Otyłość jest narastającym, poważnym problemem (szczególnie w czasach pandemii), zarówno w skali społecznej, jak i indywidualnej, jako choroba niosąca za sobą poważne powikłania dotyczące wszystkich narządów i układów. Według ostatniego raportu OECD, nadwaga i otyłość dotyczy 57 proc. mieszkańców Polski (w USA aż 73 proc.).

Ponad 2,8 mln Polaków cierpi na cukrzycę typu 2 (ok. 90 proc. wszystkich przypadków cukrzycy). U większości z nich ta choroba jest uwarunkowana otyłością. Powikłania sercowo-naczyniowe, głównie zawały serca i udary mózgu, należą do najczęstszych przyczyn zgonów w populacji ogólnej, przy czym cukrzyca przyczynia się do połowy z nich.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Otyłość może negatywnie wpływać na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn

Długość życia otyłych pacjentów z cukrzycą a operacja bariatryczna

Coraz więcej dowodów potwierdza korzystny wpływ operacji bariatrycznej na długość życia osób dorosłych z otyłością. Omawiana praca Syna i wsp. była analizą opartą na możliwie dużej liczbie przypadków osób poddanych zabiegowi bariatrycznemu, oceniającą jego wpływ na długość życia pacjentów w porównaniu z otyłymi nieoperowanymi. Bardzo starannie dokonano selekcji prac objętych metaanalizą, tak aby materiał był porównywalny (z 1470 artykułów wybrano jedynie 16).

Do metaanalizy Syna i wsp. włączono 16 badań kohortowych i jedno badanie prospektywne (łącznie 174 772 uczestników). Były to obserwacje o wysokiej jakości pod względem doboru pacjentów, randomizowane, z grupami kontrolnymi. Porównywano śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny u osób z otyłością oraz z cukrzycą i bez niej, które przebyły operację metaboliczno-bariatryczną, z odpowiednimi grupami chorych niepoddanych zabiegowi.

Korzyści zdrowotne płynące z operacji bariatrycznej

Zastosowanie operacji bariatrycznej u otyłych wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka zgonu o 49,2 proc., a mediana oczekiwanej długości życia wydłużyła się o 6,1 lat. W analizie podgrup efekt leczenia był znacznie większy u osób z cukrzycą: mediana oczekiwanej długości życia wydłużyła się o 9,3 lat (7,1-11,8) w porównaniu z nieoperowanymi. U pacjentów bez cukrzycy przyrost oczekiwanej długości życia wynosił 5,1 lat (2,0-9,3).

Liczba pacjentów, którzy powinni być poddani leczeniu, aby zapobiec jednemu zgonowi (NNT) w ciągu 10 lat, wyniosła 8,4 (7,8-9,1) dla chorych na cukrzycę i 29,8 (21,2-56,8) dla osób bez cukrzycy. Efekty leczenia nie różniły się istotnie, bez względu na rodzaj operacji (obejście żołądka, regulowane opaski żołądkowe i rękawowa gastrektomia).

We wniosku stwierdzono, że chirurgia metaboliczno-bariatryczna zmniejsza śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny i wydłuża oczekiwaną długość życia wśród dorosłych z ciężką otyłością, ze stosunkowo niską liczbą NNT w ciągu 10 lat. Znacznie większe korzyści z zastosowania tej procedury odnoszą pacjenci z cukrzycą.

Chirurgia bariatryczna: korzyści przeważają nad kosztami

Otyłość jest poważną chorobą (kod w ICD E66), obarczoną licznymi powikłaniami, w tym cukrzycą. Wyniki omawianej metaanalizy Syna i wsp., opartej na bardzo dużym materiale (blisko 175 tys. pacjentów), jednoznacznie dowodzą, że chirurgia metaboliczno-bariatryczna u otyłych dorosłych wiąże się ze znacznym zmniejszeniem śmiertelności ogólnej (blisko o połowę) i wydłużeniem oczekiwanej długości życia o około 6 lat. Większe korzyści w zakresie tych parametrów odnoszą osoby z cukrzycą. Otyli chorzy z cukrzycą zyskują niemal dwukrotne wydłużeniem życia (o ponad 9 lat) niż osoby bez niej (5 lat). Niska liczba NNT, zwłaszcza u chorych z cukrzycą (tylko ok. 8), ale także u otyłych bez cukrzycy (ok. 30) wskazuje , że procedura ta ma rozsądne uzasadnienie. Biorąc pod uwagę wnioski z omawianej pracy, klinicyści i decydenci nie powinni wahać się, rozważając stosunek kosztów do korzyści dla zabiegów bariatrycznych u pacjentów z otyłością, zwłaszcza chorych na cukrzycę.

Źródło: Syn N.L., Cummings D.E., Wang L.Z., Lin D.J., Zhao J.J., Loh M., 
Koh Z.J., Chew C.A., Loo Y.E., Choo T.C., Kim G., So J.B., Kaplan L.M., 
Dixon J.B., Shabbir A.: Association of metabolic-bariatric surgery with long-term survival in adults with and without diabetes: a one-stage 
meta-analysis of matched cohort and prospective controlled studies with 174 772 participants. Lancet 2021; 397: 1830-1834.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Otyłość jest częstym skutkiem zaburzeń endokrynologicznych

“Oblicza Medycyny”. Otyłość - jak ją nowocześnie leczyć?