KE chce rozszerzyć badania przesiewowe w kierunku raka. Co się zmieni?

• Nowe zalecenie ma na celu zwiększenie liczby badań przesiewowych w kierunku raka piersi, jelita grubego i szyjki macicy, aby osiągnąć cel określony w europejskim planie walki z rakiem. Polega on na zaoferowaniu do 2025 r. takich badań przesiewowych dla 90 proc. osób, które się do nich kwalifikują.
• Unijny plan rozszerza grupę docelową badań przesiewowych w kierunku raka piersi o kobiety w wieku od 45 do 74 lat (obecnie jest to 50-69 lat).
• Badania przesiewowe mają też objąć trzy dodatkowe nowotwory: raka płuca, raka prostaty i raka żołądka.

W ramach unijnego programu badań przesiewowych w kierunku raka, będącego częścią europejskiego planu walki z rakiem, Komisja Europejska zaprezentowała we wtorek, 20 września, nowe podejście dotyczące diagnozowania nowotworów.

"Koncentrując się na wykrywaniu nowotworów na wczesnym etapie, proponowane zalecenie ma zwiększyć liczbę badań przesiewowych, by objąć nimi więcej grup docelowych i więcej rodzajów nowotworów" - przekazało w komunikacie przedstawicielstwo KE.

Nowotwory a badania przesiewowe. Cel: zwiększenie liczby badań

Celem nowego podejścia jest, by do 2025 roku 90 proc. osób w Unii Europejskiej, które kwalifikują się do badań przesiewowych w kierunku raka piersi, szyjki macicy i jelita grubego, otrzymało możliwość zrobienia takich badań. W nowym zaleceniu rozszerzono również zorganizowane badania przesiewowe populacji w kierunku raka, tak, aby obejmowały one nowotwory płuca, prostaty i – w pewnych okolicznościach – żołądka.

"Rak jest dla nas priorytetem zdrowotnym! W ciągu ostatnich dwóch lat COVID-19 odbił się negatywnie na profilaktyce, wykrywaniu i diagnozowaniu nowotworów. Szybsze wykrycie nowotworu może wiele zmienić – zwiększyć możliwości leczenia i uratować życie. Dlatego musimy wzmocnić badania przesiewowe w kierunku raka w całej UE. Dziś ponownie wykazujemy nasze zdecydowane i wspólne zaangażowanie w walkę z rakiem" - oświadczył cytowany w komunikacie wiceprzewodniczący ds. promowania europejskiego stylu życia Margaritis Schinas.

Przedstawicielstwo KE zaznaczyło, że dzięki nowym zaleceniom unijnym program badań przesiewowych w kierunku raka obejmie rodzaje nowotworów, które łącznie stanowią prawie 55 proc. wszystkich nowych przypadków diagnozowanych co roku w Unii.

Badania przesiewowe w kierunku raka piersi, raka szyjki macicy i raka jelita grubego: ważne zmiany

Nowe zalecenie ma na celu zwiększenie liczby badań przesiewowych w kierunku raka piersi, jelita grubego i szyjki macicy, aby osiągnąć cel określony w europejskim planie walki z rakiem. Polega on na zaoferowaniu do 2025 r. takich badań przesiewowych dla 90 proc. osób, które się do nich kwalifikują. Unijny plan rozszerza grupę docelową badań przesiewowych w kierunku raka piersi o kobiety w wieku od 45 do 74 lat (obecnie jest to 50-69 lat).

CZYTAJ TEŻ: Rak piersi: będzie bezpłatna mammografia także dla kobiet 70 plus?

Oprócz tego wprowadza zalecenie, aby w celu wykrycia raka szyjki macicy przeprowadzano badania na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) u kobiet w wieku od 30 do 65 lat przynajmniej co 5 lat, z uwzględnieniem statusu szczepień przeciwko HPV.

CZYTAJ TEŻ: Pilotaż testu HPV-DNA: bliżej przełomu w profilaktyce raka szyjki macicy

Wzywa również do przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego w kierunku raka jelita grubego u osób w wieku 50-74 lat za pomocą badania kału metodą immunochemiczną w celu określenia ewentualnych badań następczych w formie endoskopii/kolonoskopii.

CZYTAJ TEŻ: Test FIT pomaga wykryć raka jelita grubego. Może zwiększyć zgłaszalność na badania przesiewowe tego nowotworu

Badania przesiewowe mają objąć też trzy dodatkowe nowotwory

W komunikacie wyjaśniono, że w oparciu o najnowsze dowody i metody w zaleceniu rozszerzono zorganizowane badania przesiewowe w kierunku trzech dodatkowych nowotworów:

• badanie w kierunku raka płuca u osób, które obecnie dużo palą, oraz u ekspalaczy w wieku 50-75 lat;
• badanie w kierunku raka prostaty u mężczyzn w wieku do 70 lat na podstawie testu na antygen gruczołu krokowego oraz badania metodą obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) jako badania następczego,
• badania przesiewowe na obecność Helicobacter pylori oraz nadzór nad przednowotworowymi zmianami patologicznymi żołądka w miejscach o wysokiej zachorowalności na raka żołądka i wysokim współczynniku umieralności.

Po przyjęciu nowego podejścia przez Radę, zalecenie zastąpi to obecnie funkcjonujące, które zostało opracowane w 2003 roku.

W 2020 r. w Unii Europejskiej chorobę nowotworową zdiagnozowano u 2,7 mln osób

Jak przekazało przedstawicielstwo KE, szacuje się, że w 2020 r. w Unii Europejskiej chorobę nowotworową zdiagnozowano u 2,7 mln osób. Co więcej, co drugi obywatel UE zachoruje na raka w ciągu swojego życia, co będzie miało długotrwały wpływ na jakość życia tych osób, a ze wszystkich chorujących na nowotwory przeżyje tylko połowa.

W opublikowanym w 2017 r. sprawozdaniu z realizacji zalecenia z 2003 roku oraz w europejskim przewodniku na temat poprawy jakości kompleksowego zwalczania chorób nowotworowych wskazano przyszłe wyzwania i potrzeby. W lutym 2021 r. Komisja przedstawiła europejski plan walki z rakiem, który jest głównym priorytetem Komisji pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen w dziedzinie zdrowia i kluczowym filarem silnej Europejskiej Unii Zdrowotnej. Poprawa wczesnego wykrywania jest jednym z czterech kluczowych obszarów tego planu.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Prawie połowę zgonów z powodu raka można przypisać czynnikom ryzyka, którym da się zapobiec [BADANIA]