Dodatkowy lek do hormonoterapii zmniejsza ryzyko nawrotu raka piersi

Jakie jest rokowanie pacjentki z wczesnym hormonozależnym rakiem piersi?

Ważną cechą nowotworu, która daje nam pierwszą wskazówkę co do rokowania pacjentki, jest stopień zaawansowania procesu nowotworowego. Nowotwory rozpoznane we wczesnym stadium rokują lepiej, ponieważ w ich przypadku najczęściej jesteśmy w stanie zastosować leczenie radykalne, którego celem jest całkowite wyleczenie. W niektórych przypadkach nowotworów o wczesnym stopniu zaawansowania może istnieć potrzeba zastosowania leczenia uzupełniającego, które dodatkowo zabezpiecza chorą przed nawrotem raka. W nowotworach w stadium zaawansowanym czy przerzutowym rokowanie pacjentki jest znacznie gorsze. Chora może liczyć na wydłużenie życia za pomocą nowoczesnego leczenia systemowego, ale trudno jest myśleć o całkowitym wyleczeniu choroby.

Hormonozależny rak piersi natomiast to nowotwór, w którym stwierdzono obecność receptorów estrogenowych i progesteronowych. W praktyce jest to najczęściej rozpoznawany wśród kobiet podtyp biologiczny nowotworu. Wczesny hormonozależny rak piersi jest jednym z najlepiej rokujących podtypów nowotworu piersi. Jest to spowodowane tym, że dynamika rozwoju tej choroby nowotworowej, w przypadku gdy obecne są receptory estrogenowe i progesteronowe, jest zazwyczaj niezbyt duża.

U chorych mamy także możliwość skutecznego zastosowania stosunkowo mało toksycznych metod terapii — leków hormonalnych czy też celowanych, które wspomagają leczenie hormonalne. Możemy zatem powiedzieć, że w przypadku wczesnego hormonozależnego raka piersi jest zarejestrowany cały zakres możliwych do wykorzystania terapii, co może istotnie poprawić wyniki leczenia pacjentek. Pomimo iż wczesny hormonozależny rak piersi rokuje dobrze, należy jednak pamiętać o tym, że populacja chorych nie jest jednorodna i dzieli się na pewne podgrupy. W niektórych z nich ryzyko nawrotu nowotworu może być wyższe nawet o ok. 30 proc. Jeśli u tych pacjentek dojdzie do nawrotu raka, to występuje on najczęściej w postaci przerzutów odległych, co czyni chorobę nieuleczalną.

Czy aktualnie dostępne leczenie zaspokaja potrzeby chorych?

Tu, niestety, widzimy pewien problem. Najczęściej w przypadku hormonozależnego raka piersi jest tak, że zgłaszają się do nas pacjentki, u których zmiany w piersiach są ograniczone miejscowo, nie stwierdzamy u nich przerzutów do węzłów chłonnych. W związku z tym jesteśmy w stanie zabezpieczyć ich potrzeby i zaproponować leczenie zgodne z europejskimi i amerykańskimi wytycznymi.

Jednak w pewnej grupie chorych sytuacja jest nieco trudniejsza i wiąże się z niedostatkami w programie lekowym, który nie zabezpiecza ich potrzeb. Mam tu na myśli grupę kobiet, które z uwagi na pierwotne zaawansowanie choroby nowotworowej lub określone cechy biologiczne nowotworu nie mogą zostać poddane standardowemu postępowaniu terapeutycznemu.

Jaka grupa chorych jest narażona na największe ryzyko nawrotu nowotworu?

Tę grupę pacjentek określa właśnie pierwotne zaawansowanie choroby, które może być związane z wyjściową masą guza nowotworowego w piersi (powyżej 5 cm), obecnością przerzutów w licznych węzłach chłonnych, ale także cechami biologicznymi guza, wskazującymi na potencjalną większą złośliwość raka. Jest to np. obecność cechy G3 czy wysoki poziom białka Ki-67. W tej grupie chorych występuje zdecydowanie wyższe ryzyko nawrotu choroby nowotworowej, ponadto jej wznowa może nastąpić szybciej i częściej niż u pacjentek, które wspomnianych cech biologicznych nowotworu nie posiadają.

Pacjentki z wyższym ryzykiem nawrotu choroby nowotworowej mają w wielu krajach możliwość dodatkowego leczenia inhibitorem CDK4/CDK6 — abemacyklibem. W Polsce ten lek nie jest refundowany w tym wskazaniu, co stanowi istotny problem. Terapia tym lekiem wspomaga leczenie hormonalne i powinna być wdrożona na okres dwóch lat. Dołączenie dodatkowego leczenia do hormonoterapii zmniejsza ryzyko nawrotu choroby nowotworowej, a nawet jeśli on wystąpi, to dzięki zastosowaniu wspomnianego leczenia jesteśmy w stanie znacznie odsunąć go w czasie.

Czy można określić wielkość populacji pacjentek narażonych na szczególnie wysokie ryzyko nawrotu choroby?

To jest bardzo trudne, ponieważ nikt w Polsce nie prowadził rejestrów, które pozwoliłyby określić, jak wiele jest pacjentek wymagających dodatkowego leczenia abemacyklibem. Jeżeli założymy, że skład populacji polskiej jest podobny do składu populacji w Stanach Zjednoczonych, to wydaje się, że 10-15 proc. pacjentek z hormonozależnym rakiem piersi może wymagać zastosowania dodatkowej terapii wspomagającej abemacyklibem. Nasze doświadczenia i obserwacje, które prowadzimy lecząc od lat pacjentki z rakiem piersi, potwierdzają te dane.

Jakie powinno być optymalne postępowanie terapeutyczne u pacjentek z wysokim ryzykiem nawrotu raka?

Znaczna część pacjentek z grupy wysokiego ryzyka nawrotu choroby nowotworowej powinna podlegać chemioterapii przedoperacyjnej, pomimo że występuje u nich rak hormonozależny. Takie postępowanie jest właściwe i wskazane z uwagi na obecność wymienionych wcześniej niekorzystnych cech biologicznych choroby nowotworowej lub jej zaawansowanie, wielkość guza.

Następnie chore są poddawane leczeniu chirurgicznemu. Jego wymiar jest dopasowywany do indywidualnej sytuacji chorej i zależy m.in. od wielkości guza, jego umiejscowienia, proporcji wielkości guza do wielkości piersi, ale także od wyboru pacjentki, która może zdecydować, jaki rodzaj operacji preferuje (tylko w bardzo wyjątkowych sytuacjach klinicznych nie ma ona wpływu na tę decyzję). Postępowanie chirurgiczne może polegać na całkowitym usunięciu piersi z rekonstrukcją bądź bez niej lub na operacji oszczędzającej pierś. Po leczeniu chirurgicznym pacjentki są poddawane radioterapii uzupełniającej. Potem otrzymują leczenie hormonalne, które powinno być stosowane przez 5 lat, a u części chorych wydłużone do 10 lat. Ponadto w ciągu 3 miesięcy po rozpoczęciu leczenia hormonalnego pacjentki powinny mieć dołączony abemacyklib.

Przedstawiony schemat postępowania terapeutycznego został zastosowany w badaniu klinicznym, które potwierdziło jego skuteczność i było podstawą do rejestracji leku na terenie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. W praktyce, podobnie jak w badaniu klinicznym, leczenie abemacyklibem powinno być kontynuowane u chorej przez kolejne dwa lata.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Rak piersi: dołączenie terapii uzupełniającej zmniejsza ryzyko nawrotu nowotworu