Jak usunąć skutki złej kontroli czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Prof. Jarosław D. Kasprzak przedstawia i komentuje przypadek pacjenta ze zdiagnozowaną niestabilną dławicą piersiową.
PRZYPADEK KLINICZNY
Mężczyzna, 58 lat, aktywy fizycznie, mąż pielęgniarki, palący papierosy, dotąd nie interesował się stężeniem swego cholesterolu. Od kilku tygodni wyraźnie gorzej się czuje, przy wysiłku doznaje uczucia „zatykania” i ucisku za mostkiem. Pomaga mu nitrogliceryna w sprayu.
Diagnostyka na oddziale kardiologicznym
- RR 160/95 mm Hg, HR 62/min., TGA 150 mg/dl, LDL-C 140 mg/dl;
- EKG bez cech niedokrwienia, stężenie troponiny prawidłowe, wybitnie dodatnia próba wysiłkowa.
Wyniki badania echokardiograficznego
- LV 45, LA 42, Ao 26, IVS 11, PW 11 (MM);
- lewa komora — hipokinaza koniuszkowa, mała niedomykalność mitralna, aorta nieposzerzona, osierdzie bez płynu, frakcja wyrzutowa 55 proc.
Ocena kliniczna
Pacjent miewa podwyższone RR: bywa 150, rzadko 160/85-95 mm Hg.
Zasugerowano konieczność koronarografii.
Diagnoza: niestabilna dławica piersiowa.
Koronarografia i dalsze postępowanie:
W koronarogramie: 90 proc. zwężenia w proksymalnym odcinku GPZ, FFR 0,70. Implantowano stent naczyniowy DES 3,5/18 mm, zabieg przebiegł bez powikłań.
Przebieg leczenia farmakologicznego
- Wyjściowo: peryndopryl 5 mg, atorwastatyna 10 mg (nieregularnie). Przy przyjęciu do szpitala w celu przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI): peryndopryl 10 mg, atorwastatyna 20 mg, amlodypina 5 mg, ASA 75 mg, klopidogrel 75 mg. Efekty: RR 130/85 mm HG, LDL-C — 130 mg/dl.
- Chory wypisany do domu, bez dławicy. Wrócił czynnie do pracy, ale twierdzi, że ma za dużo tabletek. Nie chce być postrzegany jako chory.
- Miesiąc po PCI modyfikacja schematu terapeutycznego: peryndopryl 10mg + atorwastatyna 20 mg + amlodypina 10 mg w leku hybrydowym typu SPC, ASA 75 mg, klopidogrel 75 mg. Efekty: RR 125/80 mm Hg, LDL-C— 90 (+dieta)
- Trzy miesiące po PCI — intensyfikacja: peryndopryl 10 mg + atorwastatyna 40 mg + amlodypina 10 mg w leku hybrydowym typu SPC, ASA 75 mg, klopidogrel 75 mg. Zalecono staranną dietę typu śródziemnomorskiego i źywność funkcjonalną — sól niskosodowa. Efekty: RR 125/75 mm Hg, LDL-C— 52.

Wybór leku trójskładnikowego ułatwił współpracę z pacjentem
Badanie WOBASZ II z 2019 r. pokazało, że w Polsce 2 na 3 pacjentów z nadciśnieniem ma współistniejącą hipercholesterolemię. Polscy i światowi eksperci alarmują, że kontrola czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych dodatkowo pogorszyła się w czasie pandemii COVID-19. Dane mówią o spadku aktywności fizycznej o 27 proc., średnim wzroście masy ciała o 2 kg i 3-4-krotnym wzroście ryzyka sercowo-naczyniowego.
W przedstawionym przeze mnie przypadku pacjenta zarówno kontrola ciśnienia tętniczego, jak i lipidów nie była optymalna, co z pewnością przyspieszyło rozwój choroby wieńcowej i tylko kwestią czasu był zawał mięśnia sercowego. Na szczęście udało mu się zapobiec poprzez udany zabieg rewaskularyzacji wieńcowej. Skuteczna interwencja nie zwalnia nas jednak z optymalizacji leczenia farmakologicznego u tego chorego, który stał się pacjentem z przewlekłym zespołem wieńcowym.
U chorego z takim rozpoznaniem optymalny zakres kontroli CT dla większości pacjentów będzie wynosił 120-129/70-79 mm Hg. Łącząc zalecane w wytycznych grupy leków prewencyjnych ze skutecznością hipotensyjną, niewątpliwie pierwszym wyborem będzie inhibitor konwertazy angiotensyny. Nie są mi znane żadne stanowiska eksperckie, które wysuwałyby sartany przed ACEI w jakimkolwiek zastosowaniu prewencyjnym. Warto zauważyć, że obok intensywnej terapii hipolipemizującej, właśnie zastosowanie nowoczesnych tkankowych ACEI, takich jak perindopril, daje szansę na regresję blaszek miażdżycowych. Dowody przyniosły nam wyniki badań klinicznych, które dokumentują bardzo dobrą synergię połączenia perindoprylu z atorwastatyną, procentującą silną redukcją ryzyka związanego z kolejnymi incydentami wieńcowymi czy nagłym zgonem sercowym.
W świetle wytycznych, w pierwszym kroku powinniśmy leczyć omawianego pacjenta dwoma lekami hipotensyjnymi, więc do ACEI dodajemy antagonistę wapnia, np. amlodypinę. Połączenie perindopril-amlodypina zostało bardzo dobrze przebadane w dużym, prospektywnym badaniu ASCOT, które doczekało się już 16-letniej obserwacji. Dodanie atorwastatyny do tych dwóch leków dawało lepsze wyniki i silniejszą ochronę dodaną niż połączenie statyny z beta-adrenolitykiem i tiazydem, czyli lekami ocenianymi w drugim ramieniu badania.
Próbą ułatwienia współpracy z pacjentem był wybór leku trójskładnikowego, zawierającego w jednej tabletce perindopril, atorwastatynę i amlodypinę. Podsumowując, kluczem do sukcesu terapeutycznego jest nie tylko optymalny wybór leków, ale też zaproponowanie choremu jak najmniejszej liczby tabletek, co umożliwiają leki złożone i leki hybrydowe. Nie zapominamy także o zaleceniach prozdrowotnej modyfikacji diety i stylu życia!
Źródło: Puls Medycyny