Aspartam nie jest rakotwórczy

Aspartam (E951) jest syntetyczną substancją słodzącą, ok. 200 razy słodszą od cukru. Jest dozwoloną substancją dodatkową stosowaną do takich produktów jak napoje desery, produkty mleczarskie, słodycze, guma do żucia, produkty służące redukcji masy ciała i jako składnik słodzików stołowych. W maju 2011 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) został poproszony przez Komisję Europejską o przedstawienie pełnej ponownej oceny bezpieczeństwa aspartamu, ze względu na obawy dotyczące wyników najnowszych badań.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny przedstawia opublikowaną 10 grudnia 2013 r. przez EFSA Opinię Naukową dotyczącą ponownej oceny substancji dodatkowej aspartamu (E951). W celu przeprowadzenia oceny ryzyka, EFSA dokonał szczegółowego przeglądu wszystkich dostępnych badań naukowych na temat aspartamu i produktów jego rozpadu.

Po dokładnej analizie dowodów uzyskanych zarówno w badaniach na zwierzętach i ludziach, eksperci EFSA wykluczyli potencjalne ryzyko, że aspartam wywołuje uszkodzenia genów i powoduje raka. 

Aspartam nie działa szkodliwie na mózg czy płód

W opinii stwierdzono również, że aspartam nie wywiera szkodliwego działania na mózg i system nerwowy oraz nie wpływa szkodliwie na funkcje poznawcze u dzieci i dorosłych. Wykluczono również ryzyko uszkodzenia płodu związane z narażeniem na fenyloalaninę pochodzącą z rozpadu aspartamu przy stosowanych obecnie dawkach (z wyjątkiem kobiet z fenyloketonurią). Rozkład aspartamu w jelitach człowieka jest bardzo szybki i całkowity, tak więc odziaływanie spożytego aspartamu jest spowodowane przez jeden lub więcej spośród trzech produktów rozpadu tj. kwasu asparaginowego, fenyloalaniny lub metanolu.

Trzy produkty rozpadu aspartamu

Opinia Naukowa EFSA uwzględnia ewentualne ryzyko związane z obecnością powyższych trzech produktów jego rozpadu i stwierdza, że te nie stanowią zagrożenia przy obecnym poziomie narażenia.

Fenyloalanina jest aminokwasem tworzących białka, występuje w wielu produktach spożywczych. W przypadku kobiet w ciąży cierpiących na fenyloketonurię może powodować zaburzenia w rozwoju płodu.

Metanol występuje w takich produktach jak owoce i warzywa, jest również naturalnie wytwarzany przez organizm. Eksperci EFSA stwierdzili, że metanol pochodzący z aspartamu stanowi niewielką część całkowitej ekspozycji na metanol.

Kwas asparaginowy jest aminokwasem występującym w białkach. Organizm człowieka może przekształcić kwas asparaginowy w kwas glutaminowy, który przy bardzo wysokich poziomach może mieć szkodliwy wpływ na układ nerwowy. Jednak eksperci EFSA nie znaleźli żadnych dowodów na neurotoksyczne działanie aspartamu i stwierdzili, że kwas asparaginowy pochodzący z aspartamu nie budzi żadnych obaw dotyczących bezpieczeństwa dla konsumentów.

Dopuszczalne spożycie aspartamu w UE nie jest przekraczane

Biorąc pod uwagę wszystkie dostępne dane eksperci EFSA uznali, że obecnie przyjęta wartość dopuszczalnego dziennego spożycia (ADI) z 40 mg/kg masy ciała/dobę jest wartością bezpieczną dla populacji ogólnej; w krajach Unii Europejskiej nie jest ona przekraczana. Należy jednak zaznaczyć, że wartość ta nie ma zastosowania dla osób z fenyloketonurią, które muszą ściśle przestrzegać diety o niskiej zawartości fenyloalaniny – aminokwasu występującego w białkach.