Leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby: kluczowa jest zmiana diety

Polski pacjent nie jest dla lekarza partnerem, jeśli chodzi o leczenie chorób wątroby, a tym bardziej o ich profilaktykę. Wiedza Polaków na temat funkcji tego organu i zasad dbania o jego zdrowie jest znikoma. Tym bardziej, jeśli chodzi o niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby (NAFLD), mimo że jest ona uznawana obecnie za globalną epidemię. Według szacunków ekspertów może ona dotyczyć nawet 9 mln Polaków. Tymczasem 87 proc. ankietowanych nie ma w ogóle świadomości istnienia takiego schorzenia - wynika z badania IPSOS 2019.

Ból to rzadki objaw niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby

Zdaniem 56 proc. pytanych na problemy z wątrobą wskazuje ból brzucha, podczas gdy objawy NAFLD to:

• ogólne złe samopoczucie,
• zaburzenia snu,
• zmęczenie,
• zaburzenia koncentracji,
• brak apetytu.

Dyskomfort – nawet nie ból – w prawym podżebrzu jest rzadkim objawem. Nic więc dziwnego, że pacjenci nie zdają sobie sprawy z tego, że już mają problem. Tym bardziej, że 41 proc. ankietowanych nigdy nie poddawało się żadnym badaniom diagnostycznym związanym z wątrobą.

Co stanowi przyczynę chorób tego narządu? Respondenci najczęściej odpowiadają, że tłuste jedzenie i alkohol (podczas gdy chodzi przecież o chorobę niealkoholową). Spożycie cukru i siedzący tryb życia wymieniano znacznie rzadziej.

Brak wiedzy o schorzeniach wątroby jest groźny. Bo gdy NAFLD występuje wraz z cechami stanu zapalenia, może powodować włóknienie komórek wątroby, a w dalszej kolejności jej marskość, a potencjalnie nowotwór. Typowym pacjentem z NAFLD jest mężczyzna z otyłością brzuszną, cukrzycą typu 2, dyslipidemią, zespołem metabolicznym, rzadziej niedoczynnością tarczycy i przysadki, obturacyjnym bezdechem sennym. U kobiet (też chorują, choć rzadziej) może wystąpić zespół policystycznych jajników.

W leczeniu NAFLD kluczowa jest modyfikacja stylu życia

Jak zapobiegać niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby? Tak samo, jak chorobom serca czy cukrzycy typu 2: „W leczeniu NAFLD niezwykle ważna jest modyfikacja stylu życia, polegająca przede wszystkim na zmianie nawyków żywieniowych oraz zwiększeniu aktywności fizycznej - twierdzi Klaudia Wiśniewska, mgr dietetyki klinicznej z Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej w Warszawie. - W przypadku osób z nadwagą i otyłością konieczna jest stopniowa redukcja masy ciała (ok. 0,5 kg/ tydzień). Wykazano, że utrata przynajmniej 7 proc. wyjściowej masy ciała u tych osób powoduje zmniejszenie stłuszczenia i ogranicza proces zapalny w wątrobie. Duże znaczenie będzie miała również odpowiednia aktywność fizyczna, dostosowana do stanu zdrowia i możliwości chorego”.

Jaka dieta zapobiega NAFLD?

W diecie pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby należy dążyć do zmniejszenia jej energetyczności oraz zawartości w niej cukrów prostych i nasyconych kwasów tłuszczowych. Chorobie sprzyja wszechobecny syrop glukozowo-fruktozowy, dlatego warto uczulać pacjentów, by czytali etykiety produktów spożywczych i unikali zwłaszcza napojów słodzonych, pieczywa cukierniczego i dań typu instant.

Według dietetyczki Klaudii Wiśniewskiej najlepiej przebadanym sposobem odżywiania się, który może zapobiegać NAFLD i wspomagać jej leczenie, jest dieta śródziemnomorska, dla której charakterystyczna jest duża zawartość warzyw, produktów pełnoziarnistych i oliwy z oliwek z ograniczeniem mięsa oraz dodanego cukru. Taka dieta może przynieść efekty już po pół roku jej stosowania. Co interesujące, ryzyko rozwoju i progresji NAFLD zmniejsza regularne picie dwóch-trzech filiżanek kawy dziennie.

Mimo iż 41 proc. pytanych przez IPSOS wskazuje, że odpowiednia dieta jest warunkiem utrzymania wątroby w zdrowiu, nie implementują jej zasad do życia codziennego. Dowodzi tego choćby coraz większa powszechność otyłości, cukrzycy typu 2, a także i NAFLD. Nigdy więc dość czasu na edukację pacjenta w gabinecie lekarskim – ten wysiłek zaprocentuje w przyszłości.

PRZECZYTAJ TAKŻE: 

Kawa: już nie używka, ale czy lekarstwo?

Test z krwi wykryje niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby

Skóra informuje o zaburzeniach pracy wątroby