MZ zapowiada elektroniczne bilanse zdrowia dzieci. Od kiedy?

• W 2023 roku bilanse zdrowia dzieci będą już elektroniczne - zapowiada MZ.
• W ocenie NIK opieka systemowa nad dziećmi z otyłością i nadwagą nie działa. Redukcja masy osiągana jest w przypadku jedynie kilkunastu procent takich pacjentów.
• Na wizytę u specjalisty dzieci zmagające się z takimi problemami muszą czekać nawet ponad rok, mimo że walka z otyłością jest teoretycznie jednym z priorytetów resortu zdrowia.

28 września posłowie z sejmowej Komisji Zdrowia rozpatrzyli informację Najwyższej Izby Kontroli dotyczącą kontroli dostępności profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi wynikającymi z otyłości i chorób cywilizacyjnych.

NIK: otyłość i nadwaga u dzieci to coraz większy problem

Raport NIK można podsumować krótko: otyłość i nadwaga u polskich dzieci to coraz większy problem, z którym resort zdrowia sobie nie radzi.

Robert Łukasz, wicedyrektor Delegatury NIK w Rzeszowie, prezentując raport NIK zwracał uwagę, że w ocenie Izby pomimo uznania otyłości za chorobę cywilizacyjną, a jej leczenia za jeden z priorytetów zdrowotnych Narodowego Programu Zdrowia, działania ministra zdrowia mające związek z prewencją i leczeniem nie doprowadziły do spadku ani nawet do zahamowania tempa wzrostu liczby dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała.

– W naszej kontroli stwierdziliśmy, że problemy z nadmierną masą występują u ok. 21,7 proc. dzieci. Aż 1/3 tej populacji cierpi na otyłość a 2/3 na nadwagę. Funkcjonujące rozwiązania w systemie ochrony zdrowia nie zabezpieczają potrzeb tej grupy. Nie ma w kraju jednolitych badań obejmujących całą populację dzieci pod kątem nadwagi i otyłości, stąd też brakuje pewnych danych ukazujących pełną skalę tego problemu - podkreślał wicedyrektor NIK.

Mierne wyniki POZ i AOS w walce z otyłością i nadwagą dzieci i młodzieży

Kontrola NIK ujawniła m.in., że w badanym okresie ponad połowa kontrolowanych placówek POZ nie wydała żadnych środków na rzecz działań profilaktycznych dedykowanych walce z nadwagą i otyłością. Zaś do redukcji masy ciała doszło jedynie w przypadku 15 proc. nieletnich pacjentów leczonych w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) i 13 proc. prowadzonych w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS).

W ocenie Izby w systemie ochrony zdrowia brak jest odpowiedniej liczby specjalistów, mogących udzielać świadczeń zdrowotnych dzieciom i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi, świadczenia w tym obszarze są niedoszacowane, metody terapii przestarzałe, a profilaktyka praktycznie nie istnieje.

Jak przekazał wicedyrektor, obowiązkowymi badaniami bilansowymi, będącymi głównym źródłem informacji o stanie zdrowia, umożliwiającymi także wczesne wykrywanie nadwagi albo otyłości, objęto w 2018 r. i 2019 r. tylko nieco ponad 60 proc. dzieci i młodzieży. Dla porównania jeszcze w 2013 r. ten odsetek wynosił nawet 90 proc.

W jego ocenie to pokazuje, że system opieki zdrowotnej nie zapewniał kompleksowej opieki pacjentom do 18. roku życia, w tym z nadmierną masą ciała.

Miłkowski: zdajemy sobie sprawę z wyzwań stojących wobec fali otyłości w kraju

Do prezentacji wicedyrektora NIK podczas posiedzenia komisji odniósł się wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski. Jak stwierdził, resort zdrowia ma świadomość, jak jeszcze dużo pracy w tym obszarze pozostaje przed nim.

– Problem wzrastającej liczby osób dotkniętych nadwagą i otyłością nie dotyczy tylko Polski, ale ma charakter powszechny w państwach wysoko uprzemysłowionych - tłumaczył i dodał, że faktycznie w związku z tym, że dokumentacja medyczna dotycząca omawianego obszaru nie jest jeszcze w pełni zinformatyzowana, MZ nie ma pełnego wglądu i możliwości monitorowania skuteczności podejmowanych działań w tym zakresie.

Dodał: - Planujemy w przyszłym roku przenieść na dokumentację elektroniczną realizację bilansów zdrowia dzieci. Dzięki temu zyskamy kompleksową informację, którą będziemy chcieli wykorzystywać do monitorowania stanu zdrowia, żeby mieć na bieżąco diagnozę - jak wygląda faktyczny stan. Dopiero po tej informacji będziemy mieć możliwość analizowania szczegółowo trendów i reagowania.

Wiceminister odniósł się również do informacji pokazującej, że tylko 60 proc. dzieci miało w ogóle wykonany bilans zdrowia. Przyznał, że resort zdrowia musi nad tym pracować, by to zmienić. - Po wprowadzeniu elektronicznych bilansów będziemy dokładnie widzieli, które podmioty osiągają dobre wyniki i w pełni realizują zadanie w tym zakresie, a które nie. W ten sposób będziemy mogli reagować promując te placówki, które są aktywne na tym polu, ale też promować negatywnie te, które tego nie robią - komentował.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Lekarze rodzinni: do gabinetów trafiają już 6-letnie otyłe dzieci

Miłkowski przypomniał, że od 2016 roku wdrażany jest Narodowy Program Zdrowia i obecnie trwa jego druga edycja na lata 2021-2025. W programie zaplanowano realizację zadania z zakresu zdrowia publicznego pod nazwą "Monitorowanie, wczesna diagnoza i interwencja w zakresie występowania nadwagi i otyłości oraz podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi w populacji dzieci". Ocenił, że wartością dodaną projektu jest przeprowadzenie badań z uwzględnieniem zmian behawioralnych wynikających z epidemii COVID-19.

Wiceminister zapowiedział, że planowana jest kampania edukacyjna skierowana do dzieci promująca m.in zdrową dietę i przypomniał, że resort zdrowia współpracuje z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie bezpłatnej dystrybucji owoców, warzyw oraz produktów mlecznych, a także w zakresie prowadzonych działań edukacyjnych.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Program „Oblicza Medycyny”: Otyłość dzieci i młodzieży: diagnostyka i czynniki ryzyka [WYWIAD WIDEO]

Kardiolog sportowy: trwałe zwalnianie dziecka z WF-u nie powinno mieć miejsca