Eksperci: RDTL to ratunek, który z definicji nie ma prawa wykluczać

• Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że od stycznia 2021 r do końca sierpnia 2022 na finansowanie leków w ramach procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych (RDTL) wydano ponad 197 mln złotych. W tym czasie dostęp do świadczeń otrzymało 3 046 pacjentów, w tym 401 dzieci.
• W ocenie ekspertów, aby procedura ta lepiej funkcjonowała, wymaga usunięcia kilku barier, w tym przepisów regulujących wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL.

O tym, jak poprawić funkcjonalność procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych, rozmawiano 2 lutego podczas debaty Rady Ekspertów ds. Onkologii Medycznej Racji Stanu.

Procedura na ratunek musi działać błyskawicznie

Przypomnijmy. Procedura ratunkowego dostępu do technologii lekowych (RDTL) umożliwia finansowanie leczenia osób, u których wykorzystano już wszystkie dostępne, refundowane metody. Najczęściej chodzi o choroby nowotworowe i hematologiczne.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Minister zdrowia: sprawdzimy, czy mechanizm RDTL nie jest nadużywany

Dr n. med. Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, zwrócił uwagę, że procedura ratunkowego dostępu do technologii lekowych nie działa tak, jak tego oczekują pacjenci i lekarze. - W jej nazwie użyto hasła “na ratunek”, to powinno oznaczać, że pacjent dostaje możliwość szybkiego otrzymania leku, który daje mu szansę na dalsze życie. Jednak w praktyce wydanie zgody na lek często trwa zbyt długo w stosunku do potrzeb chorego - komentował.

Prezes PUO zaznaczył, że kolejny problem, jaki pojawia się w ramach RDTL, dotyczy terapii z listy leków innowacyjnych, które rozpoczynają proces przenoszenia do normalnych programów lekowych. - Mówię o lekach, z których korzysta już część pacjentów. Gdy taki lek trafi do oceny w AOTMiT i proces jego przenoszenia zostanie uruchomiony, pojawia się moment, w którym już nie można go przepisać chorym w ramach RDTL. W mojej ocenie ta przerwa nie powinna mieć miejsca - ocenił.

Eksperci: trzeba przyspieszyć przechodzenia danego leku z RDTL do programów lekowych

Odnosząc się do tych kwestii, dyrektor Wydziału Oceny Technologii Medycznych w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Joanna Parkitna przyznała, że kiedy proces przyznawania RDTL był w Agencji, to musiał się on zakończyć w ciągu miesiąca. - Dziś o dostępie do leku w ramach tej procedury ratunkowej decydują dyrektorzy szpitali. To od nich zależy, jak długo pacjent czeka na wydanie zgody na przyznanie leku. Wiem, że niektóre szpitale wprowadziły bardzo szerokie postępowanie w tym zakresie. Zwoływane są konsylia lekarzy, co jak rozumiem ma związek z bezpieczeństwem decyzji. Dlatego to może dziś wyglądać bardzo różnie w poszczególnych podmiotach, ale to nie zależy ani od AOTMiT, ani od MZ - wyjaśniała.

Parkitna, odnosząc się do przeskoku, który faktycznie ma miejsce w sytuacji, gdy pojawia się postulat dotyczący przeniesienia danego preparatu do programu lekowego, wskazała, że jego likwidacja wymaga zmian legislacyjnych. Przyznała, że Agencja również sygnalizowała ten problem i jest przekonana, że resort zdrowia już nad pracuje nad tym, by przyspieszyć model przechodzenia danego leku z RDTL do normalnych programów lekowych.

Wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL. To trzeba zmienić

Irena Rej, prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska, zwróciła uwagę, że kolejny problem, jaki wiąże się z RDTL to fakt, że szpitale boją się występować o tę procedurę, bo nie wiedzą, kiedy otrzymają zwrot związanych z nią kosztów. - Te zwroty powinny być systemowo zapewnione. Kolejna rzecz, o której mówimy od początku wejścia RDTL do Funduszu Medycznego, to kwestia tzw. listy negatywnej. Dla nas jest to niezrozumiałe, że coś, co jest “na ratunek”, jest ograniczane jakąkolwiek listą. Rozumiemy, że pewne ograniczenia gdzieś trzeba wprowadzać, ale ratunek z definicji wykluczać nie może - skwitowała.

Jak już informowaliśmy wcześniej, przyjęcie ustawy o Funduszu Medycznym spowodowało utworzenie wykazu technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL. Technologia lekowa może znaleźć się w takim wykazie w wyniku negatywnej decyzji prezesa AOTMiT. Jak podkreśliła w trakcie debaty prezes Rej, obecnie na liście jest już 300 pozycji.

W tej sprawie u prezydenta Andrzeja Dudy interweniowało 17 organizacji pacjenckich. W ich ocenie obowiązujące przepisy w sposób niezrozumiały odbierają dostęp do skutecznego leczenia chorym z chorobami nowotworowymi, rzadkimi oraz przewlekłymi - wyłącznie z powodów ekonomicznych, bez uwzględniania skuteczności terapii. Takie podejście, jak wskazują, “stoi w wyraźnej sprzeczności z ideą przyświecającą stworzeniu RTDL”.

Ilu pacjentów skorzystało z RDTL?

Z danych MZ wynika, że od stycznia 2021 r. do końca sierpnia 2022 r. na finansowanie leków w ramach procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych wydano ok. 197 mln złotych. W tym czasie dostęp do świadczeń otrzymało 3 046 pacjentów, w tym 401 dzieci.

W 2023 r. finansowanie RDTL ma zaś wzrosnąć do niemal 300 mln zł.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Eksperci: w walce z rakiem potrzeba europejskiej współpracy