Dawka aspiryny a zawał

Wiadomo, że 162,5 mg aspiryny podawanej pacjentom z zawałem serca razem z terapią fibrynolityczną lub bez niej zmniejsza śmiertelność wskutek choroby układu krążenia o 23 proc. (p<0,0001) w ciągu pierwszych 5 tygodni po zawale. Brak jest natomiast tak dobrze udokumentowanych badań dotyczących wyższych dawek aspiryny. Dotychczas wykonane badania sugerują, że 100 mg aspiryny jest w stanie całkowicie zablokować syntezę tromboksanu A2, który jest odpowiedzialny za agregację płytek. Mając to wszystko na uwadze, autorzy pracy postanowili sprawdzić, czy wyniki leczenia pacjentów z zawałem mięśnia sercowego charakteryzującym się uniesieniem odcinka ST-T będą się różniły w zależności od tego, jaką inicjującą dawkę aspiryny pacjent otrzymał. W tym celu dokonali retrospektywnej analizy danych uzyskanych w ramach dwóch wielkich badań klinicznych, w których wzięło udział 56 080 pacjentów z zawałem mięśnia sercowego. 48 422 z nich spełniło kryteria włączenia do obecnego badania.
Inicjującą dawkę aspiryny otrzymało 36 594 z nich (75,6 proc.), z czego 11 828 (24,4 proc.) otrzymało 325 mg, a pozostałych 36 594 (75,6 proc.) 162 mg tego leku. Grupy osób otrzymujących różne dawki aspiryny różniły się od siebie, co mogło być spowodowane tym, że pacjenci otrzymujący niższą dawkę częściej byli leczeni w USA i Kanadzie niż w innych krajach. Pacjenci otrzymujący 162 mg aspiryny częściej palili papierosy, częściej mieli cukrzycę, rzadziej był to ich kolejny zawał, mieli mniej obciążający wywiad rodzinny i częściej mieli zawał ściany dolnej. Co więcej, częściej niż pacjenci leczeni wyższą dawką aspiryny otrzymywali streptokinazę, rzadziej zaś tenektaplazę i reteplazę oraz częściej wykonywano u nich procedury inwazyjne. Również leczenie farmakologiczne pacjentów z obu grup było znamiennie inne.
W ciągu pierwszych 24 godzin po wystąpieniu zawału zmarło 1370 pacjentów (2,8 proc.): 2,9 proc. w grupie otrzymującej 325 mg aspiryny i 2,8 proc. w grupie otrzymującej 162 mg tego leku (różnica nieznamienna, p=0,894). Po znormalizowaniu wyniku względem różnic wyjściowych, różnica pomiędzy grupami pozostała nieznamienna (współczynnik ryzyka 1,01). Kolejny zawał i udar mózgu występowały częściej u pacjentów otrzymujących 325 mg aspiryny (odpowiednio 0,057 i p=0,017), ale po normalizacji wyników względem wyjściowych różnic, różnice pomiędzy grupami były nieznamienne (współczynnik ryzyka odpowiednio 1,22 i 1,16). W ciągu 7 dni od wystąpienia zawału zmarło 2393 osoby (4,9 proc.): 5,2 proc. w grupie otrzymującej 325 mg aspiryny i 4,9 proc. w grupie otrzymującej 162 mg tego leku (różnica nieznamienna, p=0,118). Po znormalizowaniu wyników różnica pomiędzy grupami była nadal nieznamienna (współczynnik ryzyka 1,00).
Częstość występowania kolejnego zawału lub udaru mózgu nie różniła się znamiennie zarówno przed, jak i po znormalizowaniu wyników (współczynnik ryzyka odpowiednio 1,00 i 1,14). W ciągu 30 dni po zawale zmarło znamiennie więcej osób otrzymujących inicjującą dawkę 325 mg aspiryny (7,1 proc. vs. 6,5 proc. w grupie otrzymującej 162 mg, p=0,017), ale różnica ta straciła znamienność statystyczną po znormalizowaniu wyników względem wyjściowych różnic. Umiarkowane lub ciężkie krwawienie wystąpiło u 11,5 proc. całej badanej populacji. Inicjująca dawka 325 mg aspiryny znamiennie, niezależnie związana była z wyższym ryzykiem takiego krwawienia (współczynnik prawdopodobieństwa 1,14) i ryzyko to nie zależało od tego, czy u pacjenta wykonywano kateteryzację serca, czy nie (współczynniki ryzyka odpowiednio 1,11 i 1,12).
Podsumowując, dwa najważniejsze wnioski z tego badania są następujące: po pierwsze, dawki 325 mg i 162 mg aspiryny są tak samo skuteczne klinicznie; po drugie, dawka 325 mg związana jest ze znamiennie wyższym ryzykiem krwawienia. Z tego powodu autorzy artykułu sugerują, że inicjująca dawka aspiryny podawana pacjentom z podejrzeniem/rozpoznaniem zawału mięśnia sercowego powinna wynosić 162 mg.

Źródło: Circulation 2008, 117: 192-199.