Odra groźna nie tylko dla dzieci. Przebieg choroby u dorosłych może być jeszcze cięższy

W Polsce wzrasta liczba przypadków zachorowań na odrę. Od kiedy w naszym kraju szczepienia przeciwko tej chorobie zakaźnej są obowiązkowe?

W Polsce obowiązkowe szczepienia przeciwko odrze wprowadzono w połowie lat 70. ub. wieku. Początkowo schemat szczepienia obejmował podanie pojedynczej dawki szczepionki. Natomiast od 1991 r. oprócz szczepienia podstawowego podaje się także drugą, tzw. przypominającą dawkę szczepionki u dzieci w wieku szkolnym.

Dziś, gdy o odrze stało się głośno, wielu rodziców boi się, że ta choroba może grozić ich dzieciom. Tymczasem wydaje się, że na ryzyko zachorowania bardziej narażeni mogą być dorośli, którzy dziś mają czterdzieści kilka lat.

W przypadku osób po 50. roku życia należy pamiętać, że lata ich wczesnego dzieciństwa przypadały na czasy, kiedy każdego roku rejestrowano od 70 tys. do nawet 200 tys. zachorowań na odrę. Stąd też większość osób, które dziś mają 50 lat lub więcej, przechorowała odrę i zyskała trwałą odporność. Natomiast co do osób, które dziś mają czterdzieści kilka lat, to sytuacja może być bardziej skomplikowana. Trzeba pamiętać, że wyszczepialność przeciwko odrze w pierwszych latach po wprowadzeniu obowiązkowego szczepienia nie była zbyt wysoka i dopiero z czasem sukcesywnie wzrastała. W XXI wiek weszliśmy z wszczepialnością na poziomie ponad 97 proc. populacji dzieci. Dziś te efekty wielu lat pracy psują nieodpowiedzialne działania ruchów antyszczepionkowych.

Czy odra może być bardziej groźna dla dorosłych, niż dla dzieci?

Odry nigdy nie należy lekceważyć, ponieważ powikłania, jakie może spowodować, bywają bardzo groźne dla zdrowia. Szacuje się, że nawet 30 proc. zachorowań przebiega z powikłaniami o różnym nasileniu. Najbardziej narażone na nie są dzieci do 5. roku życia i dorośli w wieku powyżej 20 lat, szczególnie osoby z deficytami odporności. Do najczęstszych powikłań odry zalicza się zapalenie ucha środkowego, które może prowadzić do utraty słuchu. W wyniku odry może rozwinąć się także ciężkie zapalenie płuc, ostre zapalenie mózgu, a także podostre stwardniające zapalenie mózgu, którego objawy mogą pojawić się nawet kilka lat po chorobie. Trzeba też pamiętać, że jedna na 1000 chorych osób umiera z powodu powikłań odry.

W jakiej sytuacji osoba dorosła powinna zatem rozważyć szczepienie przeciwko odrze?

W Programie Szczepień Ochronnych szczepienie przeciwko odrze osób dorosłych jest wymienione w grupie szczepień zalecanych. Na początek należy ustalić, czy pacjent w dzieciństwie był szczepiony lub chorował na odrę. To będzie możliwe, jeżeli posiadamy wgląd w dokumentację medyczną na temat przebytych chorób zakaźnych lub historię szczepień, zapisaną w książeczce zdrowia. W przypadku udokumentowania podania dwóch dawek szczepionki nie ma potrzeby powtarzania szczepienia ani podawania dawki przypominającej. Nie zawsze jednak uzyskanie takiej solidnej dokumentacji jest możliwe. Dlatego w razie wątpliwości warto oznaczyć poziom przeciwciał przeciwodrowych. W przypadku ich braku należy rozważyć szczepienie, które obejmuje podanie dwóch dawek skojarzonej szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce w odstępie 4 tygodnie lub dłuższym. W niektórych krajach szczepienia przeciwko odrze osób dorosłych są obowiązkowe. Tak jest np. Finlandii, gdzie szczepi się wszystkich poborowych idących do wojska.

ZOBACZ TAKŻE:

Szczepionka MMR: 10 szczepionkowych mitów