NIK: przez słabość instytucjonalną MZ nie wykorzystano 3,5 mld zł z Funduszu Medycznego

Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła wykonanie budżetu państwa w części przeznaczonej na zdrowie. Dysponentem tych środków jest Ministerstwo Zdrowia. Kontrolowany był także Fundusz Medyczny.

Nieprawidłowości przy windykacji środków za respiratory, budżet na zdrowie z oceną pozytywną

NIK oceniała środki na zdrowie z budżetu państwa pod względem legalności, celowości, rzetelności i gospodarności przy ich wydatkowaniu. Kontrolerzy sprawdzili m.in. proces windykacji środków za niedostarczone respiratory. Te nie zostały jeszcze w pełni odzyskane, a w samym procesie windykacji NIK stwierdziła nieprawidłowości. Polegały one na nierzetelnym działaniu związanym z odzyskiwaniem zaległej kwoty.

W całości jednak Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie sposób wydatkowania środków z budżetu państwa w części przeznaczonej na zdrowie przez Ministerstwo Zdrowia. Nieprawidłowości dotyczyły na przykład pokrywania z rezerwy celowej wydatków, które powinny być zaplanowane w budżecie czy niezaplanowania w budżecie środków na kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych.

W ustawie budżetowej na rok 2021 na zdrowie zaplanowano 12 923 896,0 tys. zł. W trakcie roku plan został zwiększony łącznie o kwotę 3 898 777,1 tys. zł. Wydatki w 2021 roku wyniosły natomiast 15 979 157,6 tys. zł i wydatki niewygasające na poziomie 696 584,3 tys. zł, co stanowiło 129 procent kwoty planowanej w ustawie budżetowej oraz 99,1 procent planu po zmianach. Wydatki były też wyższe o 161,1 procent od kwoty wydatkowej w 2020 roku, głównie w wyniku przelewów redystrybucyjnych w kwocie 5 235 190,0 tys. zł do Funduszu Medycznego i NFZ.

NIK oceniła negatywnie wykonanie planu finansowego Funduszu Medycznego

Jak stwierdziła NIK, w 2021 roku Fundusz Medyczny nie zrealizował czterech z ośmiu powierzonych mu zadań. To spowodowało, że na koniec roku uzbierała się bardzo wysoka kwota zamrożonych środków.

W planie finansowym Funduszu na 2021 rok ujęto przychody na poziomie 4 002 612,0 tys. zł. Koszty realizacji zadań wyniosły 848 789,0 tys. zł i były niższe od planowanych o 988 823,0 tys. zł. Fundusz przeznaczył środki m.in. na finansowanie leków w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych, finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej osobom poniżej 18 roku życia oraz finansowanie świadczeń udzielanych za granicą.

Stan Funduszu na koniec 2021 roku wynosił 3 354 854,5 tys. zł z czego 1 238,1 tys. zł przekazano na depozyty overnight, a 3 353 616,5 tys. zł na depozyty terminowe.

Połowa zadań Funduszu Medycznego nie została zrealizowana

W 2021 roku opracowano 9 wykazów leków niepodlegających finansowaniu w ramach Ratunkowego dostępu do technologii lekowych. Dla 7007 osób sfinansowano świadczenia opieki zdrowotnej poza granicami kraju oraz świadczenia opieki zdrowotnej dla osób poniżej 18 roku życia. Nie zrealizowane pozostały zadania z zakresu budowy, modernizacji lub doposażenia infrastruktury strategicznej i podmiotów leczniczych. Nie przeznaczono tez środków na zwiększenie skuteczności programów zdrowotnych, ani nie sfinansowano technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności.

Powodem braku realizacji tych zadań, jak podaje NIK, była konieczność zatrudnienia dodatkowych pracowników, czasochłonne opracowywanie i wdrażanie procedur oraz procedowanie wniosków o finansowanie technologii lekowych. W ocenie NIK brak realizacji zadań w ramach Funduszu Medycznego świadczy o słabości instytucjonalnej Ministerstwa Zdrowia. Według NIK, w 2021 roku realizowano przede wszystkim zadania z lat ubiegłych, a ich faktycznym wykonawcą był NFZ. Konsekwencją było zamrożenie 3,5 mld zł, które nie trafiły do systemu ochrony zdrowia. NIK oceniła to jako działanie niecelowe i niegospodarne, zwłaszcza w obliczu niedofinansowania systemu ochrony zdrowia i trwającej epidemii.

Fundusz Medyczny nie poprawił dostępu pacjentów do świadczeń

Zdaniem kontrolerów, wprowadzona ustawą o Funduszu Medycznym zmiana zasad finansowania ratunkowego dostępu do technologii lekowych, ponadlimitowych świadczeń opieki zdrowotnej dla osób poniżej 18 roku życia oraz świadczeń udzielonych poza granicami kraju, nie poprawiła dostępu pacjentów do tych świadczeń. W 2021 roku sfinansowano leki w kwocie 99 528,7 tys. zł, czyli o 49 655,6 tys. zł mniej niż w 2020 roku. Kwota przeznaczona na świadczenia dla osób poniżej 18 roku życia była wprawdzie wyższa niż w 2020 roku, ale znacznie niższa niż w 2019 roku. Zmniejszyła się także liczba świadczeń i pacjentów, którym sfinansowano leczenie za granicą.

Najwyższa Izba Kontroli we wnioskach pokontrolnych zaleciła natychmiastowe podjęcie realizacji wszystkich zadań w ramach Funduszu Medycznego.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Kolejne zawiadomienie NIK do prokuratury ws. respiratorów. Nieoficjalnie: handlarz bronią nie żyje

Rzecznik MZ o tzw. aferze respiratorowej: dziwne postępowanie NIK, nie było dostawcy “na cito”