeń medycznych?
Prawo do świadczeń w Polsce, jak dla osób ubezpieczonych obejmuje:
a) obywateli Ukrainy, którzy bezpośrednio przekroczyli granicę polsko-ukraińską,
b) nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego małżonków obywateli Ukrainy, którzy bezpośrednio przekroczyli granicę polsko-ukraińską,
c) obywateli Ukrainy z Kartą Polaka (nie musieli przekroczyć bezpośrednio granicy Polski z Ukrainą),
d) członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy z Kartą Polaka*
- którzy wjechali do Polski od 24 lutego 2022 roku.
*(Do „najbliższej rodziny” zaliczyć można: małżonka, wstępnych (rodzice, dziadkowie), zstępnych (dzieci, wnuki), rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu (zięć, synowa, teść, teściowa, szwagier, bratowa, pasierb), osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osobę pozostającą we wspólnym pożyciu.
Prawo do świadczeń obejmuje także dziecko urodzone już w Polsce, jeżeli jego matka jest osobą określoną w lit. a lub b.
Uprawnienia do świadczeń medycznych na mocy specustawy nie przysługują osobom, które przed 24 lutego 2022 roku przebywały legalnie w Polsce na podstawie zezwoleń pobytowych lub miały status uchodźcy, lub złożyły wniosek o uzyskanie takiego statusu.
Uchodźcy z Ukrainy: do jakich świadczeń są uprawnieni?
Uchodźcy z Ukrainy mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w Polsce na analogicznych zasadach i w analogicznym zakresie jak osoby ubezpieczone w Polsce, z wyjątkiem:
- leczenia uzdrowiskowego,
- rehabilitacji uzdrowiskowej,
- prawa do leczenia za granicą,
- zwrotu środków za leczenie za granica na podstawie dyrektywy „transgranicznej”.
Przysługuje im również prawo do produktów leczniczych w ramach programów zdrowotnych Ministerstwa Zdrowia.
Uchodźcom przysługują także świadczenia w zakresie zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych, czyli szczepienia przeciwko COVID-19, testy w kierunku koronawirusa (antygenowe i PCR) oraz leczenie związane z COVID-19.
Z kolei dzieciom uchodźców przysługują szczepienia ochronne w ramach kalendarza szczepień ochronnych (Program Szczepień Ochronnych – PSO na 2022 r.).
Wszystkie ww. świadczenia są udzielane uprawnionym bezpłatnie. Finansuje je budżet państwa za pośrednictwem Narodowego Funduszu Zdrowia.
Obywatel Ukrainy, który wyjedzie z Polski na dłużej niż miesiąc, traci uprawnienia do świadczeń medycznych przysługujących na mocy specustawy.
Jak postępować z osobami, których nie obejmuje specustawa, a które znalazły się w Polsce w wyniku konfliktu zbrojnego w Ukrainie?
Jak wyjaśnia NFZ, od 4 marca 2022 roku obowiązuje w Polsce decyzja wykonawcza Rady UE 2022/382, która stwierdza istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy, w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE, i wprowadza tymczasową ochronę osób wymienionych w pkt. 4.1.
1. Decyzją są objęci:
a) obywatele Ukrainy zamieszkali w Ukrainie przed 24 lutego 2022 roku i członkowie ich rodzin*,
b) obywatele państw trzecich i bezpaństwowcy, którzy przed 24 lutego 2022 roku korzystali w Ukrainie z ochrony międzynarodowej (uchodźcy) i członkowie ich rodzin,
c) obywatele państw trzecich i bezpaństwowcy, którzy przebywali w Ukrainie przed 24 lutego 2022 roku na podstawie zezwolenia na pobyt stały i nie mogą bezpiecznie wrócić do swojego państwa.
*„Członkiem rodziny”, w rozumieniu decyzji Rady UE, jest: małżonek, partner uznawany przez prawo; małoletnie i niepozostające w związku małżeńskim dzieci; dzieci małżonka, inni bliscy krewni, jeżeli mieszkali razem, jako jedna rodzina i byli na utrzymaniu osoby objętej ochroną tymczasową.
Ww. osobom przysługuje opieka medyczna zgodnie z art. 110 i 112 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która została znowelizowana przez uchwalenie specustawy.
Kto zapewnia im opiekę?
a) osobie korzystającej z ochrony czasowej, której zostało wydane zaświadczenie, Szef Urzędu ds. Cudzoziemców zapewnia, na jej żądanie, opiekę medyczną. Osobie korzystającej z ochrony czasowej Szef Urzędu ds. Cudzoziemców wydaje, na jej żądanie, zaświadczenie potwierdzające korzystanie z ochrony czasowej.
b) opieka medyczna udzielana jest w placówkach medycznych, które mają podpisaną umowę z Szefem Urzędu ds. Cudzoziemców.
c) koszty tej opieki pokrywa Szef Urzędu ds. Cudzoziemców z budżetu państwa.
d) ponadto osobom tym przysługują świadczenia dotyczące zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych – w tym szczepienia przeciwko COVID-19, testy w kierunku koronawirusa (antygenowe i PCR), leczenie COVID-19. Finansuje je budżet państwa za pośrednictwem Narodowego Funduszu Zdrowia.
Opieka medyczna dla uchodźców z Ukrainy: weryfikacja uprawnień
Jak wyjaśnia NFZ, weryfikacja uprawnień do świadczeń medycznych dla osób uprawnionych na mocy specustawy następuje na podstawie:
- przed wejściem w życie specustawy (od 24 lutego do 11 marca 2022 roku) - każdego dokumentu, który potwierdza tożsamość.
- po wejściu w życie specustawy (od 12 marca 2022 roku) dodatkowo na podstawie:
– specjalnego numeru PESEL nadawanego obywatelom Ukrainy,
– e-dokumentu (osoby pełnoletnie, które zarejestrują się w gminie i zostanie nadany im numer PESEL oraz założą profil zaufany, mogą aktywować e-dokument poświadczający status osoby uprawnionej),
– wydruku potwierdzenia utworzenia profilu zaufanego osoby uprawnionej (zawiera: imię i nazwisko, numer PESEL).
Świadczenia udzielone osobom uprawnionym należy sprawozdać przez komunikaty sprawozdawcze NFZ (konkretnie komunikat SWIAD) najwcześniej łącznie z rozliczeniem świadczeń z marca 2022 r.
Podstawowa opieka zdrowotna a przepisy specustawy
NFZ podkreśla, że osoba uprawniona do świadczeń z mocy specustawy może korzystać z opieki POZ na zasadach osoby spoza listy aktywnej danego świadczeniodawcy.
Świadczenia udzielone osobom uprawnionym na podstawie specustawy, w tym udzielone od 24 lutego do 11 marca 2022 roku, należy sprawozdać zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 320, z późn. zm.), z zastosowaniem komunikatów sprawozdawczych NFZ, najwcześniej łącznie z rozliczeniem świadczeń z marca 2022 roku.
Źródło: NFZ
PRZECZYTAJ TAKŻE: Kraska podał miesięczny koszt opieki medycznej uchodźców z Ukrainy. “Nie szczędzimy pieniędzy”
Ukraińscy pacjenci w polskich szpitalach. Historie rozpaczy i nadziei
Źródło: Puls Medycyny
