Jak przestrzegane są prawa osób z zaburzeniami psychicznymi [RAPORT RPP]

W 2020 roku Departament ds. Zdrowia Psychicznego w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta podjął ponad 10 tysięcy różnego rodzaju spraw, których celem była pomoc osobom w kryzysie psychicznym.

Mimo utrudnień w realizacji ustawowych zadań, co było spowodowane pandemią, pracownicy biura RPP rozpatrzyli ponad 600 skarg, niemal 4000 zapytań i zgłoszeń, które nie były skargami. Ponadto 5700 razy podejmowali działania z własnej inicjatywy, a ich celem było edukowanie pacjentów oraz weryfikacja przestrzegania ich praw.

“Działania z inicjatywy własnej są niezmiernie ważne, pacjenci z problemami psychiatrycznymi, ze względu na stan swojego zdrowia oraz przebywanie w zamkniętym szpitalu, nie są w stanie upomnieć się o swoje prawa” – czytamy w komentarzu RPP.

W 2020 r. w obszarze zdrowia psychicznego, @RzeczPacjenta podjął ponad 10 000 spraw. Dużo z nich dot. braku możliwości kontaktu telefonicznego i osobistego z pacjentami leczonymi w szpitalach czy doręczania rzeczy osobistych i żywności.👉 Więcej w Raporcie https://t.co/vwrdBV5e30

— Rzecznik Praw Pacjenta (@RzeczPacjenta) June 17, 2021

Skargi rozpatrzone przez rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego w 2020 r.

Jak wynika z raportu z działań podejmowanych przez Departament ds. Zdrowia Psychicznego, w tym rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego, w 2020 r. rzecznicy rozpatrzyli łącznie 651 spraw skargowych. Kwestii uregulowanych w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dotyczyły 402 skargi, a w oparciu o przepisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego rzecznicy rozpatrzyli 249 skarg. W przypadku 18 proc. skarg stwierdzono ich zasadność, tj. naruszenie jednego lub kilku praw pacjenta.

Wśród 402 skarg dotyczących kwestii uregulowanych w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, znaczna liczba skarg dotyczyła prawa pacjenta do:

• świadczeń zdrowotnych (258 skarg),
• poszanowania intymności i godności (70 skarg),
• do informacji (28 skarg),
• do dokumentacji medycznej (24 skargi),
• prawa do depozytu rzeczy wartościowych (22 skargi).

W 2020 r. rzecznicy rozpatrzyli 249 skarg w oparciu o przepisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, najwięcej z nich dotyczyło:

• przyjęcia i leczenia bez zgody w szpitalu psychiatrycznym (51 skarg),
• stosowania przymusu bezpośredniego zgodnie z określonymi zasadami (47 skarg),
• wypisania ze szpitala osoby przebywającej w niej bez zgody (29 skarg),
• wypisania ze szpitala psychiatrycznego osoby leczonej za zgodą (26 skarg).

Wnioski rozpatrzone przez Departament Zdrowia Psychicznego, w tym rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego w 2020 r.

W 2020 r. DZP i rzecznicy przyjęli łącznie 37 733 zgłoszenia o charakterze wniosku.

Największa liczba wniosków w zakresie przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dotyczyła prawa do świadczeń zdrowotnych (1081 wniosków), kolejno prawa do informacji o swoim stanie zdrowia (651 wniosków), prawa do tajemnicy informacji (286 wniosków), a także prawa do wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń (146 wniosków).

W obszarze związanym z przepisami ustawy o ochronie zdrowia psychicznego najwięcej wniosków dotyczyło:

• wypisania ze szpitala osoby przebywającej w nim bez zgody (575 wniosków),
• wypisania ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej w nim za zgodą (385 wniosków),
• przyjęcia i leczenia w szpitalu psychiatrycznym bez zgody (267 wniosków).

Znaczna liczba wniosków dotyczyła zapewnienia pacjentowi dostępu do informacji prawnej, wskazania przysługujących środków prawnych dotyczących innych przepisów prawa niż określonych w wymienionych wyżej ustawach, w 2020 r. było ich łącznie 482.

“Wskazać tu należy przede wszystkim na akty prawne regulujące sytuację osób przebywających w szpitalu na mocy orzeczenia sądowego o zastosowaniu środka zabezpieczającego czy też pacjentów małoletnich kierowanych do szpitali psychiatrycznych na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich” - zaznaczono w raporcie.

Własne inicjatywy rzeczników praw pacjenta oceniające przestrzeganie praw pacjentów

W 2020 r. rzecznicy podjęli ogółem 5704 inicjatywy oceniające przestrzeganie praw pacjentów, w szczególności kierowane były do pacjentów:

• wobec których zastosowano przymus bezpośredni (268 działań/19 naruszeń),
• przyjętych do szpitala psychiatrycznego bez zgody (202 działania/12 naruszeń),
• przebywających w szpitalu na mocy orzeczenia sądowego o zastosowaniu środka zabezpieczającego (233 działania/14 naruszeń),
• niezdolnych do wyrażania zgody lub stosunku do przyjęcia albo leczenia (64 działania/0 naruszeń).

Ponadto 4937 działań dotyczyło ogółu pacjentów i wiązało się m.in. z:

• warunkami pobytu,
• zapewnieniem bezpieczeństwa i odpowiedniej opieki pacjentom w tym szczególnym czasie epidemicznym, czy też
• dostępem do informacji o swoim stanie zdrowia i prawach pacjenta.

W wyniku inicjatyw własnych rzecznicy stwierdzili ogółem nieprawidłowości w realizacji praw pacjenta w 273 przypadkach.

Źródło: RPP

PRZECZYTAJ TAKŻE: ZUS: w 2020 r. o 21,3 proc. wzrosła liczba zaświadczeń wystawionych z powodu depresji

Min. Niedzielski: dziś jest 260 zespołów środowiskowej opieki dla dzieci i młodzieży; docelowo ma ich być ok. 380

Min. Niedzielski: budujemy kompleksowy model opieki psychiatryczno-psychologicznej nad dzieckiem