Kiedy zwolnienie ze składki zdrowotnej

Składka na ubezpieczenie zdrowotne z działalności gospodarczej musi być opłacana w stałej kwocie, niezależnie od wysokości przychodów. Zwolnienie z obowiązku opłacania składki przysługuje emerytom, u których emerytura nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia, a przychód z działalności — połowy kwoty najniższej emerytury. Opłacanie składki w wysokości nieprzekraczającej zaliczki na podatek dochodowy nie jest możliwe w przypadku pobierania emerytury, a ponadto wymagałoby posiadania umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności.

Wyliczenie kwoty do odprowadzenia

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. Wysokość składki nie jest zatem ustalana przez ZUS, lecz opiera się na danych ogłaszanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). W Dzienniku Urzędowym „Monitor Polski” z 28 stycznia br. prezes GUS ogłosił, że ww. wynagrodzenie wyniosło 4005,97 zł. Podstawę składki stanowi 75 proc. tej kwoty, czyli 3004,48 zł. Składka zdrowotna to 9 proc. podstawy, co daje 270,40 zł. Składka w tej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r. Wysokość składki podana przez czytelnika obowiązywała w roku ubiegłym.

Wyjątki dla emerytów i rencistów

Wysokość składki zdrowotnej, jaką muszą opłacać lekarze prowadzący praktyki prywatne, nie zależy więc od wysokości uzyskiwanych przychodów. Składka zależna od przychodu występuje w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umowy-zlecenia. Trzeba mieć to na uwadze, decydując się na pracę w charakterze lekarza kontraktowego. Od tej reguły występują jednak wyjątki przewidziane dla emerytów i rencistów oraz osób zaliczonych do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności.

Zwolnienie z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z tytułu działalności gospodarczej przysługuje tylko tym emerytom lub rencistom, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
1) pobierane przez nich świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia;
2) przychody z prowadzonej przez nich działalności nie przekraczają miesięcznie połowy kwoty najniższej emerytury.

Warunek drugi nie dotyczy tych, którzy nie wykazują przychodów, ponieważ opłacają podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Lekarze kontraktowi nie mogą jednak skorzystać z tego wyłączenia, ponieważ ich działalność nie jest wykonywana bezpośrednio na rzecz pacjentów, lecz na rzecz zatrudniających ich podmiotów leczniczych. Okoliczność ta wyklucza wybór opodatkowania w formie karty podatkowej.

Nieliczni uprzywilejowani

Kwota najniższej emerytury wynosi obecnie 831,15 zł. Ponieważ przychody czytelnika przekraczają połowę tej kwoty, nie może on skorzystać ze zwolnienia. By z niego skorzystać, musiałby osiągać przychody nieprzekraczające 415,57 zł miesięcznie, a jego emerytura nie mogłaby wynosić więcej niż 1680 zł. Jak widać, są to warunki dość wyśrubowane, które mogą spełnić osoby o naprawdę niewielkich dochodach.

Analogiczne zwolnienie przysługuje osobom zaliczonym do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, bez względu na wysokość pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego. Tu warto pamiętać, że orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy jest równoznaczne z orzeczeniem o umiarkowanym lub nieznacznym stopniu niepełnosprawności. Osoby te muszą jednak spełniać warunek drugi, a więc ich przychody z działalności gospodarczej nie mogą przekraczać połowy najniższej emerytury, chyba że opłacają podatek w formie karty podatkowej. Jeżeli przychody z działalności są jedynym źródłem ich przychodów, to osoby te mogą opłacać składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy.

PODSTAWA PRAWNA
1. art. 79, 81 ust. 2 oraz art. 82 ust. 8-10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
2. art. 4 ust. 1 pkt 11 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.