Jak wspierać rozwój wzroku u noworodka?

Wzrok niemowlaka kształtuje się przez kilka pierwszych miesięcy jego życia. Jego oczy potrzebują ćwiczeń, by zacząć widzieć prawidłowo. O tym, jak i co widzi dziecko oraz o sygnałach, które powinny wzbudzić czujnoœść opowiada dr Andrzej Styszyński, okulista i ekspert Krajowej Rzemieœlniczej Izby Optycznej.

Noworodek w pierwszych czterech tygodniach życia widzi– ok. 5 proc. tego, co osoba dorosła.Dobrze widzi przedmioty znajdujące się w odległośœci 20-30 cm od swojej twarzy (np. twarz pochylającej się nad nim mamy czy taty). Wszystko, co znajduje się w dalszej odległośœci jest rozmyte – przypomina patrzenie przez półprzezroczystą szybę. Jednak jego wzrok rozwija się w bardzo szybkim tempie. Z miesiąca na miesiąc poprawia się także jego ostroœść widzenia – - u tygodniowego dziecka jest on ona ok. 30 razy gorsza niż u osoby dorosłej.

"„Oczy i mózg już od poczęcia rozwijają się razem tworząc niejako jeden organ widzenia - – to mózg tworzy obrazy, ale oczy są narzędziem ludzkiego widzenia”" - – tłumaczy dr Andrzej Styszyński, okulista i ekspert Krajowej Rzemieśœlniczej Izby Optycznej. "„Pod koniec drugiego miesiąca ciąży dziecko ma już właœściwie wykształcone wszystkie elementy gałki ocznej”" – dodaje dr Styszyński. 

Co i jak widzi niemowlak? 

W pierwszym miesiącu życia noworodek widzi lepiej to, co znajduje się na obrzeżach pola widzenia niż w centrum. Ok. 2-3 miesiąca zaczyna nawiązywać kontakt wzrokowy z rodzicami i reagować na niego np. uœśmiechając się. W tym czasie pojawia się także widzenie stereoskopowe – zdolnoœść obu oczu do równoczesnego widzenia tego samego, czyli np. dziecko nie musi już poruszać główką, by śœledzić poruszający się przedmiot. Wzrasta  zdolnoœść widzenia szczegółów. Pełną gamę kolorów dziecko pozna do 4-go  miesiąca życia, stanie się także wrażliwe na odcienie szarośœci czy pastele barwy. Natomiast do ósmego miesiąca życia maluszka – jego ostrośœć wzroku poprawi się aż ośœmiokrotnie.

Trening dla oczu

Oczy dziecka potrzebują ćwiczeń, by zacząć widzieć prawidłowo: "„Zarejestrowanie obrazu przez oczy dziecka nie wystarczy - – jego mózg musi go jeszcze zinterpretować, a tego uczy się przez wiele miesięcy" -” – mówi œla dr Andrzej Styszyński.

Zabawki mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój dziecka, w tym także na rozwój jego wzroku, jednak należy je właśœciwie dobrać W pierwszych czterech tygodniach życia niemowlak nie rozpoznaje wszystkich kolorów. Dlatego, najlepszym treningiem dla miesięcznego dziecka będzie zabawa przedmiotami o kontrastowych barwach – - zabawki powinny mieć duże i kontrastowe wzory jak biało-czarne kropki czy szerokie pasy.  

W drugim miesiącu życia uwagę maluszka przykuwają już jednolite, ale intensywne kolory. Dobrym pomysłem będzie wówczas zawieszenie nad jego łóżeczkiem np. dużych figur geometrycznych w wyrazistych kolorach, takich jak: czerwony, żółty czy zielony.
W 3-6 miesiącu życia, dziecko chętnie obserwuje wyrzucane przez siebie zabawki – w tym czasie uczy się przewidywać, gdzie znajdzie się za chwilę poruszający się przedmiot. Ponadto poznaje w ten sposób związki przyczynowo-skutkowe (kolorowe, piszczące albo grzechotki,  karuzela z poruszającymi się zabawkami nad łóżeczkiem). 

Zabawki manipulacyjne, czyli takie w których trzeba wykazać się koordynacją wzrokowo-ruchową (coœ nacisnąć, przekręcić etc.), można zaproponować dziecku ok. 7 miesiąca życia – do tego czasu wzrok malca wyostrza się do tego stopnia, że jest ono w stanie zauważyć nawet mały szczegół na zabawce. Oglądanie i dotykanie różnych przedmiotów to dla dziecka najlepsza lekcja widzenia.  

Kiedy wizyta u specjalisty?

„"Jeœli dziecko nie zezuje, prawidłowo reaguje na to, co dzieje się w otaczającej go rzeczywistośœci to pierwsze badanie u specjalisty powinno odbyć się ok. 3-go roku jego życia. Jeœli natomiast rodzice mają wadę wzroku, wówczas – nawet jeśœli maluch nie zezuje i reaguje prawidłowo – jego narząd wzroku powinien być zbadany ok. 12 miesiąca życia" -  – radzi dr Andrzej Styszyński.

W przypadku stwierdzenia wady wzroku, okulista lub optometrysta, może zalecić noszenie okularów – nawet kilkumiesięcznemu dziecku. To szansa na wczesne skorygowanie wady wzroku.