Jaki był 2022 r. dla branży farmaceutycznej? Irena Rej o niespełnionych oczekiwaniach w dziedzinie legislacji

Fundusz Medyczny do poprawki

Po dwóch latach od wejścia w życie ustawy o Funduszu Medycznym okazało się, że trzeba ją nowelizować, ponieważ zapisy w uchwalonym kształcie nie zafunkcjonowały w praktyce. Naszym zdaniem, główne przyczyny tego stanu to chaotyczne procedowanie ustawy w 2020 r. Cieszymy się, że złożone przez nas uwagi zostały w większości zaakceptowane. Szkoda, że badania genetyczne są przeznaczone tylko dla dzieci do lat 18 i brak jest kryteriów do wycofania leku z terapii, która potem miała być kontynuowana na koszt producenta.

Kolejny problem to próba przerzucenia na producenta leku obowiązku finansowania kuracji od momentu, kiedy Ministerstwo Zdrowia zrezygnuje z niej na podstawie tzw. braku efektów terapeutycznych. Ustawodawca nie podał kryteriów. Zapis taki skutecznie odstraszył firmy od przedstawiania propozycji swoich leków.

Poprawki Senatu do ustawy o Funduszu Medycznym, niestety, nie zostały przyjęte. Próba połączenia środków Funduszu Medycznego z całkowitym budżetem refundacyjnym oraz czarna lista terapii niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL są nie do przyjęcia.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Ustawa o Funduszu Medycznym z podpisem prezydenta

Ustawa refundacyjna bez konsensusu

Ta bardzo potrzebna i trudna ustawa już od momentu jej przedstawienia stronie społecznej w 2021 r. nie może uzyskać minimalnego konsensusu między stroną rządową a społeczną. Pierwsze 1240 uwag wskazywało jasno, że ustawę należy pisać od nowa.

Niestety, zaczęto przy niej manipulować poprzez dopisywanie nowych punktów, nie informując o tym oficjalnie strony społecznej. Jak można się było spodziewać, cała branża jednym głosem sprzeciwiła się głosowaniu tej ustawy przez Sejm. W tym roku nic się już nie będzie dalej działo, prace zostały przełożone na rok 2023.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Nowela ustawy o refundacji. Krzyżanowski o rezygnacji z “korytarzy cenowych” i innych zmianach

Nadzór farmaceutyczny 
nie idzie w parze z diagnostyką

Ustawa Prawo farmaceutyczne ma za sobą już długą tradycję i faktycznie jej nowelizacja byłaby bardzo potrzebna. Zaopiniowaliśmy tę ustawę, uwagi przesłaliśmy do GIF, ale najbardziej bulwersującą sprawą była „wrzutka” o opodatkowaniu 0,02 proc. od obrotu całej branży, począwszy od producenta, poprzez hurt i kończąc na aptekarzu. Pozyskane w ten sposób pieniądze miałyby posłużyć do rozbudowania cyfryzacji, jak również dołączenia do GIF-u laboratoriów diagnostycznych.

Zarówno jeden, jak i drugi pomysł są kompletnie nie do przyjęcia, ponieważ branża płaci już ogromne podatki za wiele czynności. Natomiast dołączenie laboratoriów diagnostycznych do nadzoru farmaceutycznego jest nie do zaakceptowania. Nadzór farmaceutyczny jest już obecnie mało wydolny w zakresie kontrolowania 12 tysięcy aptek, kilkuset hurtowni i producentów. Diagnostyka laboratoryjna to oddzielna gałąź, która powinna mieć oddzielna jednostkę nadzorującą, tym bardziej, że liczba laboratoriów sięga ponad 3 tys. jednostek. Odmienność spraw i zagadnień farmacji i diagnostyki medycznej jest nie od porównania. Jesteśmy za dobrym i silnym nadzorem farmaceutycznym, jak i oddzielnym nadzorem nad diagnostami, a nie tworzeniem hybrydy, która będzie niewydolna.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Działanie inspekcji farmaceutycznej wymaga zmian - GIF przygotował strategię na lata 2023-2026

Kolejnym projektem, który na szczęście również nie został uchwalony ze względu na protest całej branży, w tym także branży farmaceutycznej, była ustawa o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa. Mamy nadzieję że w 2023 r. wrócimy do sprawy przy pełnym udziale wszystkich zainteresowanych.

Marża hurtowa wymaga zmiany

Od kilkunastu lat marża hurtowa i apteczna pozostają niezmienione, mimo wielokrotnych wystąpień branży w tej sprawie, jak również szalejącej inflacji, dochodzącej do 20 proc. Nie zrealizowano tego postulatu, mimo że proponowaliśmy zajęcie się tym tematem w oddzielnej nowelizacji, nie czekając na DNU-R. Co prawda, w proponowanej nowelizacji zapis ten jest umieszczony, niemniej jednak ustawa może być procedowana w pierwszym kwartale 2023 roku. Są poważne obawy, że nieuwzględnienie tego postulatu może w dużym stopniu zaważyć na jakości działań w zakresie szybkości dostaw leków do aptek.

Nowa tradycja: „wrzutki” w ustawach

Specjalnością legislacji w roku 2022 było tzw. podrzucanie tematów do nowelizacji w ustawach, do których kompletnie merytorycznie nie pasowały. To bardzo niedobry obyczaj. Oto przykłady:

• Projekt ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej — zawiera tzw. badania jakościowe (art. 119).

W ustawie o pielęgniarkach i położnych dopisano rozdział o badaniach jakościowych (konkretnie art. 119 a). Zobowiązuje on strony do terminowego przekazywania wyników badań, jak i dostarczania wszelkich informacji dotyczących badań jakości w terminie 30 dni. Jest to termin nierealny zarówno dla branży, jak i urzędów, a jego niedotrzymanie jest zagrożone niebotyczną karą finansową do 300 000 zł.

• Projekt ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty — zmienia zasady finansowania publicznego systemu ochrony zdrowia.

Przesunięcie pieniędzy z funduszy Ministerstwa Zdrowia i Funduszu Medycznego do NFZ wywołało prawie trzęsienie ziemi. Przedłożony projekt w zasadniczy sposób zmienia zasady finansowania publicznego systemu ochrony zdrowia. Doprowadzi to do trwałego ograniczenia przestrzeni na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Nowelizacja ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z podpisem prezydenta. Co zmienia dla lekarzy?