Odpowiedzialność prawna lekarza a polskie realia

Zdrowie i życie pacjentów należą do sfery najważniejszych dóbr chronionych i to właśnie w niej nieustannie działają lekarze. Tym samym 43 proc. medyków przyznaje, że obawia się śmierci pacjenta, a 38 proc. – postawienia mylnej diagnozy – tak wynika z badania dotyczącego zawodu lekarza i obaw z nim związanych, przeprowadzonego w ramach programu „RECEPTA na sukces w medycynie” przez firmę Gedeon Richter w marcu 2019 roku. W sytuacjach związanych z popełnieniem błędu medycznego, niezadowoleni pacjenci lub ich rodziny mogą dążyć do wyciągnięcia konsekwencji prawnych wobec lekarzy. I tak do otrzymania pozwu sądowego przyznaje się blisko 30 proc. medyków, a 34 proc. choć nie doświadczyło takiej sytuacji, zna innych lekarzy, których to spotkało¹.

W zależności od rodzaju popełnionego czynu czy zdarzenia, lekarze mogą ponieść jedną z trzech odpowiedzialności prawnych (ten sam czyn może skutkować poniesieniem wszystkich rodzajów odpowiedzialności):

• cywilną (odpowiedzialność majątkowa za czynność (zaniechanie) lekarza w sferze diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medyczną dostępną dla lekarza);
• karną (odpowiedzialność za czyn zabroniony przez ustawę w okresie jej obowiązywania, którego społeczna szkodliwość jest wyższa niż znikoma);
• zawodową (odpowiedzialność za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza).

"Odpowiedzialność prawna lekarzy ma szczególny charakter, warto więc, by poza wiedzą medyczną posiadali również tę, która dotyczy ich samych. Najlepiej, aby edukacja w tym zakresie rozpoczęła się już na etapie studiów, co pozwoli przyszłym medykom oswoić niepokój związany z tym tematem, jak i budować pewność siebie w kontakcie z pacjentem" – mówi mec. Monika Zboralska, radca prawny, ekspert programu „RECEPTA na sukces w medycynie”.

Niestety realia wyglądają zupełnie inaczej. Aż 80 proc. zapytanych lekarzy deklaruje, że studia nie dostarczyły im odpowiedniej wiedzy z zakresu prawa, jak i radzenia sobie z popełnianiem błędów lekarskich². To właśnie w odpowiedzi na ten fakt powstał projekt „RECEPTA na sukces w medycynie”, którego inicjatorem jest firma Gedeon Richter. Program zakłada przekazanie studentom kierunku lekarskiego praktycznej wiedzy oraz udzielenie im wsparcia m.in. w zakresie odpowiedzialności prawnej lekarza.

"W przypadku jakichkolwiek problemów z zakresu odpowiedzialności prawnej lekarz powinien jak najszybciej skontaktować się z wyspecjalizowanym prawnikiem i przekazać mu wszystkie najważniejsze informacje dotyczące sprawy. Warto też, by na co dzień przykładał szczególną wagę do regularnego i prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej. Jest ona podstawowym dowodem w sądzie oraz u ubezpieczyciela" – dodaje mec. Monika Zboralska.

Platformą integrującą działania realizowane w ramach projektu jest fanpage „RECEPTA na sukces”: www.facebook.com/Receptanasukceswfarmacji na Facebooku. Profil stanowi źródło rzetelnej wiedzy o projekcie oraz umożliwia dostęp do materiałów merytorycznych przygotowanych w ramach programu – „LEKSykonu prawnego”, czyli kompendium wiedzy o rodzajach odpowiedzialności prawnej lekarza oraz serię wideo tutoriali dotyczących prawa w medycynie i zarządzania stresem, m.in. w trudnych sytuacjach zawodowych.

^{1, 2} Badanie ABC Rynek i Opinia na zlecenie Gedeon Richter w ramach programu „RECEPTA na sukces w medycynie” – „Badanie dotyczące zawodu lekarza i obaw z nim związanych”, marzec 2019 r.

O Gedeon Richter Polska Sp. z o.o.

Gedeon Richter to jedna z największych firm sektora farmaceutycznego w Europie. Zajmuje się produkcją, badaniami i rozwojem leków. Gedeon Richter, jako inicjator programów z cyklu „RECEPTA na sukces”, ma na uwadze rozwój młodych osób, wkraczających na ścieżkę zawodową w obszarze farmacji i medycyny.